Pedagogika-psixologiya fakulteti


An’anaviy hamda interfaol dars orasidagi ayrim farqlar



Yüklə 0,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/31
tarix22.09.2023
ölçüsü0,7 Mb.
#147389
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   31
har xil janrdagi asarlarni oqitishda pedagogik texnologiyalardan

An’anaviy hamda interfaol dars orasidagi ayrim farqlar.
Asosiy tushunchalar 
An’anaviy dars 
Interfaol dars 
1 Qo’llanish darajasi 
Barcha mavzular bo’yicha ular 
uchun qulay bo’lgan dars turlari 
shaklida qo’llaniladi 
Ayrim 
mavzular 
bo’yicha 
interfaol 
darsning qulay bo’lgan 
turlari 
shaklida 
qo’llaniladi. 
Boshqa 
mavzular 
uchun 
an’anaviy 
dars 
qo’llaniladi. 
2 Dars maqsadi 
Dars mavzusi bo’yicha bilim, 
ko’nikma 
va 
malakalarni 
shakllantirish,mustahkamlash.
Dars mavzusi bo’yicha 
mustaqil 
fikrlash, 
xulosaga 
kelish, 
ularnibayon 
qilish. 
Himoyalashga o’rgatish 
3 O’qituvchining 
vazifalari va ish usullari 
Yangi 
mavzuni 
tushuntirish, 
mustahkamlash, 
nazorat 
topshiriqlar berish 
O’qituvchilarni mustaqil 
ishlashi, 
yakuniy 
xulosalarni 
belgilab 
berish
4 Darsda 
tayyorgarlikka 
talablar 
Dars rejasi,konspekti va didaktik 
vositalarni tayyorlash 
Interfaol dars ishlanmasi, 
mustaqil ishlar uchun 
topshiriqlar, 
tarqatma 
materiallar, boshqa zarur 
narsalarni tayyorlash 
5 O’qituvchilar 
tayyorgarligiga talablar 
Oldingi dars bo’yicha vazifalarni 
bajarish 
Yangi 
dars 
mavzusi 
bo’yicha 
asosiy 
tushunchalarni 
va 
dastlabki ma’lumotlarni 
bilish
6 O’qituvchilarning 
vazifalari va ish usullari 
O’qituvchini 
tinglash 
va 
o’zlashtirish, 
berilgan 
topshiriqlarni bajarish 
O’qituvchi 
bergan 
topshiriq 
bo’yicha 
mustaqil fikrlash, o’z 
fikrini 
solishtirish 
va 


xulosalarga kelish 
7 Vaqt taqsimoti 
Dars vaqtining ko’p qismi 
o’qituvchining yangi mavzuni 
tushuntirishi 

tahlil 
qilishi, 
topshiriqlarni 
tushuntirishi 
o’zlashtirishni nazorat qilishda 
sarflanadi
Dars 
vaqtining 
ko’p 
qismi 
o’qituvchilarni 
mustaqil 
topshiriqlarni 
bajartirishiga, 
fikr 
almashishi, 
mushohada 
qilishi va hikoyalashida 
sarflanadi 
8 Darsning 
modul 
va 
algoritmi 
Darsning 
modul 
va 
algoritmlaridan har bir o’qituvchi 
o’zi 
qo’llayotgan 
metodga 
muvofiq foydalanadi 
Har bir dars oldindan 
tayyorlangan modullar va 
algoritmlarga, 
loyihalarga 
muvofiq 
o’tkaziladi
9 O’qituvchilar 
talab 
qilinadigan faollik darajasi 
O’qituvchi har tomonlama faol 
o’quvchilar diqqatini jamlash, 
tushunish, fikrlash, topshiriqlarni 
bajarish bo’yicha faol muloqot 
shakllari 
O’qituvchi 
ham 
o’quvchilar ham har 
tomonlama faollik ham 
ijodkorlik shakllari 
1

Bilimlarni 
o’zlashtirishning 
asosiy 
usullari 
Muloqot, muzokara, muhokama, 
bahs mulohaza, tahlil, mushohada 
va b. 
Muloqot, 
mutolaa 
mushohada, muhokama, 
munozara, 
mulohaza, 
tahlil va b. 
1

Mashg’ulot shakllari 
Ma’ruza, 
semenar, 
amaliy 
mashg’ulot, 
labaratoriya 
mashg’uloti, davra suhbati, bahs,
konsultatsiya va b 
Ma’ruza guruh yoki juft 
bo’lib 
ishlash, 
taqdimotlar, bahs, tahlil 
va boshqalar 
1

Kutiladigan natijalar 
Mavzu bo’yicha o’uvchilarni 
bilim, 
ko’nikma malakalarini 
oshirishlari 
Mavzu 
bo’yicha 
o’quvchilarni o’z fikr, 
xulosalarini
shakllantirish, 
ularni 
mustaqil bilim olishga 
o’rgatish 
Bu jadvalda hajm oshib ketmasligi uchun fikr juda qisqa bayon qilinadi. 


Hozirgi ta’lim metodlarini takomillashtirish sohasidagi asosiy yo’nalishlardan biri 
interfaol ta’lim va tarbiya usullarini joriy qilishdan iborat. Barcha fan o’qituvchilari dars 
mashg’ulotlari jarayonida interfaol usullardan borgan sari kengroq foydalanmoqdalar. 
Interfaol usullarni qo’llash natijasida o’quvchilarni mustaqil fikrlash, tahlil qilish, xulosalar 
chiqarish, o’z fikrini bayon qilish, uni asoslagan holda himoya qila bilish, sog’lom muloqot 
munozara bahs olib borish ko’nikmalari shakllanib, rivojlanib bormoqda. Bu usullar 
o‘quvchilarning nutq, tafakkur, mulohaza, zehn, iste’dod, zakovatlarini o’stirish orqali 
ularning mustaqil fikrlaydigan komil insonlar bo’lib yetishishlariga xizmat qilgan. Interfaol 
ta’lim usuli har bir o’qituvchi tomonidan mavjud vositalar o’z imkoniyatlari darajasida 
amalga oshiriladi. Bunda har bir o’qituvchi o’z motivlari va intellektual o’zlashtiriladigan 
mashg’ulot olib borishni ta’minlaydi va bu darajaga ega holda mashg’ulotni oldindan ko’zda 
tutilgan darajada o’zlashtiradi. Interfaol mashg’ulotlarni amalga qo’llash boyicha ayrim 
tajribalarni o’rganish bo’yicha bu mashg’ulotlarning sifat va samaradorligini oshirishga ta’sir 
etuvchi ayrim omillarni ko’rsatishimiz mumkin. Ularni shartli ravishda tashkiliy pedagogik 
ilmiy metodik hamda o’qituvchiga, o’quvchilarga ta’lim vositalarida bog’liq omillar deb atash 
mumkin. Ular o’z mohiyatiga ko’ra ijobiy yoki salbiy ta’sir ko’rsatishini nazarga tutishi 
lozim.
Didaktik o’yinlar texnologiyalari o’quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirishga 
moslashgan. Ular o’quvchi shaxsidagi ijodiy imkoniyatni ro’yobga chiqarish va 
rivojlantirishning amaliy yechimlarini aniqlash va amalga oshirishda katta ahamiyatga ega. 
Didaktik o’yinlarning asosiy turlari intellektual va xarakterli hamda aralash o’yinlardan 
iborat. Bu o’yinlar ishtirokchilarga aqliy, jismoniy aqliy, axloqiy, badiiy, estetik mehnat va 
boshqa ko’nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi. Didaktik o’yinlar o’quvchilarda tahlil 
qilish, mantiqiy fikrlash, ta’qiq qilish, hisoblash, o’lchash, yasash, sinash, kuzatish, 
solishtirish, xulosa chiqarish, guruh yoki jamoa tarkibida ishlash, ahloq-odob o’rgatish, yangi 
bilimlar o’rgatish va boshqa faoliyat turlarini rivojlantirishga yo’naltirilgan o’yinlarga 
ajratiladi. 
Umumiy o’yinlar nazariyasiga ko’ra mavjud barcha o’yin turlarini tasniflashga 
mavzuli konstruktiv va didaktik o’yinlarga ajratadi. Bularning orasida didaktik o’yinlar 
ta’lim-tarbiya vazifalarini amalga oshirish imkoniyatini berishi bilan alohida o’ringa ega. 
O’yinlar maktabgacha yoshdagi bolalarning asosiy faoliyat shakli hisoblanadi. Bu esa 
pedagok va psixolog olimlar tomonidan shu yosh davridagi o’yinning ta’lim-tarbiyaviy 
ahamiyatining o’rganish va yanada oshirish bo’yicha tadqiqotlar olib borishiga asos bo’ladi. 
O’quvchilar bilimini mustahkamlashda ertak va masal matnini o‘rganish darslarida 
o’yinlardan foydalanish ham yaxshi samara beradi. 





Yüklə 0,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin