Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
qanqsterə oxşatma”, “oxunaqlı və etibarsız”, “maraqlı, lakin əhə-
miyyətsiz”, “sadəcə, uydurma”, “sensassiyalı fiksiya”... Bir buna bax, Stalinin 1919-cu ildə təntənəli şəkildə Bakıya varid oldu- ğunu yazıb, Əhməd bəy Ağaoğlunu və Nəsib bəy Yusifbəylini Müsavatın rəhbərləri kimi təqdim eləyib, Məmməd Əmin Rəsulzadəni heç xatırlatmayıb...
Tayms”da yazırdı. – Bu töhfənin orijinallığı ondan ibarətdi ki, o gürcü kimi Stalinin düşüncəsinə və xarakterinə bələddi...” “...O, həddən artıq qabiliyyətli nağılbaz olmaqla yanaşı həddən artıq da etibarsız mənbə və yazıçıdı; o bir şeyi təsvir və təhlil eləməyə başlayanda büsbütün cəfəngiyat danışır...” – icmalçılardan biri qeyd eləyirdi... Əsəd bəy bunları oxuyur, sirli təbəssümlə öz aləminə qapı- lırdı: “tarixi və biblioqrafik faktları təxəyyülün məhsulu olan uy- 392 durma əhvalatlarla birləşdirmək” – bəyəm, oxucu da elə bunu istəmir? Tarix yazmaq üçün tarixçilər var, qoy əsl həqiqəti on- lar yazsınlar! Günlərin birindəsə Qriqol Robakidzenin Berlinə gəldiyini eşidib ondan müsahibə almaq fikrinə düşdü. Ehtiyac olanda əl atdığı fəndi işə salıb özünü həm Tiflisdə doğulmuş, Bakıda yaşamış jurnalıst, həm də ədəbiyyat üzrə doktor kimi təqdim elədi. Həmsöhbəti onu yaxşı qarşıladı, görünür, hələ “Şərqdə neft və qan” kitabıyla tanış deyildi, ondan nələr “əxz elədiyini” bilmirdi; Əsəd bəyin “İlan dərisi” romanını oxumasından, haqqında vəcdlə danışmasından məmnun oldu, hətta, sualla- rının tərtibinə, cavabların dolğun çıxmasına da yardım göstərdi. Söhbət vaxtı öyrəndi ki, Robakidze də Stalin barədə kitab yazmaq fikrindədi. Əsəd bəy ona Kobayla bağlı kitabını artıq bitirdiyini bildirmədi, bunun düşəri-düşməzi olardı. Elə o vaxt da jurnalda öz həyatı barədə yazmaq, bəzi məsləhət bildiyi məsələləri açmaq qərarına gəldi. “Doğulmaq? – O “Avtobioqrafiya: Həyatımın hekayəsi” adlandırdığı qeyd- lərində özünəxas əyləncəli, yarıkinayəli tərzdə yazırdı. – Elə
Qəsdən doğulduğu yeri əsl milliyyəti kimi heç vaxt dəqiq yazmır, ya söyləmirdi; ətrafındakılar şəxsi həyatın barədə nə qədər
qızıl qanunuydu... *** ...Əsəd bəy Stalindən “qisasını alandan” az sonra taledən də intiqam almaq fikrinə düşdü. Günlərin birində redaksiyada oğlansayağı geyinmiş, qısa qara saçlı, zərif, gülümsər sifətli bir qız gördü. Elə o gün də
393 tanış oldular: Erika Lyövendalın cəmi-cümlətanı iyirmi yaşı vardı, katibə kimi işə başlamışdı, özüsə... ayaqqabı maqnatı Valter Lyövendalın varisiydi, işə sürücüsü olan şəxsi maşınıy- la gəlib-gedir, üstəlik, şeir də yazırdı. Erikanın maddi ehtiyacı yoxdu, redaksiyada yalnız ədəbi aləmdə görünmək üçün işləyir, həm də yazıçılarla tanışlıq ya- radıb, ünsiyyətdə olmağı çox sevir; özü də nə az, nə çox on üç yaşından yazıçıya ərə getmək xəyalıyla yaşayıb, on dörd ya- şından da məktəbdə oxumağın daşını atıb, atasının istəyilə evdə xüsusi təhsil görüb, sonra da öz arzusunu gerçək- ləşdirmək üçün müxtəlif yollara baş vurub: məşhur yazıçılar- la tanış olub, onların qəlbinə girməyə can atıb; Ştefan Loran- tın katibəsi olmağa cəhd göstərib, amma baş tutmayıb. Peter Flammla “ünsiyyət qurmağa” çalışıb, nəticəsiz qalıb; sonra gənc və məşhur, həm də yaraşıqlı Əsəd bəylə maraqlanıb, onun şərqli görkəmi, şərqli sehri qəlbinə dərhal yol tapıb. Re- daksiyada da elə buna görə işə girib. İlk baxışdan gülümsər qara gözlərinə aşiq olduğu Erikanın açıq danışığı, məqsədini birbaşa deməsi Əsəd bəyin xoşuna gəldi: nə olar, Erika haqlıdı, oğlanın cəmi iyirmi altı yaşı var, məşhurdu, yaraşıqlıdı, geyim-kecimilə hamıdan fərqlənir, özü də gözəlliyin nə olduğunu dərk eləyir; xüsusilə, son dörd ildə qadınları yetərincə tanıyıb: “Melomania” kafesində tanış olduğu qızları kinoya, başqa xudmani yerlərə aparıb, ya da qəhvə içmək adıyla evlərinə gedib, hər dəfə də intim yaxın- lıqdan sonra özündə heç bir duyğu tərpənişi hiss eləməyib, əksinə, mənasızlıq bataqlığına batmış kimi, yuyunub- təmizlənməyə çalışıb. Amma Erika tamam ayrı tipdi: açıq-aş- kar onun xoşuna gəlməyə, ərə getməyə çalışır, məqsədini də gizlətmir. Əsəd bəy tezliklə onu da öyrəndi ki, lyövendallar Leyp- siqdən Berlinə, az qala, iyirmi il əvvəl köçmüş yəhudi ailəsidi. Əvvəllər bir elə imkanları olmayıb, Valterin Lyövendalın əli sonra gətirib, topdansatış ayaqqabı ticarətilə məşğul olub,
394 üstəlik, Praqadakı “Bat’a” ayaqqabı fabrikindəki şərikinin köməyilə Çexiya hökumətinin Berlindəki konsulu kimi fəxri vəzifəni yerinə yetirir; Erikanın anası Truda gözəl geyimləri çox xoşlayır, on iki yaşlı qardaşı kiçik Valtersə, əylənməyə meyillidi, gələcəkdə ondan nə çıxacaq, bunu təkcə Allah bilir. “Şərq şahzadəsi”, şübhəsiz, Erikanın cazibəsi, zərif sevgi oyunları qarşısında tab gətirə bilmədi: qız oğlansayağı kost- yum geyinəndə də, dar və gödək tuman, dekolte köynək geyinəndə də cəlbediciydi, masanın altından görünən nazik ipək corablı, düz, qəşəng ayaqları, incə qırmızı dodaqları, gözəl boynu onun qanını qaynadırdı. Erika həm də savadlıy- dı, onunla hər mövzuda söhbət eləmək olurdu.
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|