təfəkkürünün çox sıx əlaqəli qruplarda qərarın qəbul edilməsi prosesinin qurbanı olmuşlar. 19-20 yanvar 1990-cı
ildə Azərbaycan xalqı da belə bir yanlış və cinayətkar qrup təfəkkürünün qurbanı olmuşdur. Belə ki, həmin dövrdə
SSRİ-nin prezidenti olmuş Qorbaçovun göstərişi ilə Sovet Ordusu Bakıya hücum etmiş, qanlı qırğın törətmişdir.
Nəticədə 131 nəfər öldürülmüş, 747 nəfər yaralanmış, 400 nəfər isə həbs edilmişdir. Belə qrupların üzvlərini
konsensusun saxlanması məsələsi o qədər narahat edir ki, bu, onların tənqidi qabiliyyətlərinə mənfı təsir göstərir.
Qrup təfəkkürü halında qrupun üzvləri belə bir illüziyanın təsiri altında olurlar ki, onlar qərarları könüllü surətdə
qəbul edirlər; bu isə hipertrofik əminliyə və riskə getmək üçün daha böyük hazırlığa gətirib çıxarır. Qrup
təfəkkürünün qurbanları öz əməllərinin düzgün olmasına qeyd-şərtsiz olaraq inanırlar - bizim misalımızda bu,
Sovet dövlətinin yuxarı dairələrinin bütün bəlaların səbəbi hesab etdikləri kommunist rejiminin saxlanılması
zərurəti ilə bağlıdır. Qrupun üzvləri həmrəyliyin olmasını tələb edir və təklif olunan fəaliyyət planına şübhə ilə
yanaşan fərdlərə təzyiq göstərirlər; onlar öz şübhələrini boğur və özlərinə qarşı senzor rolunu oynayırlar. Doğrudan
da, sonradan məlum oldu ki, Sov. İKP MK Siyasi Bürosunun bəzi üzvləri Bakıya müdaxilə planları ilə bağlı
tamamilə əks fıkirdə olduğuna baxmayaraq, onlar bu planın həyata keçirilməsinə
[133 - 134]
mane ola bilməyiblər.
Qrup təfəkkürü qrup mühiti üçün səciyyəvi olan və qrup üzvlərinin baxışlarına təsir edən güclü ictimai
təzyiqin mövcudluğunu təsdiqləyir. Belə təzyiq gündəlik davranışımıza təsir etsə də, çox vaxt biz bunu kifayət
qədər dərk etmirik.