Odam va uning salomatligi 8 B. Aminov, T. Tilavov, O. Mavlonov


- rasm. Qonni tindirish bosqichi



Yüklə 3,48 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə29/135
tarix07.01.2024
ölçüsü3,48 Kb.
#205239
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   135
Odam va uning salomatligi. 8-sinf (2014, B.Aminov, T.Tilavov)

26- rasm. Qonni tindirish bosqichi:
1
— vena tomiridan endigina olinib pro-
birkaga quyilgan qon; 
2
— probirkada biroz
turgan qon; 
3
— sentrifugalangandan so‘ng
ikki qismga ajralgan qon (yuqoridagi rangsiz
qismi — qon plazmasi, pastki quyuq qis-
mi — qonning shaklli elementlari bor
qismi).


35
qoladi, ya’ni odamning qoni tarkibidagi eritrotsitlar yadrosiz
bo‘ladi. Ular o‘rtasi ozroq botiq, yumaloq shaklga ega. 1 mm
3
qonda
4—6 million, o‘rtacha 5 million dona eritrotsit bo‘ladi. Eritrotsit-
larning hosil bo‘lishi va soni normal miqdorda bo‘lishi odamning
sog‘lig‘iga, ovqatlanishiga, jismoniy mashqlar bilan shug‘ullani-
shiga, quyoshning ultrabinafsha nurlarini yetarli qabul qilishiga
bog‘liq. Ayniqsa, ovqat tarkibida oqsillar, temir moddasi, B guruhga
kiruvchi vitaminlar yetarli miqdorda bo‘lishi zarur. Eritrotsitlar suyak
ko‘migida hosil bo‘lib, qonga o‘tgandan so‘ng o‘rtacha 120 kun
yashaydi. So‘ngra ular jigarda va taloqda parchalanadi. Parchalangan
eritrotsitlardan ajralgan temir moddasi suyak ko‘migida yosh
eritrotsitlar hosil bo‘lishi uchun sarflanadi. Parchalangan eritrotsit-
larning gemoglobini tarkibidagi gem moddasi jigarda bilirubin
moddasiga aylanib, o‘t suyuqligi hosil bo‘lishi uchun sarflanadi.
Eritrotsitlarning asosiy vazifasi organizmning barcha hujay-
ralarini kislorod bilan ta’minlashdan iborat. Ular tarkibidagi
gemoglobin o‘pkalardan kislorodni o‘ziga biriktirib hujayralarga
yetkazadi, ularda moddalar almashinuvi natijasida hosil bo‘lgan
karbonat angidridni yana o‘ziga biriktirib o‘pkaga olib boradi.
Eritrotsitlarning soni va ular tarkibidagi gemoglobin miqdo-
rining kamayishi 
kamqonlik (anemiya)
kasalligi
deb ataladi. Bu
kasallikning oldini olish uchun yuqorida aytilganidek, ovqat tar-

Yüklə 3,48 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   135




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin