Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 86 - 
sanoat mintaqasini ta'minlovchi Oderdagi Schwedtdagi neftni qayta ishlash 
zavodiga yetkazib beradi. Rostokdan neftni sanoat bilan ta'minlaydigan quvur ham 
mavjud. Germaniyaga tabiiy gazini yetkazib berish muhim ahamiyatga ega bo‘lib, 
uning yuqori hajmi import qilinadi. Asosiy manbalar Gollandiyaning Friesian va 
Shimoliy dengizi sohalari hamda Norvegiya Shimoliy dengizi hisoblanadi. Gaz 
Chexiya Respublikasidan, Germaniyaning sharqiy va Berlin shaharlarida xizmat 
ko'rsatadigan filial orqali Rossiyadan import qilinadi. 
Germaniyaning ikkinchi yirik energiya manbalaridan bo'lgan bitumli ko'mir 
Ruhr koni va Saar, Aaxen hamda Ibbenbüren konlaridan qazib olinadi. Ammo, 
ekstraksiyalarning 
juda 
qimmatligi 
va 
ko'pincha 
u 
davlat 
tomonidan 
subsidiyalanadi. Ammo, 20-asrning so'nggi yarmida mahsulotning uchdan ikki 
qismi qisqargan. Ko'mir endi ikkita asosiy maqsadga: elektr ishlab chiqarish va 
metallurgiya kokasini ishlab chiqarish uchun asosiy energiya manabaiga aylandi. 
Germaniya iqtisodiyotining ajoyib xususiyati qo‘ng‘ir ko'mir (linyit)ning sanoatda 
mavjudligi hamda uni qayta ishlash tizimidir. Bu past sifatli, botqoqlangan yoqilg'i 
katta hajmli mashinalar bilan qazib olinadigan katta ochiq chuqurliklarda iqtisodiy 
tarzda ishlanishi mumkin. Barcha ko'mir konlarining yetti-sakkiztasi to'g'ridan-
to'g'ri ochiq yer maydonlarida joylashgan elektr stantsiyasiga yetkaziladi.
Ko'mirning nisbatan kichik miqdori ichki isitish uchun briketlarga bostirilgan. 
Elektr energiyasini ishlab chiqarish Sharqiy Germaniyaning asosiy maydonlarini 
ham qo'llaydi. Biroq, linyitning bo'linishi kimyo sanoati uchun muhim asos bo'lib, 
shahar iste'moli uchun gaz va briket manbai hisoblanadi. Birlashtirilgandan so'ng, 
ko'pgina sharqiy nemis quduqlari, ayniqsa, eng ko'p oltingugurtli ko'mir qazib 
chiqaradiganlar yopildi. Energiya hajmining kamligi federal hukumatga Rossiyadan 
import qilinadigan qo'shimcha gazni subsidiyalashga olib kelmoqda. 
Germaniya dunyodagi beshinchi yirik energiya iste'molchisi va asosiy 
energiyaning uchdan ikki qismi import qiladigan mamlakatdir. Shu bilan birga, 
Germaniya Yevropaning eng yirik elektr energiyasi iste'molchisi bo'lib, 512,9 
terovatt soatni tashkil qilgan. 

---