Microsoft Word usmon mushafi ziyouz com doc
Yüklə 175,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
34 Ismoil Maxdumdan ko‘p maslahatlar olgan. Men o‘zim ham u janob bilan yaqin muloqatda bo‘lib, Abu Mansur Saolibiyning (961/1038) «Yatimat ad-dahr» tazkirasini arab tilidan o‘zbek tiliga tarjima qilishda ko‘p maslahatlarini olganman va bilim doiralari qanchalik kengligining shohidi bo‘lganman. Shayx Ismoil Maxdum hayotlari asosan din qattiq ta’qib ostiga olingan, dindorlar qatag‘on va quvg‘in qilingan Sho‘ro tuzumi davrida o‘tdi. Lekin u kishining nomi din yo‘lida jonbozlik ko‘rsatib, o‘z hayotini Islom yo‘liga bag‘ishlagan muftiylar Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxon va Ziyouddinxon ibn Eshon Boboxon kabi zotlar qatorida zikr qilinishiga sazovordir. Allaq ul zotlarni rahmat qilgan bo‘lsin. *** 70-yillarda Ismoil Maxdum hazratlari men ishlab turgan Sharqshunoslik ilmgohiga kelib: “Ismatulloh, men Toshkentda saqlanayotgan Usmon Qur’oni haqida risola yozmoqchiman”dedilar. “Taqsir, kitobni-ku yozasiz, uni qaerda chop ettirasiz, bizda hech kim chop etmaydi”, dedim. “Kitob tayyor bo‘laversin, u yog‘i bir gap bo‘lar, yo arab yoki rus tilida chop ettirsam kerak” degan gapni aytdilar. Men taniqli olim O’zbekiston tarixini yaxshi bilgan B.V.Luninning Usmon Qur’oni haqidagi yaxshi ilmiy maqolasini o‘qib chiqqan edim (B.V.Lunin. Srednaya Aziya v dorevolyutsionnom i sovetskom vostokovedenii. Izdatelstvo “Nauka” UzSSR, Tashkent-1965, 99-108-betlar.) va u Qur’on tarixidan xabarim bor edi.Ismoil Maxdum ota hazratlariga shu maqolani o‘qib chiqishni maslahat berdim va o‘z kutubxonamdan B.V.Lunin kitobini olib berdim. Besh- olti oydan keyin qaytarib berdilar va undan istifoda etganlarini aytdilar. Ismoil Maxdum o‘z risolalarida hamma foydalangan adabiyotlarga ishora qilib ketganlar, kitob oxirida esa adabiyotlar ro‘yxati berilgan. B.V.Lunin maqolasida mazkur Usmon Qur’onining O’rta Osiyoga kelib qolish tarixi, uni rus sharqshunos olimlari A.L.Kun (1840-1888) va A.F.Shebuninlar tomonidan ilmiy o‘rganilishi, 1905 yili Peterburgda faksimile usulida chop etilgani haqida mufassal to‘xtab o‘tilgan. Shayx Ismoil Maxdumning Usmon Qur’oni risolalari Toshkentda (1971 (1390 hijriy yili ) nashr etilganiga ko‘p vaqt o‘tganiga qaramay, o‘zbek kitobxonlari bu asardan hamon bebahra edilar. Nihoyat O’zbekiston mustaqillikka erishib, vijdon va din erkinligi berildi. “O’zbekiston adabiyoti va san’ati” haftanomasining 1994 yil 25 noyabr va 9 dekabr sonlarida Habibullo Solihning “Mo‘‘tabar kitobning qaytishi” nomli maqolasi bosilib chiqdi. Bu o‘zbek kitobxonlarini Usmon Qur’oni bilan tanishtirish yo‘lidagi hayrli ish bo‘ldi. Lekin, maqola asosan Ismoil Maxdum risolalaridan tarjima qilib berilgan bo‘lishiga qaramay, ul hazratning kitoblari va nomlari qayd etilmagani achinarlidir. Mana endi shayx Ismoil Maxdum farzandlari Abdullohxon sharafli va savobli ishga qo‘l urib, mo‘‘tabar qiblagohlarining risolalarini o‘zbek tiliga tarjima qilib, chop etishga jazm qilibdilar. Men bu xayrli ishni tabriklayman. Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom “Kimki o‘z otasining yaxshi amallarini davom ettirsa, uning yarmi savobi marhum otaga borib yetadi” degan ekanlar. Maxdum otamizning ruhlari shod bo‘lib, farzandlari sog‘-salomat bo‘lishsin. Hoji Ismatulloh ABDULLOH O’zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, Davlat Beruniy mukofoti sovrindori, filologiya fanlari doktori, professor. 23 mart, 1995 yil. |