Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 27

 
 
ĠFRAZAT 
MÖVZU: SĠDĠYĠN ƏMƏLƏ GƏLMƏSĠ VƏ ĠXRACI 
Normada sidiyin tərkibində zülal olmur, ona görə ki, zülallar 
kapillyarların  divarından  keçə  bilmir,  sidikdə  zülalın  olması 
albuminuriya,  qanın  olması  hematuriya  adlanır.  Sidik 
böyrəklərin mürəkkəb işi nəticəsində iki fazada əmələ gəlir: 
1. Filtirasiya (süzülmə) fazası 
2. Reabsorbsiya (geri sorulma) fazası. 
Birinci fazada  əmələ  gələn sidik  ilk sidik  adlanır.  İkinci  fa-
zada əmələ gələn isə son sidik adlanır. Böyrəklərdən əlavə ifrazat 
orqanlarına ağciyərlər, tər vəziləri və bağırsaqlar aiddir. Maddələr 
mübadiləsi  fasiləsiz  olduğu  üçün  ifrazat  prosesi  də  fasiləsizdir. 
Orqanizmin  daxili  mühitinin  sabitliyini  ifrazat  orqanları  təmin 
edir.  

---

135 
Sidiyn  müаyinəsi  ifrаzаt  оrqаnlаrının  funksiоnаl  vəziyyətini 
təyin  еtmək  üçün  ən  yаxşı  üsuldur.  Sidiyin  tərkibi  аşаğıdаkı 
cədvəldə (cədvəl 13) göstərilmişdir.  
Məşğələyə hazırlaşmaq üçün suallar:  
1.İfrazat  prosesinin  orqanizmin  həyat  fəaliyyəti  üçün  əhəmiy-
yəti. 
2. Sidiyin əmələ gəlməsi və onun fazaları. 
3. Sidiyin tərkibi. 
4. Böyrəklərin işinə təsir göstərən faktorlar. 
5.
 
Sidiyin əmələ gəlməsinin və ixracinin tənzimi. 
6.
 
Homeostaz və onun canlı orqanizm üçün əhəmiyyəti.