4-Labaratoriya mashg’ulotlari. Tayanch nuqtalar koordinatalarini hisoblash va joyni planini tuzish. Laboratoriya mashg‘ulotining mazmuni va maqsadi: Talabalar tomonidan
topografik xaritada neviller yordamida aniqlangan nuqtalarni va
ishlab chiqilgan loyiha
balandliklari, qiyaliklar va masofani joyga chiqib belgilash va zaruriy hisob ishlarini
bajarish va joyning planini tuzish
Laboratoriya ishining vazifasi: Talabalarni taxeometr asbobini tekshirish,
tuzatish, u bilan ishlash, joyning planini tuzish, taxeometrdan nuqtagacha bo‘lgan masofa,
inshoot balandligini va borib bo‘lmas masofalarni o‘lchash ishlarini o‘rgatishdan iborat.
Mashg‘ulotda foydalaniladigan asboblar va jihozlar: Taxeomet shtativi bilan,
geodezik reyka, pekitaj jurnali.
Taxeometrik plan olish deganda, joyning gorizontal va vertikal planini bir yula olish
tushuniladi. Taxeometrik plan olish natijasida joyning tafsilotlari va relyefi tasvirlangan
topografik karta yoki plan hosi lbo’ladi. Taxeometrik plan asosan 1:1000, 1:2000 va
1:5000 masshtablardaolinadi. Plan olishning bu usuli ko’pincha murakkab relyefli kichik
joyning, shahar, posyolka va qishloqlardagi ochiq joylarning, uzunasiga ketgan inshootlar,
masalan, yo’llar, elektr va telefonliniyalari, gaz, suv, neft quvurlari va shu kabilarning
trassalari planini olishda qo’llaniladi
Plan olishning bu usulida gorizontal burchaklar-taxeometr bilan, masofa ipli yoki
qo’shtasvirli dalnomerlar bilan o’lchanadi, nisbiy balandlik esa taxeometrik nivelirlab
aniqlanadi. Taxeometrik plan olishdagi tayyorgarlik ishlari teodolit bilan plan olishdagi
kabidir. Joyda bajariladigan ishlar plani olinadigan joyni rekognossirovka qilish, plan olish
shoxobchasi punktlarining o’rinlarini tanlash, ularni joyda belgilash, plan olish
shoxobchasini xosil qilish, joyning tafsiloti va relyefini planga tushirish hamda plan olish
natijasini joyda tekshirishdan iborat . Joyda bajarilgan o’lchash natijalari (jurnallar) ni
tekshirish va ishlab chiqish, punktlarning koordinatalari va otmetkalarini aniqlash hamda
joyning topografik planini tuzish esa kamerali i shlar bo’lib hisoblanadi.
Хulosa: _______________________________________________________
_____________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________