2.1-rasm. O’rgimchakkana.
O’rgimchakkanaga qarshi hozirgi paytda agrotexnik, kimyoviy va biologik
usullardan
iborat,
kompleks
kurash
choralari
tavsiya
etilgan.
Biroq,
o’rgimchakkanani kimyoviy vositalarga chidamliligi yil sayin ortib bormoqda.
Kimyoviy kurashda dorilarni qo’llash me’yorlarni oshirib borish esa foydali
jonzotlarni qirilishiga, atrof muhitni zaharlanishiga olib kelib, inson salomatligiga
salbiy ta’sir ko’rsatadi (Smirnova, 1968; Niyazov, 1974; Van Steenwyk et al,
1976; Phorodon, 1978).
Bu kichik bo’limga xulosa qilib shuni aytish mumkinki, o’rgimchakkana
O’zbekistonda qishloq xo’jalik ekinlarini zararkunandasi sifatida asosan g’o’zada
o’rganilgan. Boshqa ekinlarda, xususan sabzovotchilikda, ayniqsa, issiqxonalarda
bu zararkunundani rivojlanish xususiyatlari to’g’risida ilmiy ma’lumotlar yetarli
emas. Yuqoridagilarni inobatga olib biz o’rgimchakkanani issiqxona sharoitida,
bodring o’simligida rivojlanish xususiyatlarni o’rganishni o’z oldimizga maqsad
qilib qo’ydik.
Olingan ilmiy izlanishlar natijalari keyingi yillarda bodring o’simligiga
o’rgimchakkana zararini oshib borayotganligini ko’rsatgan. Tajribalarda bodring
ko’chatlarini o’rgimchakkana bilan zararlanishi ko’chatxonalarda boshlanishi
aniqlangan.
Kuzatuvlarga ko’ra kuzda (sentyabrni birinchi o’n kuniligida) ekilgan
ko’chatlarda kana soni 1 bargda 2-3 ni tashkil etgan. Uning miqdorini oshib borishi
noyabrni o’rtalariga qadar davom etib, bu davrda 1ta bargda kana soni 40-51 ga
qadar borgan. Shundan keyin o’rgimchakkana miqdori dekabr oyini ikkinchi
yarmigacha ya’ni ekinning vegetasiyasi oxirigacha kamayib borgan (3.2-rasm).
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
21
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
1
та
ў
си
м
л
и
кд
а
ги
к
а
на
л
а
р
с
о
ни
,
д
о
н
а
.
2010
йил
2011
йил
2012
йил
Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr
Dostları ilə paylaş: |