Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

2.7.10. Transport
Italiya avtoulovlar saqlanadigan "avtostrada" deb nomlangan avtomobil 
yo'llarini qurish bo'yicha dunyodagi birinchi mamlakat bo'ldi. Milandagi Varese va 
hozir A8 va A9 avtostrasining ba'zi qismlarini bog'laydigan Milan-Laghi avtomobil 
yo'li qurilish muhandisi va tadbirkor Piero Puricelli tomonidan ishlab chiqilgan. 
1921-yilda davlat-kommunal tezkor yo'l qurish uchun ilk ruxsat oldi va 1924 va 
1926 yillar mobaynida qurilishni tugatdi. 1930-yillarning oxiriga kelib, butun Italiya 
bo'ylab 400 kilometrdan ortiq ko'p va juft yo'nalishli avtomobil yo'llari qurildi, 
shahar va qishloqlarning barchasi tarmoqqa bog'landi. Bugungi kunda Italiyada 
668,721 km xizmat ko'rsatish yo'llari mavjud bo'lib, shulardan 6661 km avtomobil 
yo'llari (asosan pullik yo'llar, milliy va mahalliy yo'llar) davlatga qarashli bo‘lib, 
Atlantia kompaniyasi tomonidan boshqariladi
133
. 
133
https://www.britannica.com/search?query=italy+transport+system

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 252 - 
Temir yo'l tarmog'i, ayniqsa, shimolda 16,862 km ni tashkil etadi, shundan 
69% elektrlashtirilgan, 4 377 km lokomotiv va temiryo'l vagonlaridir. Bu 
ko‘rsatkich Italiyani dunyoda 12-o'ringa bahlaydi. "Ferrovie dello Stato" temir 
yo'llar infratuzilmani esa Rete Ferroviaria Italiana tomonidan boshqaradi. 
Mamlakatda bir qator xususiy temiryo'llar mavjud bo'lib, shahar ichidagi 
xizmatlarni taqdim etayotgan bo'lsada, milliy temir yo'l magistrallari yirik 
shaharlarni birlashtiradigan tezkor temir yo'l xizmatini taqdim etadi. Florensiya-Rim 
tezyurar temir yo'li Yevropada ochilgan birinchi tezyurar liniya bo'lib, uning 
yarmidan ko'prog'i 1977 yilda ochilgan. 1991 yilda TAV loyihasi Italiyaning eng 
muhim va tezkor temir yo'llarini rejalashtirish va qurish uchun yaratilgan(Milan-
Rim-Naples va Turin-Milan-Venetsiya). Yuqori tezlikdagi poezdlar orasida ETR 
sinfidagi poezdlar mavjud, ular Frekitsarinskaya 1000 ga 400 km/soatgacha yetib 
boradi. 
Suv transporti 
Suv transporti Italiyaning faqatgina ichki suvlari Po-daryosi bo'lsa-da uni 
O'rta yer dengizi savdo hamkorlari bilan bog'lab turishning eng muhim vositasi 
hisoblanadi. XIX asrda Venetsiya, Palermo va Napoli portlari katta ahamiyatga ega 
bo‘lib Italiya savdo kemalari O'rta dengizida ustunlik qildi. Italiyaning qirg'oq 
bo'yidagi 7,400 km ko'plab portlar tomonidan joylashtirilgan import - eksportning 
katta qismi mamlakatni dengizga olib chiqadi. Asosiy quruq yuk portlari - 
Venetsiya, Kalyari, Civitavecchia, Gioia Tauro va Piombino, asosan, neft 
mahsulotlari - Genoa, Augusta, Trieste, Bari va Savona. Napoli va Livorno ikkala 
turdagi yuklar logistikasini boshqaradi. Tijoriy portdagi transportning yarmi 
qirg'oqning faqat o'ndan bir qismiga to'g'ri keladi. Piedmont va Lombardiya 
sanoatlari dengiz portlari, xususan, eng keng va muhim Italiya porti bo'lgan Genoa 
shahri atrofida tog'lar sababli keng ko'lamli qiyinchiliklarga duchor bo‘lmoqda.