•davr nashriyoti* t o s h k e n t

H a rb iy -tra n s p o rt aviatsiyasi
1920-yillarning boshida og'ir bombardimonchilar yaratish soha- 
sida erishilgan yutuqlar qo'shinlar, texnika va turli yuklarni tashish 
uchun mo'ljallangan ixtisoslashtirilgan transport samolyotlarini ish- 
lab chiqarishga kirishishga imkon berdi. Dastlab harbiy samolyotlarni 
qaytadan jihozlab, transport samolyotlariga aylantirilgan bo'lsa, tez 
orada maxsus ishlab chiqarilgan samolyotlar ham paydo bo'ldi.
Bir qator mamlakatlarda 
havo-desanti kuchlari yarati- 
lishi havo-transport aviatsiya- 
sining rivojlanishiga omil bo'lib 
xizmat qildi. Ikkinchi jahon 
urushida SSSR, Buyuk Brita- 
niya, AQSh, Germaniya va Ya- 
poniyaning 
harbiy-transport
aviatsiyasi 
va havo-desanti 
kuchlari ayovsiz harbiy sinov- 
dan o'tdi. Urushning oxirlari- 
ga borib harbiy transportning 
kelajagi 
ixtisoslashtirilgan 
harbiy-transport samolyotla-
Bugungi kunda
harbiy-transport aviatsiyasi is-
talgan 
mamlakatning harbiy
tuzilmasidagi ajralmas 
qism
hisoblanadi. Mamlakat harbiy
kuchlarining 
ham 
strategik,
ham taktik safarbarligi ko‘p ji-
hatdan uning imkoniyatlariga
b o g ‘liq. Hozirgi paytda ay nan
shu om il jangdagi g'alabani
aniqlab beradi.
Am erikaning ulkan «Geieksi» sam olyoti to 'rtta ik k i konturli
tejam li reaktiv dvigatellar bilan jihozlangan

---

Dunyoning k o ‘p m am lakatlari q o ‘shinlari sovet A n-12
sam olyotlari bilan qurollangan
rining rivojlanishiga bog'liqligi ayon bo'lib qoldi. Germaniyada 1942- 
yilda yaratilgan Messershmitt Me-323 samolyoti birinchi shunday sa­
molyot bo'ldi. 1940-yillarning oxiri 1950-yillarning boshida kabinalari 
germetizatsiya (havo kirmaydigan) qilingan, balandda uchishga mos- 
langan kuchli dvigatellar bilan jihozlangan va q it’alararo masofalarga 
uchishga qodir strategik harbiy-transport samolyotlari yaratildi.
Harbiy-transport samolyotlari bortiga harbiy texnika, o'nlab tonna 
yuk olishi va uni katta masofalarga - hattoki minglab kilometrgacha 
olib keta olishi mumkin. Bunday samolyotlardan dushmanning orqa 
tomoniga ham parashutli desantlarni tushirish mumkin. Yukni tez or- 
tish va tushirish uchun bunday mashinalar dum qismida, ba’zan esa 
tum-shuq qismida ham eshiklar bilan jihozlangan -
apparel, 
ular or­
qali samolyot ichiga yuk mashinasi, hattoki tank ham kirishi mumkin. 
Oldindan tayyorlanmagan yumshoq yerga qo'nish uchun bunday 
transport mashinalari kuchli