Pedaqoji universitetləRDƏ bakalavriat səVİYYƏSİ ÜZRƏ

XXIII Mövzu:
Əhməd Cavad romantizminin 
xüsusiyyətləri. 
Həyatı. Yaradıcılığının əsas mərhələləri və 
yarımmərhələləri.
 
“Qoşma” və “Dalğa” kitabları romantik lirikasının əsas 
topluları kimi. 
Ə.Cavad lirikasını dünya romantizminə və milli romantizm 
ənənələrinə bağlayan cəhətlər. 

---

101 
Şairin lirikasında qəm motivi. Bu motivin ənənədən gələn 
cəhətləri və tarixiliyi. Ə.Cavad romantizmində Vətən və millətin 
taleyi problemi. Şairin lirikasında yar-sevgili obrazının romantik 
funksiyası. Lirikasındakı şikayət motivlərinin tarixi məzmunu. 
Ə.Cavad şeirində “qaranlıq” və “dan ulduzu” obrazlarının 
simvolikası. 
Ə.Cavadın 20-ci ili yaradıcılığının simvolikası. “Gözəl 
qadın”, “Unudulmuş sevda” şeirlərində tarixiliyin simvolik 
ifadəsi. “Göy göl” şeirinin ədəbi mühitdə yaratdığı rezonans. 
“Səsli qız” poeması Ə.Cavadın 20-ci illər yaradıcılığının zirvəsi 
kimi. Poemada milli ideala sədaqətin və müstəmləkəçiliyə qarşı 
mübarizənin əksi. 
30-cu illərdə Ə.Cavad yaradıcılığı sosrealizm çevrəsində. 
Bu mərhələ əsərlərində ideoloji motivlər, sənətkarlıq cəhətdən 
zəiflik. 30-cu illər yaradıcılığını şairin həqiqi dünyagörüşünün və 
estetik idealının ifadəsi hesab etməyin mümkünsüzlüyü. 
 
Mövzular üzrə təlimin nəticələri 
-
XX əsr Azərbaycan ədəbi cərəyanlarının məzmununu şərh edə 
bilir; 
-
XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının ədəbi- mədəni xüsusiyyətlərini 
müəyyən edir; 
-
Bu dövrdə nəşr olunan orqanların ictimai- mədəni mühitdə 
apardığı mücadilənin məzmununu təhlil edir; 
-
Tənqidi realizm ədəbi cərəyanının görkəmli nümayəndələrinin 
əsərlərini müasir tələblər baxımından ifadə edə bilir; 
-
Ədəbiyyatın romantik qolunun nümayəndələrinin sənət 
kriteriyalarını müqayisə edir; 
-
XX əsr Azərbaycan poeziyasının, nəsrinin, dramaturgiyasının 
ümumi axarını şərh edir; 
-
Azərbaycan ədəbiyyatının dinamikasında nələrin xarakterizə 
olunmasını dəyərləndirir. 

---

102