43 5
YAŞLIDA DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARINA
YAKLAŞIM
(HİPOGLİSEMİ, NONKETOTİK HİPEROZMOLAR KOMA, DİYABETİK KETOASİDOZ, LAKTİK ASİDOZ) Yaşlı diyabetikler genç diyabetiklere göre daha fazla makrovasküler ve mikrovasküler komplikas-
yon geliştirme eğilimindedirler. 65 yaş üstü popülasyonda %26 civarında diyabet görülebilmek-
tedir. 75 yaş üstü grupta 65-74 yaş arası gruba göre daha fazla komplikasyon gelişmektedir. 75
yaş üstü diyabetiklerde daha genç diyabetiklere oranla anlamlı düzeyde fazla hipoglisemiye bağlı
ölümler ve hipoglisemi nedeniyle acil servis başvuruları olduğu bildirilmiştir (1)
Hipoglisemi Dökümante edilmiş semptomatik hipoglisemi ve asemptomatik hipoglisemi plazma glukoz kon-
santrasyonunun 70 mg/dl ve altında olması olarak tanımlanmaktadır. (2)
Yaşlı diyabetik hastaların tedavisinde hipoglisemiden kaçınmak en önemli hedeflerden biridir.
(Kanıt düzeyi B)
Yaşlı diyabetiklerin tedavi ve takibinde bireysel hedefler dikkate alınmalı ve gerekirse glisemik
hedefler daha yüksek tutulmalıdır. Bu hedefler esnasında akut hipoglisemi ve hiperglisemik atak-
larından sakınmak önem taşır (Kanıt düzeyi E)
Hipoglisemi kişinin kognitif fonksiyonlarını azalttığı gibi diyabetin tedavi hedeflerine ulaşılması-
nı da önler. Yaşlıda hipoglisemi insülin fazla dozda kullanılması, kontrinsüliner mekanizmalarda
yetersizlik, nutrisyonel yetersizlik, intestinal faktörler ve böbrek yetmezliğinin daha fazla olması
nedeniyle de daha fazla gelişme eğilimindedir. Yaşlı diyabetiğin uyumunu azaltabilecek kognitif
fonksiyon bozukluğu, hafıza problemleri, insülin ve ilaçların doğru dozlarda kullanım hataları,
kan şeker takibi yapamama gibi pek çok etken hipoglisemik atakların hem gelişmesini artırır
hem de saptanmasını geciktirir. Bu nedenle hastalar her vizite hipoglisemi farkındalığı hakkında
sorgulanmalı, yaşlı diyabetikle beraber yaşayan veya bakımıyla ilgilenen kişiler özellikle bu açıdan
eğitilmelidir. Bu hastaların tedavi düzenlendikten sonraki ilk 3 ay içerisinde en azından ayda bir
değerlendirilmeleri, hipoglisemi açısından kişisel risk faktörleri yüksekse takipte daha sık kontrol
planlamaları yapılması önerilmektedir. Hastaların telefon veya modern teknolojik uygulamalarla
kontrol altında yakın takipte kalmaları planlanabilir.
Akut hipoglisemi semptomları Adrenerjik ve nöroglikopenik olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
TEMD Önerisi Yaşlı diyabetik hastaların tedavisinde birincil hedef hipoglisemiden kaçınmak olmalıdır.