Depressiya- doimo gamgin, yomon kayfiyatda yurishdir. Bunday insonlar
boshqalarga aralashib keta olmaydi, kam gapiradi, ko`pincha ko`zga yosh oladi.
Uning dili mahyus, yomon fikrlar va hayollar bilan band bo`ladi. Hozirgi axvoli,
o`tgan kunlari va kelajagi unga qorong`udek tuyuladi. Depressiv kayfiyat
turmushdagi muvaffaqiyatsizliklar va ruhiy shikastlar oqibatida kelib chiqqan
bo`lishi ham mumkin. Ularning sababi bo`lganda va bu holat unchalik yaqqol
bo`lmaganda uni normal reaktsiya deb qarasa bo`ladi. Ruhiy kasal bemorda
ovqatdan yuz o`giradigan, o`zini qatl qilishga urinishgacha olib boradigan uzoq
davom etadigan og`ir depressiyalar kuzatiladi.
Eyforiya - vaqtichog`lik, beg`amlik, bir oz ko`tarinki kayfiyat tushuniladi.
Eyforiyada odam tetik, harakatchan, sergap, uning imo-ishoralari jonli, gapirganda
qo`llari harakatda, ovozini keragidan qattiqroq qilib chikaradi. Olam ularning
ko`ziga g`oyat chiroyli rangli buyoqlarda gavdalanadi. Odam xursand bo`lganida,
muvaffaqiyat qozonganda va shunga o`xshash shodlik kunlarida eyforiya normal
reaktsiya hisoblanadi. Eyforiya uchun psixologik asoslar bo`lmasa yoki u xatto
salbiy hayotiy hodisalarda ham paydo bo`lsa, uni patologik holat deb ko`zdan
kechirish mumkin.
Psixologiyada his-tuyg`ular turlarni alohida ajratib ko`rsatish mumkin:
13-shakl Ma’naviy (axloqiy) his-tuyg`ular - o`z mazmuniga ko`ra, kishining
kishiga va kengroq ma’noda olganda, jamiyatga munosabatini bildiradi. SHaxs
ijtimoiy hayotining barcha jabhalarida uning xulq-atvorini boshqarib turadigan
axloq normalari shu his-tuygularning tevarak-atrofdagilardan obyektiv ravishda
olib turadigan baholashning asosi hisoblanadi.
Intellektual (aqliy) his-tuyg`ular - shaxsning bilish jarayoniga, uning
muvaffaqiyatliligi va muvaffaqiyatsizligiga munosabatini ifodalaydi va aks
ettiradi.
