Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

5.3.1. Mamlakat haqida umumiy ma'lumot
Statistics Time xalqaro reyting kompaniyasi 2018 yil ikkinchi choragi 
hisobotiga ko‘ra Belorussiya nominal YaIM hajmi 59,246 mlrd. AQSh dollari, 2017 
yil yakunlari bo‘yicha XVF ma‘lumotiga ko‘ra aholi jon boshiga tushadigan milliy 
daromad bo‘yicha esa 6,300 AQSh dollarini tashkil etib, hozirda dunyo 
iqtisodiyotining 99 orinida turadigan mamlakat
456
. Ushbu reyting kompaniya 
456
 http://www.imf.org/external/datamapper/NGDPDPC@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD/LVA
1993 
yil 
may 
oyida 
Konstitutsiya loyihasi parlamentning 
o'n ikkinchi majlisiga taqdim etilib,
153 
moddadan 
iborat 
yangi 
Konstitutsiyani qabul qildi. 1994 yil 
o'rtalarigacha Belarus sobiq Ittifoqi 
respublikasi 
bo'lib, 
prezidentlik 
bo'lmagan. Oliy Sovet raisi davlat 
boshlig'i sifatida qabul qilindi, ammo, 
hokimiyat Bosh vazir boshchiligidagi 
Vazirlar Kengashi qo'lida qoldi. 
 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 715 - 
tomonidan mamlakatning 2023 yilga borib YaIM hajmi 73,110 mlrd. AQSh dollari 
bashorat qilinmoqda
457
.
Belorussiya iqtisodiyoti 2017 yilda 175,9 milliard AQSh dollarga yoki aholi 
jon boshiga 18,6 ming AQSh dollarga teng bo'lib, YaIMda xarid qilish qobiliyatiga 
asosan esa 72-o'rinda turadi. Belarus mamlakati bozor mexanizmlariga asoslangan 
o‘tish davri iqtisodiyotiga ega mamlakat. Unga Rossiya Federatsiyasi va G‘arbiy 
Yevropa mamlakatlari o‘rtasidagi tashqi savdo, ijtimoiy, gumanitar, energetika, 
transport va boshqa sohalarda vositachi mamlakat sifatida xalqaro hamjimiyat 
tomaonidan ulkan ishonch bildirilgan.
Mamlakat milliy iqtisodioti mustaqillikka erishgunga qadar samarasiz va 
subsidiyalariga bog'liq bo'lgan keng qishloq xo'jaligi bazasiga tayangan edi. 1991-
1994 yillarda kapitalistik islohotlarning dastlabki inqirozidan so'ng kichik davlat 
korxonalari va ayrim xizmat ko'rsatish sohasi xususiylashtirish, xususiy mulkchilik 
institutlarini yaratish va tadbirkorlikni rivojlantirishni o'z ichiga olgan milliy dastur
Belorussiyaning iqtisodiy rivojlanishi juda sekinlashtirdi. Barcha sanoatning qariyb 
80 foizi davlat qo'li ostida bo‘lib xorijiy hamda xususiy investitsiyalarning yo'qligi 
yoki davlatga qarashli bo'lgan xususiy investitsiyalarni jalb qilishni istamasligi 
tufayli to'sqinlik qilmoqda.
Milliy davlat tizimi sohasida izchil islohotlar qilindi.
1994 yil 19 iyulda 
Belarusda prezidentlik saylovlari bo'lib o'tdi. Aleksandr Lukashenko 80,1 foiz ovoz 
olgan. U kommunistik tuzumni tozalash uchun islohotlarni boshladi. Biroq, 
kommunistik rahbariyat Lukashenko demokrat emas, balki siyosiy yoki iqtisodiy 
islohotlarni amalga oshirish uchun rejalari mavjud emas deb fikrladi. 1996 yil 
noyabrida Lukashenko o'zining vakolatlarini kengaytirish uchun plebissitni qo'lga 
kiritdi. U yangi konstitutsiyani parlamentga tarqatish uchun prezident vakolatlarini 
beradigan qonunga imzo qo'ydi va yangi ikki palatali Milliy Assambleya tashkil 
qilish uchun 64 kishilik yuqori palataga, Respublika Kengashiga va 110 a'zoga ega 
bo'lgan quyi palataga, Vakillar Palatasini joriy qildi. Barcha qonunchilar to'rt yillik 
muddatga xizmat qiladi. Prezidentning muddati 2001 yilga qadar uzaytirildi. 
457
 http://statisticstimes.com/economy/countries-by-projected-gdp.php 

---