Paleografik tadqiqotlar bugungi kunda nafaqat qadimiy yozma manbalar doirasini
balki, ma`lum amaliy maqsadlarda so`nggi davrlar, hatto hozirgi zamon yozuv
materiallarini tekshirishgacha amal qilmoqda.
Paleografiya fanida yozuv qaysi usulda yozilgani (nastaliq, nasx, suls) va
harflar necha gradus ostida yozilganiga ham e`tibor beriladi. Paleografiya atamasini
birinchi bo`lib 1708-yili fransuz monarxi Bernard de Monfokon
2
o`zining “Yunon
paleografiyasi” asarida ishlatadi. U bu ishi uchun paleografiya “otasi” degan nomga
sazovor bo`lgan. Uning hamkasbi Jan Mabilion (1632-1707) Parijda chop ettirgan
“VI kitobdagi diplomatika” asarida ilk o`rta asrlardagi yozuvlari ilk bora
klassifikatsiya qiladi. Paleografiya fani XVIII asr boshlarida Rossiyadagi ilmiy
tadqiqotlar boshlanishi bilan Rossiya hududida ham keng yoyiladi.
Xulosa qilib aytganda paleografiya fani yordamchi tarixiy fanlarning muhim
sohalaridan biri hisoblanib, paleografiya qadimgi va hozirgi davrlargacha bo`lgan
turli buyum yuzasiga tushurilgan yozuvlarni o`rganadi. Paleografiya fani orqali har
bir tadqiqotchi tarixiy haqiqatni yanada aniqroq va to`laroq ko`rishga qodir
bo`ladilar. Insoniyat tarixida turli xil yozuvlar mavjud bo`lgan. Ularning har biri
o`zgacha bo`lib, bu yozuvlar orqali o`sha xalqlarning tarixini yanada yaxshiroq
o`rganishga imkon beradi. Darhaqiqat, paleografiyada buyumlar sirtiga yozilgan
yozuvning shakli, grafikasi, ishlatilingan siyoh turi, yozuv quroli kabilarni o`rganish
ham muhim hisoblanadi. Olib boriladigan paleografik tadqiqotlar nafaqat qadimgi
yozuvlarning deshifrovkasini yaratish va o`rganishdan tashqari, hozirgi kunda ham
mavjud bo`lgan yozuvlarni tadqiq qiladi. Paleografiya fani fan sifatida XVIII asr
boshlarida shakllangan bo`lsada, uning ildizlari qadimgi davrlarga borib taqaladi.
Demak, qadimgi zamonlarda ham yozuvlar tarixini o`rganish va tadqiq etish muhim
hisoblangan.
2
https://ru.wikipedia.org/wiki/Мonkofon,Bernar,dе
Dostları ilə paylaş: