Ijtimoiy-gumanitar fanlar



Yüklə 0,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/52
tarix02.01.2022
ölçüsü0,57 Mb.
#40316
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   52
falsafa fanidan korgazmali uslubiy qollanma

 

 

 

 

Jismoniy  yoki fizik  olam 

Ma`naviy olam 

Abstrakt  olam 

Konkret  olam 

Virtual  olam 

Aktual  olam 

Potensial  olam 

Real olam 

Individual  olam 

Ijtimoiy  olam 

Olamning  namoyon  bo'lish 

shakllari 



 

- 25 -


 

2-mavzu. Borliq falsafasi  

 

Reja: 

1. Borliq va uning mavjudlik shakllari. 

2. Borliq va yo`qlik, borliqning atributlari. 

3. Borliq haqida konsepsiyalar. 

4. Fazo va vaqtning xususiyatlari. 

 

Borliq  tushunchasining  mohiyati  va  ma`nosi.  Ontologiya-borliq 



falsafasi. 

Borliq, 


yo`qlik, 

mavjudlik, 

moddiylik 

va 


ruhiylik 

tushunchalari.  Ularning  dunyoviy,  diniy  va  falsafiy  talqinlari.  Borliq 

haqida  tarixiy  konsepsiyalar.  Ob`yektiv  va  sub`yektiv  borliq 

tushunchalari. Borliqning anorganik, organik va ijtimoiy shakllari.  

Voqelik    (reallik)  tushunchasi.  Materiya  kategoryasi.  Uning 

xususiyatlari va namoyon bo`lish shakllari haqida. Zamonaviy qarashlar. 

Materiyaning  butunlik  tamoyili  va  uning  qismlarga  bo`linganligi. 

Materiyaning ko`rinishi.  

Harakat  tushunchasi.  Harakatning  asosiy  shakllari  va  ular 

o`rtasidagi  o`zaro  bog’liqlik.  Harakatning  abadiyligi,  uzluksizligi  va 

tinchlikning  nisbiyligi  tamoyili.    Borliqning  fazo  va  vaqtda  mavjud 

bo`lish  tamoyili.  Makon  va  zamon  tushunchalari,  ularning  o`zaro 

bog’liqligi. Fazo - vaqt o`lchamlari va ularning cheksizligi muammosi. 

Makon  va  zamonning  abadiyligi  va  uzluksizligi  tamoyili.  Ijtimoiy 

makon va zamon, uning taraqqiyot tamoyillari.  

Borliq va uning mavjudlik usullarini falsafiy o`rganishning yoshlar 

ma`naviy kamolotidagi ahamiyati. 

Borliq  tushunchasining  mohiyati  va  ma'nosi.  Ontologiya  -  borliq 

falsafasi. 

Borliq, 


yo`qlik, 

mavjudlik, 

moddiylik 

va 


ruhiylik 

tushunchalari.  Ularning  dunyoviy,  diniy  va  falsafiy  talqinlari.  Borliq 

haqidagi tarixiy konsepsiyalar. Yo`qlik mavjudmi, voqelikmi yoki ideal 

kategoriya.Uni  moddiyunchilik  tafakkuri  bilan  tavsiflab  bo`ladimi? 

Yo`qlik teologiyaning kategoriyasi sifatida. 

 

Ob’yеktiv  va  sub’yеktiv  borliq  tushunchalari.  Borliqning 



anorganik,  organik  va  ijtimoiy  shakllari.  Mikrodunyo,  makrodunyo, 

mеgadunyo  va  ularning  namoyon  bo`lish  xususiyatlari.  Borliq  va 

vujudga kеlish. Abadiylik, azaliylik, mangulik, o`tkinchilik, tug’ilish va 

o`lim, «bu dunyo» va «u dunyo» to`g’risidagi mushohadalar. 




 

- 26 -


 

Voqеlik  (rеallik)  katеgoriyasi.  Matеriya  tushunchasi.  Uning 

xususiyatlari va namoyon bo`lish shakllari haqida zamonaviy qarashlar. 

Matеriyaning butunlik tamoyili  

va uning qismlarga bo`linganligi. 

 

Harakat  tushunchasi,  harakatning  asosiy  shakllari  va  ular 



o`rtasidagi  o`zaro  bog’liqlik.  Harakatning  abadiyligi,  uzluksizligi  va 

tinchlikning nisbiyligi tamoyili. 

 

Borliqning  fazo  va  vaqtda  mavjud  bo`lish  tamoyili.  Makon  va 



zamon  tushunchalari,  ularning  o`zaro  bog’liqligi.  Fazo  -  vaqt 

o`lchamlari  va  ularning  chеksizligi  muammosi.  Makon  va  zamonning 

abadiyligi  va  uzluksizligi  tamoyili.  Ijtimoiy  makon  va  zamon,  uning 

taraqqiyot tamoyillari. 

 

Borliq va uning mavjudlik usullarini falsafiy o`rganishning yoshlar 



ma'naviy kamolotidagi ahamiyati. 


Yüklə 0,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   52




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin