Таълим ва инновацион тадқиқотлар (2021 йил №5)
ISSN 2181-1709 (P)
360
Education and innovative research 2021 y. №5
KREDIT-MODUL TIZIMINI JORIY ETISHDA RIVOJLANGAN
MAMLAKATLAR TAJRIBASI
DOI: https://doi.org/10.53885/edinres.2021.87.91.004
Xaydarova Ra’no Anvarovna,
Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti pedagogika va psixologiya
kafedrasi kata o’qituvchisi
Annotatsiya. Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining
2019 yil 8 oktyabrdagi PF-5847-son Farmoni bilan tasdiqlangan
«O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish
konsepsiyasi»da belgilab berilgan aniq vazifalardan biri oliy ta’lim
jarayonlariga kredit-modul tizimini joriy etish kabi dolzarb masala
yoritilgan. Bunda xorijiy tajriba batafsil berilgan. 1999 yilda 29 ta davlat
tomonidan (hozirgi kunda 50dan ortiq mamlakat a’zo) Bolonyada maqsadi
taqqoslanadigan darajalar tizimini qabul qilish, akademik va kasbiy tan
olishni engillashtirish va bitiruvchilarning ishga joylashish imkoniyatlarini
ta’minlashga qaratilgan yagona ta’lim muhitini yaratish jarayonida ishtirok
etish haqidagi Deklaratsiyaning imzolanishining sabablari va erishilayotgan
natijalar ochib berilgan. Bolonya ta’lim tizimi 12 yillik o‘rta ta’lim; 2
bosqichli oliy ta’lim talabalari; kredit ESTS yordamida yagona baxolash
texnologiyasi kabi birlamchi talablarini ahamiyati va qo‘llanilish ko‘lami
ko‘rsatilib, kredit terminiga izox berilgan. Kredit turlari, turli regionlardagi
o‘ziga xosliklari, asosiy tamoyillari sanab o‘tilgan. ERASMUS xalqaro
ta’lim dasturini joriy etishda Evropada talabalar bilimini baholashdagi turli
xillik va o‘zaro mos kelmaslik holatlari yuzaga chiqdi, umumlashtirishda
qiyinchiliklar paydobo‘ldi. Kredit tizimi ushbu muammoni hal qila oladigan,
shu bilan birga milliy ta’lim tizimlarini amalda yaqinlashtirib, moslashuvchan
va shaffof bo‘lishini, ta’limdagi hujjatlar esa – oson taqqoslanadigan eng
optimal vosita ekanligi xalqaro eksperimentlar natijasida aniqlandi. Kredit-
modul tizimini yutuq va kamchiliklari taxlil qilingan, O‘zbekiston oliy ta’limi
rivojlanishiga, raqobatbardoshligini oshirishga, etuk mutaxassislarni
shakllantirishdagi roliga alohida to‘xtalgan. Ushbu tizimga o‘tishda boy
xorijiy tajriba nechog‘lik ahamiyatliligi haqida so‘z boradi.
Kalit so’zlar: Bolonya jarayoni, ECTS, USCS, CATS, UCTS, kredit,
ERASMUS ta‘lim dasturi, kredit-modul tizimi tamoyillari.