C
v
, (6.22)
bu yerda, S – vakuumda yorug‘lik tezligi.
Sath o‘lchagich sxemasi (6.14-rasm) nur tarqatgich 1, elektromagnit energiyasi qabul qilgichi 2
va vaqt oralig‘ini o‘lchash qurilmasi 3 dan iborat. Sath qiymati h nur tarqatgich signalni jo‘natish payti
bilan qaytgan signal qabul qilgich 2 ga kelgan payt orasidagi vaqtni aniqlash yordamida topiladi. Bu
kattaliklar ushbu munosabat bilan bog‘langan.
C
h
H
)
(
2
. (6.23)
Odatda, lokatsiya gaz muhiti orqali suyuqlik ustida olib boriladi (agar suyuqlik elektr
o‘tkazmaydigan bo‘lsa, lokatsiya prinsip jihatidan suyuqlik orqali ham amalga oshirilishi mumkin).
Lokatsiyaning gaz (havo) orqali olib borilishi ma’qulroq, chunki nur tarqatgichlar suyuqlik ta’siriga
berilmaydi, bundan tashqari, gazlarning magnit va diyelektrik o‘tkazuvchanligi katta emas va amalda
gazning parametrlari o‘zgarishiga va xossalariga bog‘liq emas. Bu sath o‘lchagich ko‘rsatishlarining
amalda suyuqlik xossalariga bog‘liq emasligini ko‘rsatadi. Bunday sath o‘lchagichlarning kamchiligi
kichik vaqt oralig‘ini aniq o‘lchash qiyinligidir, ular nurlanish doirasida turgan boshqa predmetlarga
g‘oyat sezgir. Suyuq metallarning sath o‘lchagichlari 200 mm gacha o‘lchash diapazoniga ega,
o‘lchashnin asosiy xatoligi ±2 %.
Dostları ilə paylaş: 
