Passiv transport turlari Diffuziya

Ikkilamchi aktiv transport
Birlamchi aktiv transport vositasida oʻrnatilgan elektrokimyoviy gradiyentlar energiya toʻplaydi, u ionlarning gradiyentlari boʻyicha ortga harakatlanganida ajralishi mumkin. Ikkilamchi aktiv transport boshqa moddalarni oʻz gradiyentlariga qarshi tashish uchun ushbu gradiyentlarda toʻplangan energiyadan foydalanadi.
Misol uchun, hujayradan tashqarida (natriy-kaliy nasosining koʻp ishlashi tufayli) natriy ionlarining yuqori konsentratsiyasi mavjud deylik. Agar kanal yoki tashuvchi oqsil ochiq boʻlsa, natriy ionlari konsentratsiya gradiyenti boʻyicha pastga siljiydi va hujayraning ichki qismiga qaytadi.
Ikkilamchi aktiv transportda natriy ionlarining gradiyent boʻyicha harakati boshqa moddalarning gradiyentga qarshi umumiy boʻlgan tashuvchi oqsil (kotransportyor) yordamidagi harakatiga bogʻliq boʻladi. Masalan, quyidagi rasmda tashuvchi oqsil natriy ioniga gradiyent boʻyicha harakatlanish uchun imkon yaratgan, shu bilan birga, glyukozani ham gradiyentga qarshi hujayra ichiga olib oʻtgan. Tashuvchi oqsil glyukoza molekulalarini tashishda natriy ionlari gradiyentidan foydalanadi. Ikkilamchi aktiv transportda ikkita tashilayotgan modda bitta yoʻnalishda (masalan, hujayra ichiga) yoki qarama-qarshi (masalan, bittasi tashqariga, ikkinchisi ichkariga) harakatlanishi mumkin. Ular bitta yoʻnalishda harakatlanganda tashuvchi oqsil simportyor deb nomlanadi, qarama-qarshi yoʻnalishda harakatlanganda esa antiportyor deb ataladi.