Microsoft Word ohirat ziyouz com doc

"(U azob bir) olovdirki, ular ertayu kech o‘shanga ko‘ndalang qilinib 

(kuydirilurlar). (Qiyomat) soati qoyim bo‘ladigan kunda esa, (do‘zax 

farishtalariga): "Fir’avn xonadonini qattiq azobga kiritinglar" (deyilur)". 

 

 

OLTINCHI FASL 

 

Alloh taolo sur chalinganidan keyin, qiyomat qoyim bo‘lishini iroda qilgach, tog‘lar xuddi 

bulutga o‘xshab osmonda uchadi. Ba’zi dengizlar boshqasiga qo‘shilib ketadi. 

---

Qiyomat va Oxirat. Imom al-G’azzoliy 

 

 

www.ziyouz.com kutubxonasi 

19

Quyoshning nuri ketib qop-qora bo‘lib qoladi. Tog‘lar changga aylanadi. Odamlar bir-

birlariga aralashib ketadi. Tizilgan durga o‘xshab turgan yulduzlar har yoqqa sochilib 

ketadi. Osmon xuddi mumdek eriydi va tegirmon toshidek qattiq aylanadi. 

 

Alloh taolo olamlarning parcha-parcha bo‘lishini amr qiladi. Yetti qavat yerda va yetti 

qavat osmonda hech qanday tirik jon qolmaydi. Barcha jonzot o‘ladi. Agar ruhoniy 

bo‘lsa, ruhi ketadi. Butun borliq o‘ladi. Olamda hech zot qolmaydi. 

 

Alloh taolo ilohiylik maqomida tajalliy qilib, yetti qavat osmonni o‘ng qudrat qo‘liga va 

yetti qavat yerni chap qudrat qo‘liga olib deydiki: "Ey haqir dunyo! Sening ichingda 

xudolik da’vosini qilganlar, ahmoqlar, o‘zini xudo deb bilgan ojizlar qaerda? Sening 

go‘zalligingga va latofatingga aldangan va oxiratini unutgan kishilar qaerda?" Undan 

keyin qahr va yo‘q qiluvchi quvvati va hikmati bilan iftixor etadi. "Mulk kimnikidir?" deb 

so‘raydi. Hech kim javob bermaydi. Qahhor bo‘lgan Alloh taoloning o‘zi: "Bugun mulk 

vohid va qahhor bo‘lgan Allohnikidir", deb javob beradi. 

 

Shundan keyin Alloh taolo oldingidan ham buyukroq iroda va quvvatini namoyish etadi: 

Yetti qavat osmonni bir qudrat barmog‘iga va yetti qavat yerni bir qudrat barmog‘iga 

oladi va: "Men azimushsh’an, Maliki dunyoman (Ya’ni qiyomat kunining yagona hokimi 

va sohibiman). 

 

Men bergan rizqni yeb, Menga shirk keltirganlar va Mendan boshqaga butlarga ibodat 

qilganlar qaerda? Men bergan rizq bilan quvvatlanib, Menga osiy bo‘lganlar, jabbor va 

zolimlar qaerda? Kibrlanganlar va maqtanganlar qaerda? Hozir mulk kimniki", deb xitob 

qiladi. Bunga javob beradigan hech kim yo‘q. Haq subhonahu va taolo o‘zi o‘zi istagan 

muddat kutadi. Bu paytda biron bir jonzot bo‘lmaydi. Hatto jannatdagi huru 

g‘ilmonlarning ham ruhi qabz etilgan bo‘ladi. 

 

Shundan keyin Alloh taolo jahannam chuqurlaridan bo‘lgan Saqardan bir eshik ochadi. U 

yerdan olov otilib chiqadi. Ana shu olov hamma narsani yoqadi, o‘n to‘rt dengizni quritib, 

yer yuzini qop-qora qiladi va osmonlarni sarg‘aytirib, xuddi erigan mis holiga keltiradi. 

Keyin olovning shiddati osmonlarga yaqinlashganda, Alloh taolo ma’n etadi va olov 

so‘nadi. Olovdan asar ham qolmaydi. 

 

Undan keyin Alloh taolo Arshi a’loning xazinalaridan birini ochadi. Unda hayot dengizi 

bor. Bu dengiz Allohning amri bilan yer yuziga qattiq yomg‘ir yog‘diradi. Yomg‘ir shu 

darajada yog‘adiki, yer yuzini qirq arshin balandlikda qoplaydi. Undan keyin tuproqqa 

aylangan insonlar va hayvonlar o‘tga o‘xshab o‘sib chiqadilar. Bu to‘g‘rida 

Payg‘ambarimiz (s.a.v.) shunday deganlar: "Inson dumg‘aza suyagidan yaratilgandir. 

Keyin yana shundan yaratiladi". 

 

Yana bir hadisda: "Insonning hamma joyi chirib yo‘q bo‘ladi. Ammo dumg‘aza suyagi 

chirimaydi. Inson undan yaratilgandi. Yana undan yaratiladi", deyilgan (Bu dumg‘aza 

suyagi umurtqa suyagining so‘nggi suyagidir, kattaligi no‘xotdek bo‘lib, ichida iligi yo‘q. 

 

Hamma jonzotlar qabrlarida shu suyakdan xuddi o‘tga o‘xshab o‘sib chiqadilar. Bir 

joyning o‘zida juda ko‘plab insonlarning xoki yotgan bo‘lsa ham hech aralashtirilmaydi. 

 

Bu haqda Alloh taolo Qof surasining 4-oyatida shunday marhamat qiladi: 

---

Qiyomat va Oxirat. Imom al-G’azzoliy