D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya


Onomastika, Dialektologiya, Etimologiya



Yüklə 2,22 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə185/290
tarix02.01.2022
ölçüsü2,22 Mb.
#2369
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   290
Onomastika, Dialektologiya, Etimologiya
dabuynuzluların  salındığı  ağılda  sıxlaşmaq,  yaxınlaşmaq 
məcburiyyətindədir. Məhz bu yaxınlaşmaq hər iki sözü bir-birinə 
bağlayır.
Adak.  Adak  sözü  Orxon-Yenisey  abidələrindən  Kül-tigin 
abidəsinin  şimal  tərəfi  7-ci  sütunda,  Bilgə  xaqan  şimal  tərəfi  
30-cu sütun, cənub tərəfi 7-ci sütun, Yenisey abidələrində ayaq 
mənasında  işlənmişdir.  Bu  söz  adax  şəklində  dialektlərimizdən 
Ağcabədi, Ağdam, Bərdə, Gəncə, Göyçay, Qazax, Şəmkir, Şuşa, 
Tərtər,  Mingəçevir  şivələrində  “uşağın  ilk  addımı”  mənasında 
bu  gün  də  yaşamaqdadır”.  Fikrimizcə,  Şərq  qrupu  dialekt  və 
şivələrimizdə nişanlamaq mənasında işlənən  “adaxlamaq” sözü 
də adak sözündən yaranmışdır. 
Azman. Azman sözü Kül-tigin abidəsinin şimal tərəfi 5-6-cı  
sütunlarında nəhəng mənasında işlənmişdir. Qərb qrupu dialekt 
və şivələrdən Qarakilsə, Şərq qrupundan Bakı, dialektində azman 
sözü “iri”, çox böyük, nəhəng” mənalarında, Ordubad, Şamaxı 
dialektlərində,  Beyləqan,  Cəbrayıl  şivəsində  “altıillik  qoyun”, 
Ordubad, Zəngilan dialekt və şivəsində “dörd illik qoyun”, Ağ-
dam, Füzuli, Gürcüstanın Borçalı şivələrində “qocalmış qoyun, 
keçi” mənalarında işlənir. (7. səh. 53). Azman sözünün dialekt və 
şivələrdə işlənmə məqamlarına diqqət yetirdikdə aydın olur ki, bu 
söz abidədə işlənmiş mənasını qoruyub saxlayır.
Ayağ. Ayağ sözü. Talas  abidəsində hörmət, fəxr mənasında 
işlənir. Dialekt və şivələrimizə gəldikdə isə bu söz müəyyən fone-
tik, morfoloji fərqlərlə aşağıdakı şəkildədir.
Ayax (Naxçıvan) – uzaq kənar
Ayaxçi (Lənkəran) – xırdavatçı, çərçi
Ayaxçi (Salyan)- xeyirdə, şərdə xidmət edən adam (6, səh. 
29)
Dialektlərimizdən  verilmiş  nümunələrlə  abidə  də  işlənmiş 


186

Yüklə 2,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   290




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin