0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
август
сентябр
октябр
ноябр
декабр
о
ққ
а
н
о
т
ва
э
н
ка
р
зи
я
м
и
қд
о
р
и
,д
о
н
а
энкарзия
оққанот
2.16-rasm. Issiqxonadagi bodring o’simligining kuzgi-qishki
parvarishda oqqanotga qarshi biologik kurash.
(“Qo’yliq” agrofirmasi, A.Anorboyev., 2011 y.)
Oktyabr oyiga kelib, oqqanotning rivojlanib va tarqalib barcha o’simliklarda
borligi kuzatilgan. Shu bilan birga uning 60-70%ini enkarziya zararlaganligi
kuzatilgan. Noyabr va dekabr oylarida ham oqqanotning sonini parazit boshqarib
turgan. Bu davrda issiqxonada zararkunanda va parazit soni ham yuqori bo’lgan.
Zararkunandalarning soni iqtisodiy xavflilik chegara sonidan (IXChS) past holatda
ushlab turilgan. Yanvar oyining ikkinchi o’n kunligida bodring o’simligi olib
tashlanib, tuproq ishlanib, tuproqqa go’ng va mineral o’g’itlar kiritilgan va ekin
ekishga tayyor qilib qo’yilgan.
Shunday qilib, qishki-kuzgi paytda issiqxonalarda oqqanotni sonini
enkarziya paraziti bemalol boshqarib turar ekan.
Makrolofusni qo’llash. Issiqxonalarda yirtqich qandala- makrolofus
o’zining hamma rivojlanish fazalarida faqat oqqanotni emas, balki o’simlik biti,
tripslar kabi boshqa zararkunandalarni kam qiradi. Makrolofus qandalasi ancha
uzunchoq tanali bo’lib, kattaligi 2,7-3,7 mm, aniq chegarasiz tukli, och yashil
rangli bo’ladi.
Urg’ochisi erkagidan kattaroq bo’ladi. Unda qorin bo’ylab joylashgan
tuxumidan yaxshi bilinadi. Tuxumini o’simlik to’qimasi tomirlariga (tolalariga)
qo’ygan. Tuxumdan chiqqan lichinka darhol faol harakatlanib ozuqa izlashga
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
43
kirishadi. Uning rivojlanishi 22 kun davom etib, besh yoshni o’tagan. Bitta
rivojlanish generasiyasining davomiyligi 37-43 kun, optimal harorat 25-27 °S,
havoning nisbiy namligi 80-90% bo’lganda. Voyaga yetgan bitta yirtqich qandala
makrolofus bitta generasiyasi davomida oqqanotning 3,4 ming tuxumini yoki 2,5
ming lichinkasini yo’q qilgan.
Issiqxonadagi bodring o’simligida makrolofusni oqqanotga qarshi turli
nisbatlarda (1:20; 1:30 va 1:50) qo’llanilib, uni samaradorligi aniqlangan. Olingan
natijalar 3.17-rasmda keltirilgan.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Dostları ilə paylaş: | 
