28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

 3. Hisobotni tuzishdan oldin bajariladigan ishlar 
CHoraklik yoki yillik hisobotlarni o’z vaqtida tuzishni ta’minlash uchun 
buxgalteriyaning barcha bo’limlarining ishlarini bajarish muddatlarini ko’rsatib 
yig’ma ish grafigi tuziladi. Buxgalteriya hisobi qo’lda yuritilsa, grafik bilan 
belgilangan mudatlarda jurnal orderlarning jami chiqariladi, zarur bo’lsa bir 
registrdagi summa boshqa registrlarga o’tkaziladi va korrespondentlanuvchi 
schyotlar o’zaro muqobil tekshiriladi. 
Jurnalorder shaklida hisob yuritilganda oy oxiriga qolgan summalarini 
o’tkazish va hisob registrlarini xotimalash bo’yicha hisob ishlarining ketma-ketligi 
quyidagicha: 
- rasshifrovka varaqalaridan debet va kredit oborotlari jurnal orderlar va 
vedomostlarga o’tkaziladi, bunda rasshifrovka varaqalari va jurnal orderlarda 
tegishli belgilar qo’yiladi; 
- 5010 schyotining debeti bo’yicha jamlari 3, 10.1, 13 jurnal orderlarga 
o’tkaziladi; 
- 7,12,14,15,16,Pvaboshqavedomostlarninganalitnkhisobjamlari hisoblanib 
chiqiladi. Shundan keyin jami ma’lumotlari tegishli jurnal orderlarda aks ettiriladi; 
- jurnal orderlarning kredit oborotlari jami hisoblab chiqiladi.. 
Agar jurnal orderlarda schyotlar bo’yicha analitik ma’lumotlar aks ettirilgan 
bo’lsa, ma’lumotlar jamlanib chiqiladi va keyingi oy boshiga qoldiq aniqlanadi. 
Korrespondentlanuvchi schyotlar bo’yicha aloqasi bor schyotlarning turli 

---

146 
registrlarini jami taqqoslanadi. Masalan, 1 jurnal orderdagi 5010 schyotining jami 2
vedomostdagi 5010 schyoti jami bilan taqqoslanadi. Bunday ko’rsatkichlarni 
taqqoslib tekshirish barcha jurnal orderlar bo’yicha bajariladi. 
Bundan keyin ma’lumotlar jurnal orderlardan bosh daftarga o’tkaziladi. 
Undan keyin har bir sintetik schyot bo’yicha debet oborotlari chiqarilib keyingi 
oyning 1 sanasiga qoldig’i chiqariladi. Bosh daftarga ma’lumotlar faqat jurnal
orderlardan olib yoziladi. 
Jurnal order ma’lumotlarini Bosh daftarga yozish misolini keltiramiz (ikkita 
sintetik schyotlarga yozish ma’lumotlari keltirilgan). Jurnal orderlar ma’lumotlari 
Bosh daftarga o’tkazilgandan so’ng jurnal orderlarga quyqdagicha izoh beriladi: 
«Aylanmalar summasi Bosh daftarda aks ettirildi» yozuvi sanasi ham ijrochi va 
bosh buxgalterning imzolari qo’yiladi. 
6010 «Mol etkazib beruvchilar va pudratchilargato’lanadigan schyotlar»