A sh. Sheraliyev, U. X. Rahim ov

''V
•VvJ
l * t M l
>v.
a-/-
s-c7.
Ilaqiqiy
s-a'/, 
t-a y.
m
65
'/ .
Л 
-
76
%
«HMl<
too'/.
19-rasm. 
Boshoqli don ekinlarining
qo‘ng‘ir zang kasalligi bilan zararla-
nishini hisobga olish shkalasi.
90

---

20-rasm . 
Olma barglarining parsha kasalligi bilan
zararlanishini hisobga olish shkalasi.
A - d o g i a n i s h turi; B - s o ‘rilish turi.
Seleksioner o ‘z oldiga q o ‘ygan m aqsadlariga qarab, haqiqiy 
va nisbiy chidam lilikni aniqlaydi (19-rasm ). H aqiqiy chidam li- 
likda o ‘simlikda kasallik bor yoki yo‘qligi aniqlanadi xolos. Nisbiy 
chidam lilik quyidagi 3 ta usul yordam ida aniqlanadi: 1. S o iish , 
virus va qorakuya kasalliklari tajriba va nazorat variantidagi kasallik 
belgilarining m iqdorini solishtirish asosida.
2. 
Zang, kalm araz, gelm intosporioz kasalliklarida barg, poya, 
novda yuzasida hosil bo‘lgan dog‘ va yostiqchalar miqdoriga qarab. 
Buning uchun maxsus shkalalar ishlab chiqilgan (20-rasm ).
3.Seleksiya ishlarida yaratilgan navlarning chidam liligi ularda 
belgilar nam oyon b o iis h ig a qarab, maxsus shkalalar bilan 
hisoblanadi. M asalan, bu g ‘doyning poya zangiga chidam liligini 
aniqlash uchun 5 balli shkala ishlatiladi. Bunda 0—2 ball chidamli, 
3—4 ball chidam siz deb belgilanadi.
SAVOLLAR
1. Chatishtirish jarayonida birlamchi va ikkilamchi infeksiya man- 
balarining ahamiyati qanday?
2
. 0 ‘simliklarning kasalliklarga chidamliligini baholashning me- 
zonlarini ayting?
3.0 ‘simliklarning sun’iy usulda zararlash usullari qanday?
4. Haqiqiy va nisbiy chidamlilik qanday aniqlanadi?
91

---