Laboratoriya işi 1

Suyun  rəngliliyinin  təyini:  (Bixromat-kobalt  şkalası  vasitəsilə).  Ayrı-ayrı  şüşə  qablarda 

0,0875q (К

2

Сг

2

О

7

) və 2q (СоSO

4

х7Н

2

О) götürüb azacıq distillə edilmiş  suda həll edərək qarışdırırlar. 

Qarışığşn üzərinə 1ml qatı Н

2

SO

4

  (sıxlığı d= 1,84 г/см

3

) əlavə edib distillə edilmiş su ilə həcmini litrə 

çatdırırlar  (əsas  məhlul).  Bu  qayda  ilə  hazırlanmış  məhlulun  1ml-i  5  dərəcəyə  bərabər  olur.  Şkala 

hazırlamaq üçün əsas məhlul ilə köməkçi məhlulu aşağıdakı qayda ilə qarışdırırlar. 

 

Rənglilik şkalası 

 

 

  

Şkala 100 ml-lik Nessler silindrində hazırlanır. Suyun rəngliliyini təyin etmək üçün şəffaf suyu 

Nessler silindrinə töküb, şkala ilə müqayisə edirlər və onun rəngliliyini müəyyən edirlər.  

Əsas məhlul ml 

 

   0 

   1 

   2 

   3 

   4 

   5 

   6 

   8 

   10 

 12 

 14 

Köməkçi  məhlul 

ml 

 

 

Rənglilik dərəcəsi 

 

 100 

 

 

 

   0 

  99 

 

 

 

   5 

  98 

 

 

 

  10 

  97 

 

 

 

  15 

  96 

 

 

 

  20 

  95 

 

 

 

  25 

  94 

 

 

 

  30 

  92 

 

 

 

  40 

  90 

 

 

 

  50 

 88 

 

 

 

 60 

  85 

 

 

 

  70 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

Dövlət normasına əsasən içməli suyun rəngliliyi 20%-dən çox olmamalıdır. 

 

                                                                      İyin təyini                      

 

Suyun iyi onun tərkibində olan su orqanizmlərinin həyat fəaliyyəti ilə əlaqədardır. Buna təbii 

iy deyilir. 

 

Bəzi hallarda isə təbii su, çirkab suları ilə çirklənir və ondan xüsusi iy (fenol, benzolin, borlu 

törəmələr,  formaldehid  və  s.)  gəlir.  Belə  iy  süni  iy  adlanır.  Suyun  iyini  və  dadını  5  bal  sistemi  üzrə 

aşağıdakı cədvələ əsasən təyin edirlər. 

 

 

 Iy (dad) 

                                          Intensivlik 

Qiymət bal 

 

Yoxdur 

 

Çox azdır 

 

 

Zəif 

 

 

Hiss olunur 

 

 

Açıq hiss olunur 

 

 

Güclü 

 

 

Hiss olunmur 

 

Təcrübəli tədqiqatçılar müəyyən edə bilir 

 

 

Azacıq hiss olunur 

 

 

Asanlıqla təyin edilir 

 

 

İçmək üçün yaramır 

 

 

İçmək üçün yaramır 

 

 

 

0 

 

1 

 

 

2 

 

 

3 

 

 

4 

 

 

5 

 

 

İşin  gedişi:  250-300ml-lik  titrləmə  kolbasının  2/3  hissəsinə  qədər  su  töküb  ağzını  saat  şüşəsi  ilə 

örtərək, çalxalayırlar sonra kolbanın ağzını açaraq iyləməklə iyi 5 bal sistemlə təyin edirlər. 

 

İçməli suyun iyi 20

0

-də dövlət normasına görə 2 baldan (çox zəif) çox olmamalıdır. 

 

Dadın  təyini:  Suyun  dadı  onda  həll  olan  və  asılı  haldakı  kimyavi  birləşmənin  (natrium,  xlor, 

dəmir, alüminium, maqnezium, manqan duzlarının) və suda olan su orqanizmlərinin həyat fəaliyyəti 

məhsullarının miqdarından asılıdır. 

---

 

4 növ dad müəyyən edilmişdir: acı, şirin, turş, duzlu. Suyun dadı da iyi kimi 5 bal sistemi ilə 

təyin edilir. 

 

İşin gedişi: Səhiyyə cəhətdən təmiz və temperaturu 18-20

0

 olan sudan 10-15 ml dadına 

baxırıq. Bunu 10-15 davam etdirərək dadını müəyyən edirlər. Bəzi hallarda isə suyu qaynadıb, 18-20

0

-

yə kimi soyutduqdan sonra dadını təyin edirlər. Dövlət normasına görə suyun dadı 2 baldan çox 

olmamalıdır.