T.Parsons və onun “struktur-funksional təhlil” nəzəriyyəsinin
mahiyyəti
Struktur-funksional təhlil anlayışı iki mənada işlənir:
1.Sistemdə baş verən dəyişiklikləri onun elementlərində baş verən
dəyişikliklərlə əlaqədə götürən metod kimi;
2. Əsası amerikan sosioloqu T.Parsons (1902-1979) tərəfindən
qoyulmuş sosioloji məktəbin adı kimi. T.Parsons tarazlıq
(müvazinət) kateqoriyasını ön plana çəkərək iddia edir ki, cəmiyyət
yalnız tarazlığa əsaslanmaqla özünü qoruyub saxlaya bilər. Buna
görə də sosiologiyanın vəzifəsi – cəmiyyətdə sabitliyin (tarazlığın)
qorunub saxlanılması üçün təkliflər verməkdir. Parsonsun fikrincə,
istər cəmiyyət, istər istehsal vahidi və istərsə də ayrılıqda
götürülmüş fərd aşağıdakı əsas problemləri həll etmədən mövcud
ola bilməz:
- ətraf mühitə uyğunlaşma (adaptasiya);
- məqsədlərin müəyyən edilməsi və onların əldə olunması üçün
bütün imkanların səfərbər edilməsi;
- daxili vəhdətin və nizamın qorunması (inteqrasiya);
- daxili sabitliyin, müvazinətin, sistemin özünəuyğunluğunun
təmin edilməsi (latentlik – nümunənin qorunub saxlanması).
23
Dostları ilə paylaş: |