Transport logistikasi tizimini tashkil etishning iqtisodiy

Mavzuga oid adabiyotlarning tahlili. 
Ayni paytda logistika muammolarini hal qilishda ishtirok etmayotgan har qanday 
savdo yoki ishlab chiqarish korxonasini tasavvur qilish qiyin [6-15]. Shunday qilib, 
korxona faoliyatida logistika T. Allegri fikriga koʻra, kompaniya tovar, moliyaviy va 
axborot oqimlarini optimallashtirish imkonini beradi "sezilarli xomashyo va yarim 
tayyor mahsulotlar sotib olish va tovarlar yetkazib berish oʻrtasidagi vaqt oraligʻini 
kamaytirishdir".
Tahlil va natijalar. 
Korxona boshqaruvida logistika rolini oʻrganishning 
dolzarbligi ishlab chiqarish va tovar sektorining globallashuv jarayoni bilan bogʻliq, 
shuning uchun har qanday korxonada logistika qiymati oshadi, chunki xarajatlarning 
katta qismi koʻpincha transport xarajatlari hisoblanadi. Shunday qilib, agar korxona 
ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish maqsadida mamlakat tashqarisidagi eng arzon 
resurslarni qidirsa, bu holda logistika xarajatlarining ulushi sezilarli darajada oshadi 
[16-30]. 
Ushbu muammoning kengligi va koʻp jihatlari bilan bogʻliq holda, korxonada 
logistika tizimidan foydalanishning funktsiyalari va maqsadlarini har bir alohida holatda 
kompleks oʻrganish kerak, bu esa tadqiqot muammosining dolzarbligini keltirib 
chiqaradi. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 
ǀ
ISSUE 1 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 619
Logistika inson va moddiy resurslardan foydalanish uchun keng imkoniyatlarni 
ochib beruvchi muhim ishdir, bu esa oʻz navbatida milliy ishlab chiqarishga ta’sir 
koʻrsatadi. 
Logistika boshqaruvi zamonaviy bozor iqtisodiyoti sharoitida moliyaviy-
iqtisodiy, shuningdek, Qonunchilik ta’minoti holatiga sezilarli ta’sir koʻrsatmoqda. Bu 
holat, birinchi navbatda, avtotransport xizmatlari bozoriga, omborxona xoʻjaligi 
muassasalariga, vositachilik tashkilotlarida avtotransport xizmatlarini shakllantirishga 
taalluqli boʻlishi kerak. 
Shunga qaramay, logistika sohasidagi ishlar faqat ushbu tendentsiyalar bilan 
chegaralanmaydi, bu juda koʻp qirrali. Bundan tashqari, logistika ishlari korxonaning 
kadrlar ta’minoti, savdo faoliyati, axborot tizimlarini tashkil etish va h. k. larni 
boshqarish boʻyicha faoliyatni oʻz ichiga oladi. 
Korxona boshqaruvida logistika yondashuvining oʻziga xos yangiligi, bu 
faoliyatning barcha sohalaridagi cheklangan munosabatlar bilan bogʻliq boʻlib, ular 
birgalikda tovar-oʻtkazuvchan tashkiliy tizimlarni shakllantirish, boshqaruvda oson va 
ish samaradorligini yuqori darajada namoyon etishdir. 
Iqtisodiy sohada yuqori rivojlangan mamlakatlar va Rossiyaning yirik korxonalari 
amaliyoti shuni koʻrsatadiki, logistika zamonaviy korxonalarning biznes jarayonlarida 
muhim oʻrin tutadi. Turli biznes-jarayonlarni samarali rivojlantirish, ularning tashqi va 
ichki bozorlarda raqobat qilish qobiliyati asosan korxonaning logistika tizimi va 
umuman korxonaning logistika menejmenti rivojlanishi bilan belgilanadi. 
Transport logistikasining samaradorligi asosan kompaniyaning strategiyasi va 
taktikasiga bogʻliq. Xuddi shu paytni oʻzida, rahbarlari kompleks marketing tadqiqotlar 
oʻtkazish kerak (yuk, narxlar, xom ashyo yetkazib beruvchilar, tayyor mahsulotlar 
isteʼmolchilar, raqobatchilar), muqobil transport usullari va yuk tashish usullarini 
koʻrib, yozuvlarni ushlab qolish va ularning ish eng yaxshi natija va uni erishish uchun 
minimal xarajatlarni olish uchun xarajatlarini tahlil etish zarur. 
Koʻrsatiladigan xizmatlar siyosatiga transport jarayonini kompleks amalga 
oshirishga qaratilgan qarorlar va harakatlar kiradi. Demak, yuk tashishni tashkil etish, 
ularni tashish masofasini, miqdorini va yetkazib berish vaqtini hisobga olgan holda, 
mijozlarga qoʻshimcha xizmatlar koʻrsatish bilan birga rejalashtiriladi. Transport 
kompaniyalari oʻz faoliyatini diversifikatsiya kengaytirish uchun juda tayyor boʻlishi bu 
mijozlarni jalb qilish salohiyatini oshiradi, foydani oshiradi, eng yangi transport 
texnologiyalarini joriy etishni tezlashtiradi, transport xizmatlari bozoridagi oʻrnini 
mustahkamlaydi. 
Ishlab chiqarish korxonalari umumiy xarajatlarni kamaytirish va ish haqini 
kamaytirish maqsadida oʻzlariga xos boʻlmagan koʻplab logistik funksiyalardan xalos 
boʻlish va asosiy faoliyatiga eʼtibor qaratishdan kam emas.

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3