75
!
!
KO‘MAKCHILAR
1-topshiriq. Quyidagi gaplarda ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarning
qaysi so‘z bilan birga qo‘llanganini aniqlang.
1.
Ish bilan ovora bo‘lib, kunning o‘tganini ham bilmay qolasan
kishi. (
Z. Fatxullin) 2. Qish qo‘ynidan
baxt singari yoz uchib kelur.
(
Mirtemir)
2-topshiriq. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlar
qanday vazifa bajarayotga-
nini izohlashga harakat qiling.
Ot, olmosh, harakat nomi va sifatdoshlardan keyin
kelib, ularni hokim so‘zga bog‘lash uchun xizmat qiluvchi
bilan, uchun, kabi, singari, orqali, sayin kabi so‘zlar
ko‘makchi hisoblanadi.
156-mashq.
Berilgan gaplarda ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarning ma’no-
larini izohlang. Birinchi gapning mazmuni bo‘yicha bahslashing.
1.
Avval o‘yla,
keyin so‘yla. (
Maqol) 2. Bu kitob qo‘liga
tushgandan
keyin bosh ko‘tarmay mutolaaga tushdi. (
H. Hasa-
nov) 2. Siz
bilan hamsuhbat bo‘lmasdan
avval boshqacha
xayolda edim. (
O. Yoqubov) 3. Devor
usti yomg‘irdan iviy
boshladi. (
Qamchibek Kenja) 4. Mirzo Ulug‘bek kechalari shu
yerda o‘tirib,
mutolaa qilishni suyar, suyukli jadvali
ustida ham
shu yerda ishlar edi. (
O. Yoqubov) 5.
Oradan ancha vaqt
o‘tgandan
keyin Shiroq o‘tovdan chiqdi. (
Mirkarim Osim)
6. O‘rtancha botir ikkinchi kechadagi voqeani aytib, nishona
uchun tasmani o‘rtaga tashladi. (
«O‘zbek xalq ertaklari»dan)
7. Onam
stol ustini tartibga solar, karavot qoshidagi kiyimlarimni
olib, qoziqlarga ilar edi. (
Sh. Xolmirzayev)
Dostları ilə paylaş: