Axborot texnologiyalari да
zam onaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb mnammolari Innovatsiya boshlang'ich (asosiy) versiya va uning o'miga keladigan yangi
(prognozlashtirilgan) versiyaning mavjudligi bilan tavsiflanadi. Innovatsiyalar
yig'indisi ishlab chiqarishning umumiy fonini muammosiz o'zgartiradi.
Innovatsiyalar esa, ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligini keskin o'sishiga olib
keladi va asosan joriy iste'molga emas, balki kelajakdagi ehtiyojlami qondirishga
yo'naltirilishi kerak. Ular, qoida tariqasida, iqtisodiy va ijtimoiy sohalardagi
kashfiyotlar va ixtirolarga asoslanadi.
Ko'pincha yangilik va innovatsiya tushunchalari chalkashib ketadi.
Innovatsiyani innovatsiyaning vaqtinchalik kontseptsiyasidan farqlash uchun
shuni ta'kidlash kerakki, innovatsiyaning o'ziga xos xususiyati shundaki, u
innovatorga joriy etish jarayonida qo'shimcha qiymat olish imkonini beradi. Shu
nuqtai nazardan, innovatsiya muvaffaqiyatli amalga oshirilmaguncha va foydali
bo'la boshlamaguncha innovatsiya emas.
Hozirgi vaqtda innovatsiyalar iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy va ijtimoiy
taraqqiyotning asosi bo'lib, zamonaviy jamiyatda rivojlanishning asosiy shakli
sifatida harakat qiladi.
Amerikalik iqtisodchi J.Brayt ta’kidlaganidek,
“innovatsion jarayon ilm-fan, texnologiya, iqtisodiyot, tadbirkorlik va
boshqaruvni o ‘zida mujassamlashtirgan yagona jarayondir”
Innovatsion rivojlanishning harakatlantiruvchi kuchi inson ehtiyojlari,
uning faoliyatining ichki harakatlantiruvchi kuchidir. Ehtiyojlaming ishlab
chiqarishga ta'siri ikki asosiy yo'nalishda boradi. Birinchi yo'nalish - mavjud
ehtiyojlami yanada kengroq miqyosda tarqatish orqali yangi ehtiyojlami yaratish,
bu ishlab chiqamvchi kuchlaming miqdoriy o'zgarishlariga olib keladi. Ikkinchi
yo'nalish yangi ehtiyojlami ishlab chiqarish, yangi iste’mol qadriyatlarini yaratish
bilan tavsiflanadi. Bu ishlab chiqarishdagi sifat o'zgarishlarini, ehtiyojlami
qondirish usullarini nazarda tutadi. Bunday holda, biz innovatsion o'zgarishlar,
yangilildar haqida gapirishimiz mumkin.
Innovatsiyalar, bir tomondan, ijtimoiy ehtiyojlaming tarkibi va tuzilishi
bilan belgilanadi, ulami ko'proq qondirish maqsadlariga xizmat qiladi, ikkinchi
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений». Т А ТУФ Ф . Фергана. 4 мая 2023 г.
243