a h o lin in g z ic h lig ig a , a h o lin in g b a la n d yok i p a s t tabiiy o ’s is h i h a m ju d a katta ta ’sir k o ’rsa ta d i. H ozirgi v a q td a in so n iy a tn in g 5 0 foizi 2 0 0 k ilo m etrg a ya q in d e n g iz soh illari b o ’y id a y a s h a m o q d a . In son iyat avlod larn in g u zlu k siz a lm a s h is h i jarayon id a rivojlanadi. A vlodlarning u zlu k siz a lm a s h is h tartibi a w a l o in son Jam in g tu g ’ilish va lim d a ra ja sin in g nisbati bilan b ely ila n a d i. T u g ’ilish d a r a ja sig a d em o g ra fik sa b a b la r ta ’sir k o’rsatadi: oilaliviy a h v o lig a , y o s h ig a , jin s ig a k o ’ra a h o lin in g tark ib lan ish i. B iroq ijtim oiy-iq tisod iy sharoit, milliy v a m a d a n iy urf-odatlar, diniy qarash lar, sa v o d x o n lik n in g d arajasi, a y o lla m in g ja m iy a td a g i o ’rni va iqlim sharoitlari hal qiluvchi ta ’sir k o ’rsatadi. Iqlim darajasi birinchi n a v b a td a o d a m la m in g h a y o t darajasi, jam oatch ilik n in g s o g liq n i s a q la s h tizimi rivojlanganligi, o z iq la n ish v a y a s h a s h sharoitlari, u s h b u h u d u d n in g e k o lo g ik a h v o li k a b i s h a r o itla r b ila n iz o h la n a d i. Iqlim d a r a j a s in in g g lo b a l k r sa tk ic h la r ig a n a z a r t a s h la s a k , 1 m lrd. k ish ila r q a s h s h o q lik d a y a s h a y d i, u lam in g ayrim katta qism lari y a x sh i o z iq la n m a y d i v a ocharch ilikda y a sh a y d i. H ozirgi v a q td a d u n y o a h o lisi ju d a t e z k o ’p a y ib b o rish d a d a v o m ety a p ti, har yili a h o lin in g s o n i 9 0 m ln .d a n ortiq o d a m la r g a k o ’p ayib b o rm o q d a , g a r ch i 7 0 - y illard an b o s h l a b a h o lin in g tu g ilis h i s u s a y i b b o r m o q d a . Y a s h a s h sh a ro itla ri y a x sh ila n ib b o rg a n i s a b a b li o d a m la rn in g umri u za y ib b o rm o q d a .
