77
SOF KO‘MAKCHILAR
1-topshiriq. Gaplardagi ajratilgan so‘zlarning qaysi so‘z bilan
birgalikda kelayotganini va bu so‘zlar qanday so‘roqqa javob bo‘-
lishini aniqlang.
1. Yo‘lchida Gulnor
haqida ikki og‘iz so‘z eshitish orzusi kuchli
edi. (
Oybek) 2. A’zamjon qilmishi
uchun undan uzr so‘radi.
2-topshiriq. Ajratilgan so‘zlarning qanday vazifa bajarayotganini
izohlashga harakat qiling.
Atash ma’nosini tamoman yo‘qotgan va faqat o‘zi
birikkan so‘zni boshqa so‘zga tobelantirib bog‘lash
uchun xizmat qiladigan ko‘makchilar sof ko‘makchilar
sanaladi. Bilan, sari, sayin, uchun, kabi, qadar, singari,
uzra, tufayli, haqida kabi ko‘makchilar shular jumla-
sidan.
160-mashq.
Ko‘chiring. Ko‘makchilarni topib, ostiga chizing. Ular-
ning imlosi haqida fikrlang. G‘afur G‘ulomning fikri bo‘yicha munozara
uyushtiring.
1. Fursat g‘animatdir, shoh satrlar-la Bezamoq chog‘idir
umr daftarin. (
G‘afur G‘ulom) 2. Juda soz! Albatta, kiyib birini,
safarga do‘stlar-la men ham chiqaman. (
Zulfiya) 3. Temur
tig‘i yetmagan joyni qalam bilan oldi Alisher. (
A. Oripov)
4. Yuksak qoyalardan shiddat bilan qo‘zg‘algan burgut suruv-
dagi qo‘zichoqni ildi-yu ketdi. (
Ezop) 5. Qog‘oz oq bo‘lgani
uchun unga So‘z bitadilar. (
O‘. Hoshimov) 6. Uni bir joyga
o‘tqizib, kuydirilgan namat bilan qonni to‘xtatdilar. (
Mirka-
rim Osim) 7. Yuz bergan tabiiy ofat tufayli uyimizning hamma
yog‘i buzilib-yorilib ketib, yashash uchun mutlaqo yaroqsiz
holga kelib qolgandi. (
M. Qoriyev) 8. Kimki tong ila tursa,
Mushkul ishlari bitgay. (
«Otalar so‘zi») 9. Shundan beri inson
tinmayin Shu yer uzra ter to‘kar hamon. Yerni go‘zal qilgani
sayin Go‘zal bo‘lar o‘zi ham inson. (
E. Vohidov)
Dostları ilə paylaş: