AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan respublikasinin təHSİl problemləRİ İnstitutu

 

 

  MÜDAFİƏ MAHMUDOV 

 

332 

 

 

YENİ ZELLANDİYADA TƏHSİL 

 

 

 

Йени Zellandiyaда  tящсиля  бюйцk yer верилir.  Дювляt  бцджясинин  алtыда 

бири онун ещtийажларына сярф олунур. 

Йени Zellandiya дцнйанын ян рифащлы юлkяляри сырасына daxildir. Mясялян, 

Аmериkа  Cоьрафийа  Жяmиййяtинин  mялуmаtына  эюря, XXI əsrdə  йашайыш  цчцн 

ян  ялверишли  юлkяляр  рейtингиня  mящз  Йени Zellandiya daxil olub. Онун  ейни 

вахtда иkи шящяри, Веллингtон вя Оkленд нечя иллярдян sonra йашаyışın kейфий-

йяtиня эюря он ян йахшы шящярlər сырасына дахилдир. 

Али  tящсил  цч  mярщяляйя  ayrılır:  баkалавриаt mаэисtраtура  вя  доktорan-

tura. Mаэисtраtурада tядрисин möddəti, адяtян, 1-2 иldir. Али tящсилin 3-cö pil-

ləsi доktоранtурadır. Билиkлярин бу вя диэяр сащясиндя fəlsəfə doktoru дяряcя-

синя malik olmaq öçön  цч  ил möddətində  tədqiqat aparmaq вя  диссерtасийа 

mцдафия еtmяk лазыmдыр. 

Яcняби tялябяляр цчцн Йени Zellandiyaда али tящсил алmаг бир чох сябяб-

лярдян cялбедиcи эюрцнцр. Tящсилин keyfiyyəti чох йцkсяk дейил (Бюйцk Бриtани-

йа  вя  АБШ-ла  mцгайисядя  бирйарыm-иkи  дяфя  аз),  щяm də  tядрисин  kейфиййяtи 

yöksəkdir və  програmларын  зянэин  сечиmи  вар.  Йени Zellandiya али  mяktябля-

риндя  алынан  диплоmлар  вя  дяряcяляр  бцtцн  дцнйада  йцkсяk  гийmяtляндирилир. 

Mязунларын 70 фаизя qədəri юлkя щцдудларындан kянарда юзляриня иш tапырлар. 

Йени Zellandiya орtа mяktябlərиндя tящсилин möddəti 13 илдир. Она эюря 

дя  яжняби  tялябялярин  универсиtеtя  дахил  олmалары  цчцн Foundation щазырлыг 

програmындаn keчmələri tяляб олунур. Бу cör иллиk програmларla təhsil almaq 

щяр бир универсиtеtдя вар. Адяtян, tялябяlər щазырлыг kursunda təhsil alırlar. 

Йени Zellandiyada сяkkиз  универсиtеt, tягрибян  Авропа  kоллеcляриня uy-

ğun olan полиtехниk вя tехнолоjи инсtиtуtлар vardır (онларын цmуmи сай 25-дир). 

Tящсил сtандарtларына нязаряtи Tящсил Назирлийи вя Ихtисас Дяряcяляринин Tанын-

mасыnı isə Йени Zellandiya Tяшkилаtы щяйаtа kечирир. 

Йени Zellandiyaнын сяkkиз универсиtеtиндя 110 mиня йахын tялябя охуйур, 

онларын araslnda яcнябилярин сайы 3-10 фаиз tяшkил едир. 

Али  mяktяблярин  tədris möddəti  азы  бир  ил  олан  баkалавриаt  програmлары 

цзря яйани бюлmяляриндя охуйан яжняби tялябяляря щяфtядя 15 сааt вя tяtил за-

mаны  tаm  иш  эцнцндя  ишляmяйя icazə  верилир. Mаэисtрə  щяфtядя 8 сааt  ишляmяk 

öçön vaxt ayrılır. Бундан башга, бир чох tядрис mцяссисяляри tялябяляр цчцн iş 

yerləri tяшkил едир. Бир сыра универсиtеtляр ири фирmаларла mцгавиляляр баьлайыр вя 

бу mцгавиляляря уйьун олараг сtаjirovka kечmяyя дявяt алырлар. 

DÜNYADA TƏHSİL SİSTEMLƏRİ 

 

333

Йени Zellandiya илдя юлkяйя 10 mин адаm гябул еtmяkля, ачыг möhaciriət 

сийасяtи олан юлkяляр сырасына daxildir. Она эюря дя Йени Zellandiyaнын али tящ-

сил диплоmларына сащиб оланлар буна tаm цmид едя биляр kи, онларa али mяktяби 

биtирдиkдян сонра иш tяkлиф olunacaq. 

Йени Zellandiya tящсил сисtеmи: mяktябягядяр tящсил mцяссисяляри, пулсуз 

ибtидаи вя орtа tящсил mцяссисяси вя али tящсил сисtеmиni юзцндя бирляшдирир; бцtцн 

Йени Zellandiya халгы ондан бярабяр щцгугла файдалана билир. 

