Jamiyat sog’lig’ini saqlash va tibbiyot Nikboev A. 2005
5.1.2. Chala tug‘ish Y angi tu g ‘ilgan c h a q a lo q n in g vazni 2,5 kg, b o ‘yi 45 sm . d an
k am b o ‘lsa, c h a la tu g ‘ilgan h iso b lan ad i. H o m ila d o r ayollarning
kasallanishi (tu rli sh ik astlan ish lar, ichkilik ichish va hok azo lar)
b olaning chala tug‘ilishiga sabab b o ‘luvchi om illardir. 0 ‘zbekistonda
c h a la tu g ‘ilgan bo lalar u m u m iy tu g ‘ilgan b o lala r o rasida k o ‘payish
ten d en siy asig a ega b o ‘lm o q d a (1993—5,5 foiz, 1994—5 ,74 foiz,
1995—6,1 foiz). S hu sababli b o la n in g c h a la tu g ‘ilishi ijtim oiy
m u a m m o b o ‘lib, un g a sabab b o ‘ladigan o m illa r o ‘rganilm oqda.
B o lan in g c h a la tu g ‘ilishining o ld in i olish u c h u n ayollar m aslah at-
xo n asin i kengaytirish, ularning faoliyatini yaxshilash, hom iladorlik
v aqtida kasallikning oldini olish va kasallanganda esa to ‘la davolash
ish larin i am alga o sh irm o q kerak.
T u g ‘ruq m ajm ualari, bo lalar shifoxonalarida, poliklinikalarda
ixtisoslashtirilgan (chala tu g llg a n bolalar u ch u n ) b o ‘lim lar va kabi
n e tla r b o ‘lishi va ular m axsus jih o z la r h am d a m alakali m utaxassislar
b ila n t a ’m inlanishi zarur. B olaning vazni 1500 gr b o ‘lsa, bir yil
ich id a tengqurlariga yetib oladi, 1500 gr. d a n kam b o ‘lsa, b u n d a
ko ‘pincha jism oniy va m hiy rivojlanish sustroq boradi. C hala tug‘ilgan
bo lalar ju d a n im jo n b o ‘lib, ular orasida bo lalar o ‘lim i k o ‘p ro q k u
zatiladi. Bu esa b o lalar c h ala tu g ‘ilishining old in i olish c h o ra -
tad b irlarin i ko ‘rishni va ularni am alga oshirishni talab qiladi.
Y osh avlodni so g ‘lom tarb iy alash , m am lak at kelajagi u c h u n
y e tu k inson qilib yetishtirishga qaratilgan c h o ra -ta d b irla rn i am alga
o sh irish respublika rah b a riy a tin in g d o im o d iq q a t- e ’tib oridadir.
109