Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

bir necha qilmish
lardan iborat qilmishni 
anglatadi. Xususan, bir necha qilmishga jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish, 
sodir etish, unda ishtirok etish, tashkilotchilik qilish, yordamlashish kabi 
harakatlar kiritiladi. JK 11-moddasi 2-qismi «a» bandiga kiritilmaydigan 
belgilar: jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish, ishtirok etish kabilar bir qilmishni 
tashkil etadi, unda aybdor bo‘lganlar javobgarlikka tortilishi lozim. 
Boshqa qilmishlar bilan birgalikda
degan tushuncha yagona 
maqsadga yo‘naltirilgan va natijada bir jinoyatni tashkil etadigan harakat 
yoki harakatsizlikning bir xil aktlarini qamrab oladi. Natijada, mazkur 
bandga muvofiq, 
davom etuvchi jinoyatlarni
tushunish lozim. 
(Davom etuvchi jinoyat haqida mazkur tom XI bobining «Takroran 
jinoyat sodir etish» deb nomlangan 2-§ da batafsil berilgan.) 
Shunday qilib, 
JK 11-moddasi 2-qismi «g» bandi
mazmuniga 
muvofiq, bir necha qilmish shaxs harakatining xususiyati bo‘lsa, boshqa 
harakatlar bilan birgalikda degan tushuncha, muayyan jinoyat tarkibini 
tashkil etuvchi qilmishning xususiyatini qamrab oladi. Bu yerda bir necha 
xil qilmishlar mavjudligi talab etiladi. Agar harakat yoki harakatsizlik bir 
martagina sodir etilgan bo‘lsa, aybdor shaxs mazkur bandga muvofiq 
javobgarlikka tortilmaydi, biroq «a», «b» bandlar yoki JKning 11-moddasi 
2-qismiga muvofiq tegishli belgilar mavjudligida javobgarlikka tortilishi 
mumkin. 
Ta’kidlash lozimki, mazkur bandga muvofiq qonunda bayon etilgan 
qoidadan kelib chiqib, shaxsni javobgarlikka tortish uchun jinoyat boshqa 
davlat hududida boshlangan, tugallangan yoki to‘xtatilgan, lekin jinoiy 
71 

---

harakatning bir qismi O‘zbekiston Respublikasi hududida amalga 
oshirilganini aniqlash lozim (masalan, O‘zbekistonning qo‘shni davlat 
bilan chegarasida boshlanib, o‘sha yerda genotsid (qirg‘in) yuz bergan va 
chegaradosh O‘zbekistonning aholisiga ham tegib o‘tgan). Aks holda, 
jinoyat sodir etgan shaxs mazkur moddaning «a» bandiga muvofiq 
javobgarlikka tortiladi.