Mяktябягядяр tящсил сисtеmи алtы йашадяk дюврц ящаtя едир. Йени Zellan-

diyaда  mяktябягядяр  mцяссисяляр  дювляtя  mяхсус  дейил  вя onlar юзял  бизнес 

сеktоруна  дахиldir. Mяktяб  tящсили  беш  йашдан  йухары  ушаглары  ящаtя  едир  вя 

алtы йашдан он алtы йашадяk ушаглар цчцн иcбаридир. Бцtцн mяktяблярdə təhsil 

инэилис  дилиндяdir. Mяktяб  tящсили  дцнйада  гябул  едилmиш  təhsil  сtандарtларына 

жаваб  верир  вя  Йени Zellandiyaнын NCEA Level I mяktяб  серtифиkаtы  tаныныр. 

Бу серtифиkаt Ceneral Certificate of Secondary Education, Аmериkа вя Kана-

данын Grade 10 серtифиkаtларына uyğundur. 

Али  tящсил  сисtеmи  mяktябдян  сонраkы  пешя  щазырлыьы  вя  tядрисин  бцtцн 

спеktрини ящаtя едир. Hazırda 30 ачыг али tящсил mярkязи фяалиййяt эюсtярир. Бун-

дан башга, 46 пешя щазырлыьы mярkязи вя 895 юзял tящсил tядрис mцяссисяси, хариcи 

tялябяляр цчцн инэилис дилини юйрətmək цчцн mярkязлярi vardır. 

Юлkядя бцtцн pillələrdə гийаби tящсил сисtеmи инkишаф едиб вя фяалиййяtдя-

дир. Бир чох tящсил mцяссисяляриndə щазырлıq kursları ахшаm сааtларында вя tяtил 

mцддяtиндя апарılır. 

Йени Зеllандийа универсиtеtляриnin əн бюйцk проблеmi, ölkədə авиабилеt əl-

də etməkdir. Лаkин tящсиля йийялянmяk вя ихtисаслы mцtяхяссислярин kясkин гыtлыьы 

щисс олунан бир юлkядя башга юлkялярlə mцгайисядя иш tапmаг хейли асандыр. 

Бу  юлkядя  tящсилин  цсtцнлцkляри  чoxdur.  Щазырда  Йени  Зеllандийа  али 

tящсилi böyük maraq doğurur. Йени Зеllандийа али mяktябляринин mязунларынын иш 

tапmасы  чох  асанdır.  Бцtцн  йерли  гязеtляр  еланларла  долудур:  програmчылар, 

йейинtи сянайеси mцщяндис-tехнологлары, mалиййя аналиtkляри, банk гуллугчулары 

вя с. tяляб олунур. 

Йени  Зеllандийаdа  охуmаq  вя  kарйера  гурmаq  щяр  şəxs  цчцн  даща 

cəlbedicidir:  Йени  Зеllандийаda tялябя  визасына  ясасlanaraq  щяфtядя 15 сааtа 

гядяр işlə mяшьул олmаьа icazə верилир. Tялябялярин яmяk щаггы сааt щесабы иля 

12-16 Йени Zellandiya доллары (6-8 Аmериkа доллары) tяшkил едир. Tялябя ишляmяk 

цчцн ижазяни йалныз о щалда ала биляр kи, Йени Zellandiyadа азы бир ил oxumuş 

олсун. 

Йени Zellandiyaда йашаmaq баща дейил. Цч адаmдан ибаряt аиля йеmяйя 

айда 50-100 Йени Зеllандийа доллары (25-50 Аmериkа долларı) сярф едир. Kичиk 

бизнеси (авtоmобил еmалаtханасы, баггал дцkаны вя йа kафеси) олан адаm илдя 

азы 50 mин  Йени Zellandiya доллары (25 mин  Аmериkа  доллары)  щяcmиндя  эялир 

ялдя едир. 

  MÜDAFİƏ MAHMUDOV 

 

334 

Бир  чох  Русийа  tялябяляри  орайа  tяkжя  охуmаьа  дейил,  щяm  дя  пул 

газанmаq цчцн gedirlər. 

Massey Universiteti (Massey University). Massey Universiteti Йени Зеl-

lандийанын ян эянc универсиtеtидир (онун 35 йашы вар). Баш kаmпусу Оkлендин 

йени  елиtар  районунда,  шящяр  mярkязиндян 15 km mясафядя  олан Alnanyдя 

йерляшир. Инзибаtи бинанын гаршысындаkы бахыш mейданчасындан Оkленд вулkан-

ларынын  роmанtиk mянзяряси  ачылыр.  Цч başqa kаmпусu-Щеmилtон,  Шиmали 

Палmсtоун вя Йени Зеllандийанын пайtахtы Веллингtонда йерляшир. 

Юлkядя  ян  бюйцk  олан  бизнес  фаkцлtяси  (авиаучуш  kоmmерсийасы, tурисt 

kоmmуниkасийасы  вя  mещmанхана  mенеcmенtи  tядриси  иля  шющряtляниб)  бу  али 

mяktябдядир.  Универсиtеtдя  цmуmилиkдя  доггуз faköltə vardır:  сосиолоэийа, 

mцщяндислиk, бизнес, инфорmасийа сисtеmи, елm фаkцлtяси, дизайн (mусиги, инжя-

сяняt),  филолоэийа  вя  щцгуг  (бурада  биоmедиkляр  вя  щяkиm  ассисtенtляри 

щазырланыр), байtарлыг. 

Universitetin 35 mин tялябяси vardır. Bir qrup фянляри (инфорmасийа tехно-

лоэийалары,  дизайн,  елеktрониkа,  гида  tехнолоэийасы)  юйрянян  tялябяləр  арtыг 

иkинcи  kурсда  ишя  tяйин  олунурлар.  Йени  Зеllандийада  бу  ихtисаслара ehtiyac 

vardır.  Оna görə Massey Universiteti ишя  дцзялmяk  üçün  vəd  верир.  Беля  бир 

щал, Авсtралийа исtисна олmагла, дцнйанын щеч бир юлkясиндя yoxdur. 

Massey Universitetinдя бир фяннин юйрянилmя дяйяри сеmесtрдя 350 Йени 

Зеllандийа  долларыдыр (175 Аmериkа  доллары).  Йени Zellandiya али  tящсил sis-

temində tаm деmоkраtийадыр, keчilən фянlərin sayını tələbələr müəyyənləşdirir. 

Aukland Universiteti (University of Auckland). Bu universitet Йени 

Зеllандийанын ян гоcаmан али mяktябидир (1860-cы илдя tясис едилиб). Она эюря 

дя  бурада  tящсил  бащадыр:  бир  фяннин  юйрянилmяси  сеmесtрдя 500 Йени 

Zellandiya  долларына (250 Аmериkа  доллары)  баша  эялир.  Али  mяktябин  инзибаtи 

бинасы шящярин ян гийmяtли tарихи абидяляриндян биридир. Яввялkи заmанларда бу 

бина  Роmа  Папасынын  Авсtралийа  вя  Йени Zellandiyaда  баш  kаtолиk kилсясиnə 

məxsus  иди.  Йолу  kечdikdən sonra, mисилсиз Dovntovn парkы ilə rastlaşılır. 

Aukland Universitetinin tялябяляри  вя  mцяллиmляри yay вахtы  орада  эцняшдя 

гызынmаьы  хошлайырлар.  Бцtцн  парk  илбойу  чичяk  ачан  аь,  чящрайы  вя  mяхmяри 

Чин göllərindən ибаряtдир. 

Aukland Universiteti нязяри али mяktябдир. Oнун mязунлары öчön Mas-

sey Universitetin mязунлары  иля  mцгайисядя  tяtбиги istiqamətlərdə  işlə  təmin 

olunması asan deyil. Аmmа хариcдя онун диплоmлары, mясялян, Оkсфорд вя йа 

Kеmбриc диплоmлары kimi йцkсяk гийmяtляндирилир. Она эюря дя йерли вя xaricи 

tялябяляр нисбяtи 2:3-дир. Ən чох xaricи tялябя Исвечрядян эялиr. Йени Zellandi-

yaда онлар  вяtянляринин щясряtини о гядяр дя чяkmирляр. Бурада  даьлар ейниля 

Алп dağlarını хаtырладыр. 

Aukland Universiteti Йени Zellandiyaда tябабяtин tядрис едилдийи иkи али 

mяktябдян биридир (диэяри Otago Universitetidir). Он дюрд фаkцлtяси арасында 

mеmарлыг, mцщяндислиk вя tящсил фаkцлtяляри бюйцk шющряt газанmышдыр. 

DÜNYADA TƏHSİL SİSTEMLƏRİ 

 

335

Чиkагода бир сыра mящяллялярин лайищясини верmиш Рой Липпинkоtt mеmар-

лыг ишини бурада юйряниб, Авсtралийанын пайtахtы Kанберранын дизайнери Уолtер 

Берли Гриффин дя бу universitetdə охуmушдур. Оkсфордун Crist Church kолле-

жиндя mяшщур Tom Toverин yenidən bərpasını da Гриффиня еtибар еtmишляр. Али 

mяktябин яразисиндя чохлу сайда kичиk вя уcуз ресtоранлар вар, бурада йапон 

делиkаtесляри,  полинезийа,  иtалйан, mеkсиkа  mяtбяхляриня  аид  йеmяkляр vardır. 

Ланчынın  дяйяри  иkи  Йени Zellandiya доллары (bir аmериkа  доллары)  гядярдир. 

Лаnчıн Aukland Universiteti вя Massey Universiteti tялябяляринin mяняви 

сиmаларыnı  доьmалашдырыр.  Şящярин  tялябя  tеаtрында  бирэя  сяйлярля “Kоm-

mивойажерин юлцmц”, “Венеtсийалы tаcир” tаmашалары сящняйя гойулur. Щяр иkи 

али mяktябин tялябяляри Оkлəнд олиmпийа сtадионунда mяшьул олурлар. 

Oklяnd Universiteti (Oakland University). Bu universitet Yeni Zellandi-

yanыn Oklяnd шяhяrindя yerlяшir vя юlkяnin яn nцfuzlu ali tяhsil ocaqlarыndan 

biridir. 

2009-cu ildя aparılan dцnya universitetlяrinin reytinqinя яsasяn Oklяnd 

Universiteti 100 яn yaxшы ali mяktяb arasыnda 61-ci yerdя olub. 2010-cu il цzrя 

dцnyanыn яn nцfuzlu universitetlяri arasыnda Oklяnd Universiteti 145-ci, 68-ci 

sırada yerləşib. 

1883-cц il mayыn 23-dя Oklяnd  шяhяrindя Yeni Zellandiya Universite-

tinin bir hissяsi kimi Oklяnd Universitet Kolleci yaradыlыr. Kollecin idarяolun-

masы Yeni Zellandiya Universitetinin vitse-kansleri Con Чepmen Endryuya 

hяvalя edilir. Oklяnd Universitet Kolleci boşalmış mяhkяmя vя hяbsxana bi-

nasыnda 95 tяlяbя vя 4 mцяllim ilя fяaliyyяtя baшlayыr, lakin 1901-ci ildя tяlяbя-

lяrin sayы 156 nяfяrя qяdяr artыr. Burada 1905-ci ildяn baшlayaraq iqtisadiyyatı 

юyrяnmяk istяyяn tяlяbяlяrin sayы artыr. 

1930-cu ildяn sonra kollecdя  tяdqiqatlar aparыlыr. 1934-cц ildя ali mяk-

tяbя ingilis dili цzrя mцtяxяssis Artur Sevel, riyaziyyatчы H.G. Forder, tarixчi 

Ceyms Rutherford, klassik C.G. Kuper vя başqa professorlar iшя  gюtцrцlцr. 

Yeni istedadlarыn Oklяnd Universitet Kollecinя  cяlb edilmяsi burada aka-

demik mцstяqilliyin yaranmasыna vя kollecin sцrяtli inkiшafыna tяkan verir. 

Иkinci Dцnya mцharibяsindяn sonra kollec ağır vəziyyətə düşür. 1962-ci 

ildя Yeni Zellandiya Universiteti lяьv edilir vя Oklяnd Universitet Kolleci 

mцstяqillik яldя edir. Kollec universitet statusu qazanыr vя Oklяnd Universite-

ti adlandыrыlыr. Universitet sцrяtli inkiшaf yoluna qяdяm qoyur: coьrafiya, an-

tropologiya, tяsviri incяsяnяt, incяsяnяt tarixi, sosiologiya, siyasi tяdqiqatlar 

vя başqa yeni fяnlяr tяdris edilir, yeni Tibb Mяktяbi aчыlыr, ali mяktяbя yeni 

mцяllimlяr cяlb edilir, gяnc mцяllimlяr fяal surяtdя  tяdqiqatlar aparыrlar, 

mцяllimlяrin  яmяkhaqqы artыrыlыr. Eyni zamanda burada яyani tяlяbяlяrin 

sayыnыn sцrяtlя artması  nяticяsindя ilk dяfя olaraq tяqaцd verilir, geniш miq-

yaslы quruculuq proqramы hяyata keчirilir, tяlяbяlяrin sayыnыn artmasы ilя яla-

qяdar universitet teatrы, idman vя istirahяt mяrkяzlяri olan kampuslarыn 

tikintisinя baшlanыr. Dюvrцn texnoloji nailiyyяtlяri ilя ayaqlaшaraq ali mяk-

  MÜDAFİƏ MAHMUDOV 

 

336 

tяbdя  tяdqiqatlarыn idarяolunmasы  vя kompyuter elmlяri fяnlяri  юyrяdilir. 

1986-cы ildя universitetin musiqi mяktяbinin binasы  və 1988-ci ildя Maro 

kompleksi istifadяyя verilir, 1992-ci ildя  hцquq fakцltяsi yeni яraziyя  kючцr. 

2007-ci ildя universitetin Biznes Mяktяbinin yeni binasы istifadяyя verilir. 

2009-2010-cu tяdris ilindя Oklяnd Universitetinin illik gяliri 843120000 

Yeni Zellandiya dollarы olub. Universitetin xяrclяi isя  hяmin ildя 814583000 

Yeni Zellandiya dollarы tяшkil edib. 

Oklяnd Universitetindя  tяhsil haqqы fakцltя  vя proqrama gюrя  dяyiшir. 

Bakalavr pillяsindя yerli tяlяbяlяrin tяhsil haqqы ixtisasından asыlы olaraq 4784-

6983 Yeni Zellandiya dollarы arasыnda dяyiшir, tibb vя  cяrrahiyyя  цzrя  tяhsil 

haqqы isя 12274 Yeni Zellandiya dollarыdır. Magistratura pillяsindя yerli 

tяlяbяlяr ildя 5899-14105, MBA vя menecment цzrя isя 24227 Yeni Zellandiya 

dollarы юdяyir. Doktorantura pillяsindя tяhsil haqqыnыn mяblяьi yerli tяlяbяlяr 

цчцn ildя 5560 Yeni Zellandiya dollarыdыr. Яcnяbi tяlяbяlяrin tяhsil haqqы bir 

çox proqramlar цzrя 26040 vя 22200, texnika ixtisasы  цzrя 33600, tibb vя 

cяrrahiyyя цzrя 60720 Yeni Zellandiya dollarы tяшkil edir. Oklяnd Universite-

tindя  яcnяbi doktorantlar цчцn geniш imkanlar yaradыlыb. Doktorantlarыn 

tяhsil haqqы ildя 30600, fяlsяfя цzrя 5560 Yeni Zellandiya dollarыdыr. 

Bu universitetdя tяhsil alan tяlяbяyя tяhsil haqqыnы чыxmaqla, яlavя xяrc-

lяr  цчцn ildя 18000-24000 Yeni Zellandiya dollarы lazыm olur. Яlavя  xяrclяrя 

yataqxana, qida, nяqliyyat, tibbi sыьorta, kitab lяvazimatlarы, geyim vя s. 

aiddir. 

Oklяnd Universitetindя xaricи  tяlяbяlяrя  mцxtяlif konkret юlkяlяr  цzrя 

tяqaцdlяr verilir. Юlkяlяr  цzrя verilяn tяqaцdlяr Artinqton Devi, Иkiyцzillik 

Чili,  Чin Tяqaцd  Шurasы, Danimarka Xaricdя  Tяhsil, Alman Akademik 

Mцbadilя NEC-Pakistan, ABШ Federal Иstiqraz tяqaцdlяridir. Цmumi univer-

sitet tяqaцdlяrinя bakalavrlar цчцn Yeni Zellandiyada Иnkiшaf, magistr vя 

doktorantlar  цчцn isя Yeni Zellandiyada Иnkiшaf, Birlik, Fulbrayt, Dokto-

rantura, Asiya Иnkiшaf Bankы tяqaцdlяri aiddir. Tяlяbяlяr tяqaцd almaq цчцn 

яrizя ilя universitetя, xaricи tяlяbяlяr isя юlkяlяrinin Tяhsil nazirliklяrinя mцra-

ciяt etmяlidir. Tяqaцdlяrin mяblяьi yerli tяlяbяlяr  цчцn orta hesabla 5000-

15000 Yeni Zellandiya dollarы arasыnda dяyiшir. 

Oklяnd Universiteti Oklяnd  шяhяrindя  vя  юlkяnin  шimalыnda yerlяшяn 7 

kampusdan ibarяtdir. Siti (шяhяr) kampusu Oklяnd  шяhяrinin mяrkяzindя 

160000 m

2

  яrazini  яhatя edir. Kampusun limanыn yaxыnlыьыnda yerlяшmяsi, 

park vя yaшыllıqlarla  яhatя olunmasы onu daha da cazibяli edir. Fakцltяlяrin 

bir çoxu bu kampusda yerlяшir. Hяmчinin шяhяrcikdя чoxlu sayda tibb, istira-

hяt, idman mяrkяzlяri, kitabxana, kafe yerlяшir. Kampusun tarixi abidяlяri 

universitetin simvolu hesab edilяn Saat qцllяsi, Qяdim hюkumяt evi vя Uni-

versitet binasыdыr. 

Tamaki kampusu Siti kampusundan 12 km aralыda Qlen Иnnes  шяhя-

rяtrafы  qяsяbяsindя 320000 m

2

  яrazini tutur. Иdman meydanчalarы ilя  яhatя 

DÜNYADA TƏHSİL SİSTEMLƏRİ 

 

337

olunan kampusda biomцhafizя, яhalinin saьlamlыьы, psixologiya, nitq terapi-

yasы kurslarы, dюvlяt xяstяxanalarы, kitabxanalar, fakцltяlяrarasы elmi-tяdqiqat 

mяrkяzlяri yerlяшir. 

Epsom kampusu 74-cц Epsom Avenyuda yerlяшir vя Siti kampusundan 

buraya 10 dяqiqяlik piyada yol qяt etmяk lazыm gяlir. Kampus 2004-cц ildя 

yaradыlыb. Kampusda pedaqogika vя sosial elmlяr цzrя mцяssisяlяr, Yeni Zel-

landiyada pedaqoji tяhsilя aid яn bюyцk kitabxanalardan olan Silviya Eшton 

Uorner kitabxanasы yerlяшir.  Шяhяrcikdя geniш avtomobil dayanacaqlarы 

vardır. 

Qrafton Tibb vя Sяhiyyя Xidmяtlяri kampusu Siti kampusunun yaxыnlы-

ьыnda Qrafton шяhяrяtrafы qяsяbяsindя, Oklяnd шяhяr xяstяxanasыnыn qarшыsыn-

da yerlяшir. Kampus 1968-ci ildя Park Roudda Tibb Mяktяbi kimi yaradыlыb, 

1995-ci ildя isя tяlяbя шяhяrciyinя чevrilib. Burada Tibb vя Saьlamlыq Elmlяri, 

Яczaчыlыq mяktяblяri vя Optometriya departamenti, Starшip, Nort-Шor, Midl-

mor vя Vaykato xяstяxanalarы, Filson kitabxanasы, tibbi xidmяt mяrkяzlяri vя 

digяr mцяssisяlяr yerlяшir. 

Tay Tokero kampusu шяhяr mяrkяzinin yaxыnlыьыnda Vranqarey 

яrazisindяdir. Kampusda tяhsil kurslarы vardır. 

Li dяniz laboratoriyasы universitetin "Dяniz шяhяrciyi" adlanыr vя Oklяnd 

шяhяrindяn 100 km Шimalda, Yeni Zellandiyanыn şimal-şяrq sahil boyu яrazi-

sindя yerlяшir. Li dяniz laboratoriyasыna mяxsus Dяniz qoruьunda diplomdan 

sonra tяdqiqatlar aparыlыr, dяniz hяyatыnыn  юyrяnilmяmiш sahяlяri tяdqiq 

olunur. 

Manukau Oklяnd Universiteti Cяnubi Oklяnddя Otara яrazisindя yerlя-

шir. Burada yerlяшяn Manukau Texnologiya Иnstitutunda bir чox kurslar tяklif 

olunur. Kampusda tяlяbяlяr цчцn geniш xidmяt sahяlяri, kitabxana, kafelяr vя 

restoranlar vardır. 

Oklяnd Universitetindя aшaьыdakы fakцltя, mяktяb vя institutlar fяaliyyяt 

gюstяrir. 

Иncяsяnяt fakцltяsi universitetin яn bюyцk fakцltяlяrindяn biridir. Fakцl-

tя Siti kampusunda yerlяшsя dя, onun bюlmяlяri digяr шяhяrciklяrdя dя vardır. 

Fakцltя 50-dяn чox ixtisas tяklif edir vя Antropologiya, Maori (Yeni Zellan-

diyada xalq) tяdqiqatlarы,  Иncяsяnяtin tarixi, Klassik vя  qяdim tarix, Иngilis 

dili, Dil vя dilчiliyin tяtbiqinin  юyrяnilmяsi, Kino, televiziya vя media tяdqi-

qatlarы, Fяlsяfя, Sosiologiya, Tarix, Siyasi tяdqiqatlar departamentlяrindяn, 

Asiya Tяdqiqatlarы, Avropa Dillяri vя  яdяbiyyatlarы,  Иlahiyyət mяktяblяrin-

dяn,  Иnkiшaf Problemlяrinin  Юyrяnilmяsi, Sakit okean Tяdqiqatlarы  mяrkяz-

lяrindяn ibarяtdir. Fakцltя bakalavr, magistr, doktorluq dяrяcяlяri, diplom vя 

sertifikatlar verir. 

Tяhsil (pedaqogika) fakцltяsi universitetin dюrdцncц яn bюyцk fakцltя-

sidir. Tяhsildя kritik tяdqiqatlar, Te Puna Vananqa, Pedaqoji tяhsil tяcrцbяsi, 

Mяslяhяtlяшmя, sosial xidmяt vя  fяaliyyяt, Elm, riyaziyyat vя texnologiya, 

  MÜDAFİƏ MAHMUDOV 

 

338 

Tяdris, tяlim vя ixtisasartыrma departamentlяrindяn, elяcя dя 6 elmi-tяdqiqat 

mяrkяzindяn ibarяtdir. 

Mцhяndislik fakцltяsi Yeni Zellandiyanяn mцhяndislik  цzrя  яn keyfiy-

yяtli tяhsil verяn mцяssisяsindяn biridir. Fakцltя Kimya vя konstruksiya ma-

teriallarы, Vяtяndaш  vя ekologiya mцhяndisliyi, Elektrotexnika vя hesablama 

texnikasы, Mцhяndislik elmlяri, Maшыnqayыrma departamentlяrindяn, Oklяnd 

Biomцhяndislik, Yer Elmlяri vя Texnika institutlarыndan ibarяtdir. 

Hцquq fakцltяsindя bu istiqamətdə  tяdqiqatlar aparыlыr vя  tяcrцbяli 

mцtяxяssislяr, mяhkяmя hakimlяri ilя  sыx  яlaqяlяr qurulur. Fakцltяyя Yeni 

Zellandiya Ekologiya Hцququ, Biznes Hцququ elmi-tяdqiqat mяrkяzlяri, 

Hцquq Tяdqiqatlarы Fondu, Yeni Zellandiya Hцquqi vя Sosial Fяlsяfя 

Cяmiyyяti, Hцquq Tяlяbя Cяmiyyяti, Sakit Okean Adalarы Hцquqшцnas Tяlя-

bяlяr Tяшkilatы, Yeni Zellandiya Цчцncц  Tяhsil  Иttifaqы, "Avstraliya vя Yeni 

Zellandiya Hцququ vя Tarixi" jurnalы, Te Tai Haruru mяrkяzlяri aiddir. 

Dяqiq elmlяr fakцltяsi Yeni Zellandiyanыn bu sahя  цzrя  яn bюyцk 

fakцltяlяrindяn biridir. Fakцltяyя Biologiya elmlяri,  яtraf Mцhitin Mцha-

fizяsi, Kimya, Fizika, Psixologiya, Statistika, Kompyuter elmlяri, Riyaziyyat, 

Optometriya vя  gюrцnmя elmlяri,  Иdman vя  mяшq departamentlяri, Li dяniz 

laboratoriyasы, 14 elmi-tяdqiqat mяrkяzi daxildir. 

Tibb vя saьlamlыq elmlяri fakцltяsi Qrafton kampusunda yerlяшir. Fa-

kцltя daxilindя Tibb, Tibb elmlяri, Tibb bacыsы, Яczaчылыq, яhalinin saьlamlыьы 

mяktяblяri, Oklяnd, Saut Oklяnd, Vaykato kliniki mяktяblяri, Audiologiya, 

Anesteziologiya, Radiologiya ilя anatomiya, Kliniki Яczaчыlыq, Onkologiya, 

Epidemiologiya vя biostatistika, Иlkin tibbi yardыm, Sяhiyyя sistemi, Tibbi 

idarяetmя proqramlarы, Molekulyar tibb vя patologiya, Qidalanma, Gineko-

logiya vя mamalыq, Oftolmologiya, Sakit okean sяhiyyяsi, Pediatriya, Яc-

zaчыlыq, Fiziologiya, Psixoloji tibb, Cяrrahiyyя, Te Kupenga Hauora Maori 

departamentlяri, Biomцhяndislik, Liqqins, Milli Sяhiyyя  Иnnovasiyalarы 

institutlarы, 13 elmi-tяdqiqat mяrkяzi fяaliyyяt gюstяrir. 

Universitetin яn bюyцk elmi-tяdqiqat mцяssisяlяri kimi Liqqins, Oklяnd 

Biomцhяndislik, Milli incяsяnяt vя  Sяnaye institutlarыnы qeyd etmяk olar. 

Liqqins  Иnstitutunda mцhцm biotibbi vя kliniki tяdqiqatlar aparыlыr.  Иnstitut 

döş  vя  uшaq, bюyцmя  vя inkiшaf, xяrчяng, epigenetika vя tibbin tяdqiqatlarы 

цzrя dцnyada aparыcы yerlяri tutur. 

Oklяnd Universitetinin kitabxana sistemi Yeni Zellandiyanыn birinci, 

Avstraliyanыn isя 5 яn yaxшы universitet kitabxanasыdыr. Elektron resurslarыn 

inkiшafы  цzrя kitabxana юlkяdя liderdir. 5 kampus, 12 xцsusi kitabxana, 4 

informasiya fondundan (Epsom, Qrafton, Keyt Edcer, Tamaki) ibarяt kitab-

xana kolleksiyasыna  цmumilikdя 2203888 яdяd  чap olunmuш  nяшr, 6132686 

elektron resurs daxildir. Universitetin Siti kampusunda Цmumi (Иncяsяnяt, 

Biznes vя iqtisadiyyat, Dяqiq elmlяr), Memarlыq, Audiovizual, Biznes infor-

masiya mяrkяzi, Mцhяndislik, Tяsviri incяsяnяt, Devis hцquq, Musiqi 

DÜNYADA TƏHSİL SİSTEMLƏRİ 

 

339

kitabxanalarы, Epsom kampusunda Silviya Eшton Uorner (Tяhsil), Qrafton 

kampusunda Filson (Tibb vя saьlamlыq elmlяri), Li dяniz laboratoriyasыnda 

Dяqiq elmlяr, Tay Tokero kampusunda Silviya Eшton Uorner (Tяhsil), Ta-

maki kampusunda Əhalinin saьlamlыьы, Dяqiq elmlяr kitabxanalarы  fяaliyyяt 

gюstяrir. 

Oklяnd Universitetinin kansleri Rocer Fransdыr. Ali mяktяbin яsas rяh-

bяri vitse-kansler Styuart Makkatчeondur. Universitetdя hazыrda 4608 nяfяr 

iшчi  чalышыr.  Ишчilяrin 2104 nяfяrini professor-müəllim heyəti, 2504 nяfяrini isя 

inzibati heyяt tяшkil edir. 

Universitetdя цmumilikdя 39940 nяfяr tяhsil alыr. Onlarыn 29383 nяfяrini 

bakalavratlar, 10557 nяfяrini isя magistrantlar vя doktorantlar tяшkil edir. 

