ənəviyyatımıza dərindən bələd olması sayəsində ardıcıl olaraq ana dilimizin dövlət dili
əviyyəsində inkişaf etməsinə xüsusi diqqət yetirmişdir.
M
əlum olduğu kimi, 1977-ci ildə SSRİ-nin yeni Konstitusiyası təsdiq edildi. Həmin konstitusiya
bütün respublikalarda hazırlanan yeni konstitusiyalar üçün bir nümun
ə rolunu oynamalı idi və
faktik olaraq oynayırdı. H
əmin konstitusiyada isə elə əvvəldən dövlət dili haqqında maddə yox idi.
Ayrı-ayrı respublikalarda q
əbul edilmiş konstitusiyaların heç birində həmin maddə öz əksini
tapmadı. Az
ərbaycanda isə vəziyyət başqa cür idi. Heydər Əliyev ana dilinin dövlət dili olması
uğrundakı mübariz
əsini davam etdirirdi.
XX
əsrin 70-ci illərinin əvvəllərindən mənəvi mühitin sağlamlaşdırılması istiqamətində başlanan
iş müst
əqillik illərində də davam etdirildi. Min illər boyu ulu babalarımızın arzusu, istəyi
müst
əqillik illərində həyata keçmişdir. Ş.M.Xiyabani yazırdı: “Təkcə istəmək
kifayət etməz, istəyi
h
əyata keçirmək gərək”.
Bu
gün müst
əqil Azərbaycan dövlətinin dili olan Azərbaycan dilinə istək də var, onun tətbiqi işinin
t
əkmilləşməsinə şərait də.
Hamıya yaxşı m
əlumdur ki, 1992-ci ilin dekabrında (o zaman H.Əliyev Azərbaycan
Respublikasına r
əhbərlik etmirdi) Milli Məclis Azərbaycanda Dövlət dilinin türk dili adlandırılması
bar
ədə qərar qəbul etdi. Orta məktəb üçün ana dili dərslikləri “Türk dili” adı ilə nəşr edildi.
H.
Əliyev Azərbaycanda hakimiyyətə gələnə qədər, hətta bir qədər sonra da, yəni Azərbaycan dili
Dövl
ət statusu alana qədər biz həmin dərsliklərdən istifadə etdik. Hamı çaş-baş qalmışdı: gah
Az
ərbaycan dili deyirdilər, gah da türk dili.
1993-cü ilin iyununda hakimiyy
ətə gələn və Milli Məclisin sədri kimi fəaliyyətə başlayan H.Əliyev
“Az
ərbaycan dili” və ya “Türk dili” məsələsini 1995-ci ilin oktyabr, noyabr aylarında xalqın
müzakir
əsinə verdi. Müzakirələrdə ziyalılarla yanaşı, sadə xalq kütlələri də iştirak etdi. Qızğın
mübahis
ələrdən sonra 1995-ci ilin 12 noyabrında Milli Məclisdə böyük mütəfəkkir müdrikliyi ilə
H.
Əliyev müzakirələrə yekun vurdu.
N
əhayət, bu məsələ Azərbaycan Konstitusiyasının 21-ci maddəsində öz əksini belə tapdı:
Dostları ilə paylaş: