A sh. Sheraliyev, U. X. Rahim ov
Yüklə 233,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Solianum bul-
bacastanum 2n-24 xrom osom aga, m adaniy turi Sollanium tu- berasum 2n-48 xrom osom aga ega b o ‘lganligidan, u lar bir-biri bilan chatishmaydi. Y ow oyi kartoshka o ‘simligi fitoftorioz kasal ligiga yuksak chidam lilik xususiyatini nam oyon qiladi. Y ow oyi turlardagi xromosomasini ikki barobar orttirib kasallikka chidam li navlar hosil qilingan. Lekin, bunday tadqiqot ishlarida chatish tirish jarayonida foydali xususiyatlari bilan birga, y o w o y i nav u c h u n xos b o ‘lgan kam hosil berish, m ahsulot sifatining yo- m onlashuvi ham kuzatiladi. B unday yom on k o ‘rsatkichlarni y o ‘qotish uchun yaratilgan yangi nav m adaniy navlar bilan qayta chatishtiriladi. Seleksiya davom ida yom on xislatlar m unta- zam y o ‘qotilib boriladi. Yangi nav yaratishda m urakkab chatishtirish usulidan ham foydalaniladi. Bu usulda chatishtirishda foydalanilgan navlar areali kengaytirilib, o ‘sim liklarning kom pleks xususiyatlaridan foy dalanish nazarda tutiladi. Kasalliklarga chidam li navlarni yaratish jaray o n id a hosil 83 b o ‘lgan gibridlarning keyingi avlodlarida o ‘sim liklam ing h ash a rot va kasallik q o ‘zg‘atuvchisi bilan m unosabatda b o ‘lishidan hosil b o ‘ladigan belgilar m iqdoriga bo g ‘liqdir. Seleksiya ishlarida navlarning kasallik va hasharotlarga chidam - liligini o ‘rganish nav sin ash m a y d o n c h a la rid a g i k asallik q o ‘zg‘atuvchisi bilan tabiiy zararlangan joylarda olib boriladi. Lekin, tabiiy sharoitlarda kasallik q o ‘zg‘atuvchilar va h ash aro t lar zarari bir xil m iqdorda o ‘simlikka ta ’sir ko‘rsatmaydi. Shuning u ch u n ularning chidam lilik darajasini tekshirish ishlari maxsus hosil qilingan infeksion fonlarda yoki provokatsion fonlarda o ‘tkazilishi m aqsadga m uvofiqdir. SAVOLLAR 1. Kasallikka chidamli navlarni yetishtirishdan maqsad va uning vazifalari. 2 . 0 ‘simliklarni chatishtirish usullari va muammolari nimadan iborat? 3. Infeksiya manbai deb nimaga aytiladi? 4. 0 ‘simliklarni sun’iy usulda zararlash yo‘llarini ayting? 84 |