Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

 
QIRXBUĞUM – Polygonaceae Juss. fəsiləsi  
 
Subibəri – Polygonıım hydropiper L.  
 
Qırxbuğum cinsinin dünya florasının tərkibində 300-ə qədər növü yayılmıĢdır. Yer kürəsinin 
hər  yerində  rast  gəlmək  olar.  Qafqazda  40,  o  cümlədən  Azərbaycan  florasının  tərkibində  27-yə 
qədər növü məlumdur. 
Subibəri  –  P.  hydropiper  L.  çox  da  hündür  olmayan  birillik  ot  bitkisidir.  Çiçəkləri  xırda 
yaĢılımtıl,  bəzən  çəhrayı  rəngdə  olub,  salxımvari  çiçək  qrupunda  toplanmıĢdır.  Bu  ən  çox  nəmli 
çəmənliklərdə,  kanal  və  arxların  kənarlarında  yayılmıĢdır.  Yarpaq  və  zoğları  bibər  kimi  yandırıcı 
tama malikdir. 
Subibəri Azərbaycanda Böyük Qafqazın Ģərq və qərb zonalarında, Kür düzənliyində, Kiçik 
Qafqazın  mərkəzi  və  cənub  ərazilərində,  Lənkəranın  düzən  və  dağlıq  hissələrində  yayılmıĢdır. 
Bundan baĢqa bitkiyə bataqlıqlarda, çay və göllərin kənarlarında, xüsusən dağlıq zonalarda da çox 
rast gəlinir.  
Otunun tərkibində 2,0-2,5% flavonoid törəmələri – ramnazin (C
17
H
14
O
7
), onun sulfo efirinin 
kalium  duzu  (C
17
H
13
O
7
SO
3
K),  izoramnetinin  sulfo  efirinin  kalium  duzu  (C
15
H
11
O
7
SO
3
K),  rutin 
(C
27
H
30
O
16
),  kversetin  (C
21
H
20
O
11
),  hiperozid  (C
21
H
20
O
12
)  və  kempferol  aĢkar edilmiĢdir.  Bundan 
baĢqa  3,8%-ə  qədər  aĢı  maddəsi,  efir  yağı,  qarıĢqa  və  sirkə  turĢusu  tapılmıĢdır.  Su  bibərinin 
qankəsici xüsusiyyətlərini ilk dəfə 1912-ci ildə N.P.Kazanov aĢkar etmiĢdir.  
Subibərinin  cövhər  və  dəmləmələrindən  dünyanın  bir  sıra  xalqları  revmatizmdə,  müxtəlif 
növ  qanaxmaların  kəsilməsində,  sidiyə  gedə  bilmədikdə,  cinsiyyət  yolları  xəstəliklərinin 
müalicəsində geniĢ istifadə edirlər. 
Subibərindən  hazırlanan  antiseptik  preparatlar  soyuqdəyməyə  qarĢı,  yarasağaldıcı, 
qankəsici, büzüĢdürücü, sidikqovucu, ağrıkəsici vasitə kimi iĢldəilir.