Robototexnikada dasturlash

 
Fotorezistorlar. 

---

2.3) Fototranzistorlar. 
Fototranzistorlar, fotodiod va tranzistorning bir qatorini birlashtirgan optik 
sensorlardir. Ularning asosiy xususiyati, yorug‘likni qabul qilib, amplifikatsiya qilish va 
elektrik sinalga aylantirish imkoniyatini berishidir. Fototranzistorlar, fotodiodning 
yorug‘likni algash funktsiyasini o‘zida o‘zlashtirib, elektrik sinalni oshirib beradi. 
Fototranzistorlar, fotodiodning tizimiga tranzistor qo‘shilishi orqali ishlab 
chiqiladi. Bu tranzistor, yorug‘lik ta’siriga qarshi o‘zgaruvchan rezistorni boshqarish 
imkonini beradi. Fototranzistorning bazasi, fotodiodning n-turi yoki p-turi bo‘lishi 
mumkin. Bunday tarkibda, bazada yorug‘lik tomoshabinlari bilan birgalikda, 
fotodiodning ta’siri bilan o‘zgarayotgan elektronlar va yo‘qotishlar ham mavjud. 
Fototranzistorning ishlayishi quyidagi tartibda bo‘ladi: Yorug‘lik fotodiodga 
to‘silganda, fotodiod elektronlarni energik holatga olib chiqaradi, shuningdek, 
tranzistorning bazasidagi elektrik voltajida o‘zgarish yuz beradi. Bu o‘zgarish 
tranzistorning amplifikatsiya ko‘rsatkichini oshiradi va elektrik sinalni kuchaytiradi. 
Fototranzistorlar, yorug‘likni qabul qilib, elektrik sinalni oshirish va amplifikatsiya 
qilish uchun foydalaniladi. Ularning yorug‘lik intensivligini o‘qish, ob’ektlarni aniqlash, 
robotlarni navigatsiya qilish, avtomatlashtirilgan tizimlarda yorug‘likni boshqarish va 
boshqa optik vositalar bilan integratsiya qilish jihatidan keng qo‘llaniladi. 
Fototranzistorlarning 
bir 
nechta 
turlari 
mavjud, 
masalan, 
darlington 
fototranzistorlari, NPN va PNP fototranzistorlari, silikon va germaniy fototranzistorlari 
kabi. Ularning xususiyatlari va qo‘llanish sohalari o‘zaro farq qiladi. Fototranzistorlarning 
spektral javobi, amplifikatsiya darajasi, frekensiya diapazoni va boshqa xususiyatlari, 
ularning mahsulotlashgan turi va qo‘llanish mazmuni asosida o‘zgaradi. 
Fototranzistorlar, robotexnikada, avtomatlashtirilgan tizimlarda, optik sensorlarda, 
yorug‘likning intensivligini o‘qish uchun foydalaniladi. Ularning yorug‘likni to‘g‘ridan-
to‘g‘ri elektrik sinalga aylantirish imkoniyati va keng qo‘llanish sohasi ularni 
yutuqlanadigan optik sensorlar qiladi. 
2.3.1-rasm. 
Fototranzistorlar. 

---