47
ekvivalenti ilə xarakterizə edilir. Trotil ekvivalent-partlayış
enerjisi bu nüvə sursatının partlaması nəticəsində alınan
enerjiyə bərabər (ekvivalent) adi partladıcı maddənin (trotilin)
tonla miqdarına deyilir. Müxtəlif nüvə sursatlarının gücü bir
neçə milyon tona (meqatona) qədər olur. Nüvə partlayışı həm
zədələyici təsirinin gücünə, həm də müxtəlif amillərin zərərli
təsirinə görə adi döyüş sursatlarından fərqlənir. Nüvə silahını
hədəfə çatdırmaq üçün müxtəlif növlü raketlərdən,
təyyarələrdən, sualtı qayıqlardan, gəmilərdən, habelə artilleriya
toplarından istifadə etmək mümkündür. Tətbiq məqsədindən və
basqın hədəfinin xarakterindən asılı olaraq nüvə silahı
kosmosda, havada, yerdə, yeraltında, suda və sualtında partla-
dıla bilər.
Nüvə partlayışı nəticəsində müxtəlif zərərli təsirlər meyda-
na çıxır. Bunlara nüvə partlayışının zədələyici amilləri deyilir.
Onlar aşağıdakılardır:
- zərbə dalğası;
- işıq şüalanması;
- nüfuzedici
radiasiya;
- yerin
radioaktiv zəhərlənməsi;
- elektromaqnit impulsu.
Nüvə partlayışı enerjisinin təqribən 50%-i zərbə dalğasının,
35%-i işıq şüalanmasının, 4%-i nüfuzedici radiasiyanın, 10%-i
yerin radioaktiv zəhərlənməsinin və 1%-i elektromaqnit impul-
sunun yaranmasına sərf olunur. İndi isə nüvə silahının zədələ-
yici amillərini nəzərdən keçirək.
Zərbə dalğası- partlayış mərkəzindən
hər tərəfə çox yüksək
(səsdən iti) sürət lə yayılan çox güclü sıxılmış hava (torpaq və
su) qatından ibarətdir. Zərbə dalğasının zədələyici təsirini xa-
rakterizə edən əsas parametrlər dalğanın ön həddindəki (cəbhə-
sindəki) izafi təzyiq (P
f
), dalğanın sürət təzyiqi (P
sür
) və izafi
təzyiqin təsir müddətidir.
Dostları ilə paylaş: 