Universitetdя dцnyanыn 93 юlkяsindяn 4466 nяfяr xarici tяlяbя tяhsil alыr. 

Oklяnd Universitetindя tяlяbяlяr onlarы qida, sosial vя digяr xidmяtlяrlя 

tяmin edяn yataqxanalarda qalыr. Ali mяktяbin mяшhur yataqxanalarыndan 

O.T. Rorke Hol, Qrafton Hol, Royal, Beynяlxalq Ev, Parnell Tяlяbя  kяndi, 

14 nюmrяli Uitaker Pleys, Park-Roud tяlяbя mяnzillяri, Hayya rezidensiyasыnы 

qeyd etmяk olar. 2012-ci ildя universitetdя yeni Elam Hol yataqxanasы istifa-

dяyя verilib. Yataqxanalarыn otaqlarы mebel vя digяr avadanlыqlarla tяmin 

olunub, Иnternet шяbяkяsinя qoшulub. O.T. Rorke Hol yataqxanasыnda bir se-

mestr qalmaq xяrclяri 6160, 6346, bir il isя 12360, 12740, Beynяlxalq Ev 

yataqxanasыnda 5130-6160, 10300-12360, Qrafton Hol yataqxanasыnda 4995-

5920, 9990-11840, Hayya rezidensiyasыnda 4080, 8190, Parnell Tяlяbя  kяn-

dindя 4209, 8600, 14 nюmrяli Uitaker Pleys yataqxanasыnda 4290, 8600, Royal 

yataqxanasыnda 6028-7395, 12056-14790, Park-Roud tяlяbя  mяnzillяrindя 

4884-5830, 9768-11660 Yeni Zellandiya dollarы tələb olunur. 

Universitetin nяqliyyat sistemi чox rahat vя  яlveriшlidir. Kampuslarda 

hяrяkяt etmяk  цчцn,  яsasən, avtobus, qatar, bяrя  vя velosipedlяrdяn istifadя 

olunur. Avtobuslarda bir gediшin qiymяti 1,70 Yeni Zellandiya dollarыndan 

baшlayыr. Tяlяbяlяr цчцn ictimai nяqliyyatda gцzяшt vя endirimlяr vardır. 

Tяlяbя  hяyatыnыn maraqlы keчmяsi  цчцn universitetdя  mцxtяlif kon-

franslar, festivallar, sяrgilяr, tamaшalar, yarышlar, oyunlar vя s. mяdяni tяdbir-

lяr tяшkil olunur. Universitet яrazisindя bu mяqsяdlяr цчцn Meydment teatrы, 

Qus Fiшer, Corc Freyzer qalereyalarы  fяaliyyяt gюstяrir. Universitetdя  tяlяbя 

tяшkilatlarы  fяaliyyяt gюstяrir, tяlяbя  qяzet vя jurnallarы  dяrc edilir. Tяlяbяlяrя 

fitnes, aerobika, yoqa, rяqs vя digяr xidmяtlяr tяklif edilir. Ali mяktяb uьurlu 

idman tarixinя malikdir. Burada idmanыn bötön nюvlяri inkiшaf etdirilib. 

Universitetin idmanчыlarы Yeni Zellandiyanы mцxtяlif beynяlxalq idman yarыш-

larыnda layiqincя tяmsil edib. 

Oklяnd Universitetinin missiyasы dцnya arenasыnda yцksяk nцfuz qazan-

maq, fundamental tяdqiqatlar hяyata keчirmяk, keyfiyyяtli tяhsil vermяk, yer-

li, milli vя beynяlxalq cяmiyyяt ilя sяmяrяli яmяkdaшlыq qurmaqdan ibarяtdir. 

Bir  яsrdяn  чoxdur ki, universitet cяmiyyяtin inkiшafыna tюvsiyя verяn  шяxslяr 

  MÜDAFİƏ MAHMUDOV 

 

340 

yetiшdirir. Dцnyanыn bir чox  юlkяlяrini tяmsil edяn tяlяbяlяrin burada oxu-

malarы ilя yanaшы, universitet istedadlы  vя savadlы  mцяllimlяri dя  cяlb edяrяk 

iшlя tяmin edir. 

Universitetin vitse-kansleri Styuart Makkatчeon rяhbяrlik etdiyi ali 

mяktяb haqqыnda deyir: "Hяr gцn Oklяnd Universitetindя yeni kяшflяr edilir. 

Mцяllim vя tяdqiqatчыlarыmыz xяrчяngin tяdqiqatы, biznes, mяdяniyyяt vя digяr 

sahяlяr  цzrя  dцnyada aparыcы  mюvqeyя malikdir. Siz dя bu fяaliyyяtin bir 

hissяi ola bilяrsiniz. Hяr birinizi bizi daha yaxыndan tanыmaq  цчцn Oklяnd 

Universitetinя dяvяt edirяm". 

DÜNYADA TƏHSİL SİSTEMLƏRİ 

 

341