2 Mazkur majmuada “Fan va texnika” faniga doir me’yoriy ta’minot (o‘quv dasturi, ishchi fan dasturi), ta’lim texnologiyalari o‘z aksini topgan. Ushbu o‘quv-uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalarining professor- o‘qituvchilari uchun tavsiya

10
-
mavzu: Markaziy Osiyoda Temur va temuriylar davri fan 
taraqqiyoti (2 soat). 
Amir Temur homiyligida markaziy osiyoda fan va madaniyatning yuksalishi. 
temur tomonidan samarqand akademiyasi asoslarining yaratilishi. samarqand 
madrasalari va saroy kutubxonasi. mashhur faylasuf s.taftazoniy va uning 40 dan 
oshiq asarlarida kalom, mantiq, handasa, she'riyat, arab tili grammatikasi 
masalalarining yoritilishi. jurjoniy samarqandning etuk allomasi. nizomiddin shomiy 
va uning “Zafarnoma” asari. “temuriylar renessansi”. samarqand akademiyasi. mirzo 
ulug‘bekning ilmiy faoliyati. mirzo ulug‘bek tomonidan samarqandda rasadxona 
qurilishi va uning ahamiyati. “ziji ko‘ragoniy” asari va uning ahamiyati. mirzo 

---

135 
ulug‘bek maktabi vakillari qozizoda rumiy, ali qushchi va g‘iyosuddin al-koshiy. 
alisher navoiy va uning o‘zbek adabiy tili rivojiga qo‘shgan hissasi. zahiriddin 
muhammad bobur olim sifatida. “boburnoma” muhim tarixiy, ilmiy manba. 
11
-
mavzu: Yangi davr fani. fanning shakllanish jarayoni va uning 
zamonaviy talqini (2 soat). 
XVII asr oxiri XVIII asr boshlarida g‘arbiy evropaning ba'zi mamlakatlarida 
kapitalistik taraqqiyot yo‘lining boshlanishi. texnikani rivojlantirish uchun ilm-fanning 
ahamiyatini ortishi. mashhur ingliz olimi i.nyuton va nemis olimi g.leybnits 
tomonidan XVII-XVIII asrlarda hozirgi zamon oliy matematikasiga asos solinishi va 
uning ahamiyati. f.bekon tomonidan fanning predmeti va vazifasini qayta ko‘rib 
chiqilishi. ximiya fanining rivoji. j.pristli tomonidan xloristiy vodorod, ammiak 
olinishi. fransuz harbiy injeneri j.menetomonidan suv bu vodorod va kisloroddan 
tashkil topganini aniqlanishi. a.levenguk va k.volflarning tabiatshunoslikka qo‘shgan 
hissalari. m.v.lomonosov tomonidan materiyaning saqlanishqonunini birinchi bo‘lib 
kashf etilishi. keyinchalik bu xulosalarni fransuz ximigi a.lavuaze tomonidan 
tasdiqlanishi. fanning bevosita ishlab chiqarishga jalb etilishi. bug‘ mashinalarining 
ixtiro qilinishi. XVIII asr 60- yillarida angliyada sanoat inqilobining boshlanishi. fan 
va ishlab chiqarish o‘rtasida mustahkam aloqalarning o‘rnatilishi.