‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

(14.1-chizma).
14.1-chizma. Nizo xillari.
Ichki shaxsiy nizo b ir kishining o‘ziga bir-biriga zid topshiriqlar 
berilib, rahbam ing pirovard talabi bir-biriga m os kelmay, bajaruvchi 
bunday holda nim a qilishini bilm ay xunob b o ‘lgan hollarda vujudga 
keladi.
Tadqiqotlar v a kuzatishlar bunday vaziyatlar: ishchining 
o ‘z ishidan qoniqm aganligi, o ‘ziga va korxonaga ishonchsizlik, 
shuningdek, x odim da asabbuzar holatlarning tez-tez sodir bo‘lib 
turishi natijasida vujudga kelishini ko‘rsatadi.
246

---

Shaxslararo nizolar hayotda keng tarqalgan nizolardir. B unday 
nizolar, m asalan:
* 
oilada:
• er bilan xotin o ‘rtasida;
• ota bilan farzand o ‘rtasida;
• ona bilan farzand o ‘rtasida;
• farzand bilan farzand o ‘rtasida va hokazo;
* 
ishlab chiqarishda:
• xodim bilan xodim o ‘rtasida;
• xodim bilan rahbar o ‘rtasida;
• rahbar bilan rahbar va hokazolar o ‘rtasida boMishi mumkin.
14.2-chizma. Shaxslararo nizolar.
Buni quyidagicha tasvirlash m um kin.
Shaxslar о ‘rtasidagi nizo
ko‘p hollarda ularning biror m asala- 
ga boMgan nuqtai nazarlarining m os tushm asligi, rahbarlar o ‘rta sid a
resurslarni taqsim lash, xodimlar bilan rahbar o ‘rtasida ish sh aro i- 
tini qoniqarsizligi kabilar yuzasidan vujudga kelishi m um kin. B ir 
lavozimga ikki nom zod qo‘yilganda ham shu turdagi nizo lam in g 
kelib chiqishiga sabab boMadi.
247

---

Shaxslar to ‘qnashuvi ham shaxslararo nizo tufayli bo‘lishi 
mumkin. Zero, har xil toifa, fe ’ldagi odam lar ham m a vaqt ham
bir-birlarini tushunaverm aydilar. Garchi bir k o ‘rinishda shunday 
tuyulsa-da, shaxslararo nizolarning 75-80 
%
m oddiy m anfaatdorlik 
zam irida sodir b o ‘ladi.
Shaxs bilan guruh o ‘rtasidagi nizolar, odatda ayrim shaxsning 
u yoki bu narsaga nisbatan bo ‘ Igan fikrining yoki m anfaatining guruh 
fikriga yoki m anfaatiga m os tushm aslik oqibatida vujudga keladi. 
Aytaylik, biror oliygoh dotsenti o ‘zining asosiy ish joyidan tashqari 
pul topish m aqsadida boshqa 2-3 joyda, shu jum ladan, firmada 
ishlayotgani um um kafedra manfaatiga zid keladi. Chunki kafedra 
jam oasi uning shuncha jo y d a ishlab asosiy ish joyidagi ishni qotira 
olmay, o ‘lda-jo‘lda ishlashidan manfaatdor em as. Bunday qarama- 
qarshi holat ular o ‘rtasid a nizoning kelib chiqishiga sabab bo ‘ladi. 
X uddi shunday ho lat rahbarning biror-bir b o ‘lim xodim lariga 
nisbatan qo ‘llagan n o o ‘rin jazosi rahbar bilan guruh o ‘rtasidagi 
to ‘qnashuvga olib kelishi m um kin.
Alohida shaxsning guruh bilan to ‘qnashuvi ham alohida shaxs 
va guruh o ‘rtasidagi kelishm ovchilik oqibatida b o ia d i.
H ar bir ishlab chiqarish jam oasida xodim lam ing o ‘zaro 
m unosabati ikki tarkibiy doirada: formal va noform al doirada amalga 
oshadi.