Pascal va C++ dasturlash. Yusufov O


C++ dasturlash tilida o’zgaruvchilar va ularning tiplari



Yüklə 296,57 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/16
tarix08.04.2023
ölçüsü296,57 Kb.
#95111
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   16
pascal va c dasturlash tillarini qiyosiy tahlil qilish metodikasi

C++ dasturlash tilida o’zgaruvchilar va ularning tiplari 
Dastur tuzish mobaynida, hosil bo‘ladigan natijalar ma’lum bir joyda saqlanishi 
lozim. Bu joy operativ xotiradir. Operativ xotira hajmi, dasturchilar uchun juda muhim 
hisoblanadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, dasturchilar «xotira» so‘zini ishlatishsa, 
«operativ xotira» tushunilishi lozim. Bu xotirada qiymatlar(natijalar) ma’lum bir ism 
bilan saqlanishi lozim(bo‘lmasa kerakli qiymatni u yerdan qanday topasiz), bu ism 
dasturlashda «o‘zgaruvchi nomi» deyiladi. 
C++ dasturlash tilida o‘zgaruvchilar haqida gaplashamiz. O‘zgaruvchilar — 
ma’lum bir nomga va tipga ega bo‘lib, o‘zida qandaydir qiymatlarni saqlash uchun 
ishlatiladi. Bu qiymatlar keyinchalik, o‘zgaruvchi nomi orqali chaqirib, ishlatilishi 
mumkin bo‘ladi. 
Xotira bir necha logik qisimlarga bo‘linadi, bu qismlar yacheyka deb yuritiladi. 
Har bir yacheyka nomerlangan bo‘ladi va bu nomerlar xotira adresi deyiladi. Biz 
o‘rganayotgan o‘zgaruvchilar, bitta yoki bir necha xotira adresini egallashi mumkin 
bo‘ladi(albatta tipiga qarab). Har bir yacheyka 1 bayt o‘lchamida bo‘ladi. 


28 
C++ dasturlash tilida biror o‘zgaruvchi e’lon qilsangiz, albatta uning tipini 
ko‘rsatishingiz kerak bo‘ladi. Shu tip orqali kompilyator xotiradan nechta yacheyka 
ajratish kerakligini oldindan bilib oladi va shu joyni band qilib qo‘yadi. Agar int 
tipidagi o‘zgaruvchi e’lon qilsangiz, kompilyator xotiradan 4 bayt joyni band qilib 
qo‘yadi, toki bu o‘zgaruvchi bo‘shatilib, o‘chirib tashlamaguncha. [7,8] 
C++ dasturlash tilida asosan 3 xildagi tip ishlatiladi: butun sonlar, haqiqiy sonlar 
va simvol ko‘rinishidagi. 
Butun sonlar musbat va manfiy raqamlardan tashkil topgan sonlardir, haqiqiy 
sonlar esa kasr ko‘rinishidagi musbat va manfiy sonlardir. Simvollar esa tushunarli, 
simvollardan tashkil topgan qiymatlardir. Quyida tiplarning to‘liq ro‘yxati (nomi, 
hajmi, qiymati)ni ko‘rishingiz mumkin. 
Ko‘rib turganingizdek, «unsignet» so‘zi o‘sha tipni barcha maksimum 
qiymatlarini qo‘shib, faqat musbat qiymatlarni qabul qila olar ekan. Ba’zi 
kompyuterlarda o‘zgaruvchi tiplari xotiradan xar hil yacheyka miqdorini olishi 
mumkin(kompyuter razryadiga qarab). O‘zgaruvchi xotiradan nechi baytini band 


29 
qilishini aniq bilishi uchun, C++da «sizeof» nomli funksiya mavjud. keling shu 
funksiyani misolda ko‘ramiz. 
#include "stdafx.h" 
#include  
using namespace std; 
int _tmain(int argc, _TCHAR* argv[]) 

cout<<"bool - "<cout<<"int - "<cout<<"long int - "<cout<<"double - "<cout<<"float - "<cout<<"char - "<return 0; 
Natija: 
Natijadan ko‘rinib turibdiki, bu funksiya baytlarni aniq ko‘rsatib beradi. 
Endi bu o‘zgaruvchilarni kod ichida qo‘llaymiz. Demak, bir nechta 
o‘zgaruvchilarni e’lon qilamiz va amallar bajaramiz. 
#include "stdafx.h" 
#include  


30 
using namespace std; 
int _tmain(int argc, _TCHAR* argv[]) 

int test1; test1 = 10; 
short int test2=20; 
long int test3, test4; 
float test5, test6 = 1.5;test3 = test1+test2; 
test4 = test3; 
test5 = test6*2;cout <<"test1="<cout <<"test2="<cout <<"test3="<cout <<"test4="<cout <<"test5="<cout <<"test6="<return 0; 

Natija: 
Agar o‘zgaruvchi tipi qiymatga mos kelmasa xatolik chiqadi. Shuning uchun bir 
son yoki simvol ishlatishdan oldin, o‘zgaruvchi tipini to‘g‘ri qo‘ying. 


31 
O‘zgaruvchi nomi sifatida harflar, sonlar, simvollar ishlatilishi mumkin. 
O‘zgaruvchi nomining dastlabki simvoli harf bo‘lishi lozim. Undan keyin C++ tilining 
xizmatchi so‘zlarini nom sifatida qo‘yish ham mumkin emas(if, while, cout). 
C++ dasturlash tili registrni ham inobatga oladi, ya’ni katta kichik harflarning 
farqi bor. Agar o‘zgaruvchi nomi sifatida «test«, «Test«, «TEST» so‘zlaridan 
foydalanchangiz, bularning barchasi boshqa-boshqa o‘zgaruvchi hisoblanadi(katta-
kichik harflar farq qilgani uchun).[8,13] 

Yüklə 296,57 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin