“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-33, Issue-3, May-2023
153
INTEGRALLANUVCHI FUNKSIYALAR
Ilesova Ag'erke Turdali qizi
Chirchiq Davlat pedagogika universiteti
Magistratura 2 bosqich matematika fakulteti
Annotatsiya: Ushbu maqolada
integrallanuvchi funksiyalar, integral olishning
asosiy tushunchasi, integrallash operatsiyasining umumiy oʻrni,
integralni
hisoblashning asosiy maqsadi, integralning o'ziga xos ko'rinishi haqida batafsil bayon
qilingan.
Kalit so'zlar: integral, integrallanuvchi funksiyalar, matematik amaliyot,
differensial tenglama.
Kirish:
Integral olishning asosiy tushunchasi, biror bir funksiyaning integralini topishdir.
Bu
funksiya, belgilangan chegaralarda integrallaydigan funksiya hisoblanadi.
Integrallovchi funksiyalar, matematikada keng qoʻllaniladigan bir konseptdir. Bu
funksiyalar, integral hisoblashda yordam beradi va biror bir funksiyaning chegaralarda
integralini hisoblash uchun integrallanadi. Integral, bir
funksiyaning chegaralarda
geometrik tolalarini hisoblashning bir usuli sifatida kelib chiqadi. Bir funksiya
chegaralarda integralni hisoblash bilan, funksiya ostida chizilgan chegaraning yuzasini
topish mumkin.
Adabiyotlar tahlili va metodologiya:
Integrallovchi funksiyalar, matematikada integralni
hisoblash uchun istifoda
qilingan funksiyalardir. Bu funksiyalar, integratsiyalashtirgan funksiyaning integralini
topish uchun ishlatiladi.
Integrallovchi funksiyalar oʻrtasida ikki asosiy turi mavjud: aniq va noaniq
integral. Aniq integral, bir funksiyaning belgilangan chegaralarda integralini hisoblash
uchun ishlatiladi. Noaniq integral esa bir funksiyaning integrallanishi,
biror bir
chegaralarda cheklangan boʻlmagan chegaralardagi integralini topish uchun ishlatiladi.
Integrallovchi funksiyalar, matematika, fizika,
muhandislik va boshqa ilmiy
sohalarning koʻplab muammolarini hal qilishda asosiy qoʻllaniladi. Bunday
funksiyalar, integrallarni hisoblashda integrallash formulalari,
tashqi chegaralarni
yigʻishda diskretlashtirilgan modellar, statistik analiz uchun integralning nutqiy
maʼnolari va boshqalar kabi boʻlimlarda keng qoʻllaniladi.
Integrallovchi funksiyalar matematikning muhim qismlaridan birini tashkil etadi
va biror bir funksiyaning integralini hisoblashga imkon beradi.
Integrallovchi
funksiyalar matematika sohasidagi muhim konseptlardan biridir. Bu funksiyalar,
integralni hisoblash uchun foydalaniladigan funksiyalardir.
Natijalar:
Integrallovchi funksiyaning integralni topish uchun bir qator formulalar va
xususiyliklardan foydalaniladi, masalan, tayangan integral tashkili, kesishma formula,
tartibga solishtirish, oʻzgaruvchan chegaralardagi integralni topishning formulalari va
boshqalar. Integrallovchi funksiyalar, amaliy matematika, fizika, sifatni oʻrganish va