Páninen Ózbetınshe jumısı tema: Zamanagóy texnologiya oqıtıwshısınıń erkin tálim komponentligi hámde porfoliyası

3. Oqıtıwshı elektron portfoliosi strukturası hám pedagogikalıq texnologiyalar
Zamanagóy oqıtıwshılar óz xızmetlerinde AKT quralları, atap aytqanda, elektron sabaqlıq hám multimediyalardan paydalanǵan halda saboq beriwleri sabaq procesine jańa texnologiyalardı engiziw menen tálim natiyjeliligin asırıwı hám de bir qatar zárúrli ábzallıq táreplerine egaligi haqqında kóplegen pikirler payda bolıp atır. Bunday jańa texnologiyalar qatarında elektron portfolioni da bólek kórsetiw zárúr.Elektron portfolioning túrli modellerinen paydalanıw tómendegi usınıslardı beriwge múmkinshilik jarattı. Joqarı tálim mákemeleri oqıtıwshınıń elektron portfoliosi tómendegi tiykarǵı túrlerge jóneltiriliwi zárúr:
1. Oqıtıwshı haqqında maǵlıwmatlar : portfolioning bul bóliminde: famılıya, atı, ákesiniń atı, tuwılǵan jılı ; maǵlıwmatı (tálim shólkemi atı, bitirgan jılı, qánigeligi hám diplom boyınsha qánigelikligi); miynet hám pedagogikalıq tájiriybesi, bul tálim muassassidagi jumıs tájiriybesi; bilimlerdi jetilistiriw (kurslarda tıńlańǵan sistema atı, jılı, sheshe, kurslar problematikasi); kásiplik rawajlanıw individual jobası, ol jaǵdayda belgilengen maqsetler hám óz kásiplik ósiwi wazıypaları, iyelewi kerek bolǵan ilmiy tájriybeler, jaqın 2-3 jıl dawamında ótiwdi maqset etip qoyǵan treninglari hám kursları (oqıtıwshınıń kásiplik rawajlanıw maqsetleri hám wazıypaları oqıtılatuǵın páni kásiplik standartları, studentlerdiń ózlestiriwleri, joqarı tálim shólkemi rejesine uyqas bolıwı kerek); ilimiy hám eń húrmetli ataq hám dárejeleri bar ekenligin tastıyıqlaytuǵın hújjetler nusqaları ; húkimet sıylıqları, jarlıqları, minnetdarshılıq xatları ; túrli tańlawlar diplomları ; attestatsiyadan ótetuǵındıń ixtiyori boyınsha basqa hújjetler.

2. «Pedagogikalıq iskerlik nátiyjeleri» (sxemalar, grafiklar hám kesteler kórinisinde 3 jıl dawamındaǵı oqıw páni salasındaǵı jetiskenlikleri dinamikası, atap aytqanda, kirisiw imtixanları ) — portfolioning bul bóliminde studentlerdiń tálim programmaların ózlestiriwleri nátiyjelerin hám pedagog oqıtatuǵın pánler boyınsha olarda qáliplesken tiykarǵı ilmiy tájriybelerdi ańlatpa etiwshi materiallar, tómendegiler tiykarında 3 jıl dawamındaǵı :

• bilimleri qadaǵalaw ólshemleri;
• studentlerdiń aralıq hám juwmaqlawshı attestatsiyalari nátiyjeleri;
• intalı studentler bar ekenligi;
• pitkeriwshilerdiń magistraturaǵa oqıwǵa kiriwleri;
• studentlerdiń pán baǵdarı boyınsha magistraturaǵa kiriwleri haqqındaǵı maǵlıwmatlar ;
• studentlerdiń rayon, qala, regionlıq hám respublika olimpiadaları, tańlawlarında qatnasıwları sıyaqlı pedagog iskerligi analizi jaylastırıladı.

3. «Ilimiy-metodikalıq iskerlik» (oqıw hám tárbiyalıq jumıslarda zamanagóy tálim texnologiyalarınan paydalanıw ): pedagog tárepinen tańlaǵan tálim programmaları hám oqıw -metodikalıq ádebiyatlar kompleksin tiykarlab beretuǵın materiallar ; pedagog tárepinen paydalaniletuǵın tálim texnologiyaların tiykarlab beretuǵın materiallar ; pedagog tárepinen óz ámeliy iskerliginde qollaytuǵın tálim nátiyjelerin bahalaw ushın ol yamasa bul pedagogikalıq diagnostika quralları berilgen materiallar ; tálim processinde informacion-kommunikaciya texnologiyalarınan paydalanılıwı boyınsha materiallar, rawajlanıw máseleleri menen studentlerdi oqıtıw metodikalıq texnologiyaları ; metodikalıq birlespelerde islewi, joqarı tálim shólkemi metodikalıq orayı, basqa OTM'lar hám basqa mákemeler menen sherikligi tuwrısındaǵı materiallar ; esabat materialları, kásiplik hám dóretiwshilik pedagogikalıq tańlawlarda qatnasıwı, seminarlar, «davra sáwbetleri», master-klasslar hám sol sıyaqlılardı shólkemlestiriw hám ótkeriw; ilimiy izertlewler ótkeriw; avtorlıq programmaların islep shıǵıw ; doktorlıq dissertatsiyası qo'lyozmasini jazıw ; dóretiwshilik esabat, referat, esabatlar, maqalalar tayarlawdan ibarat.

4. «Pán boyınsha sabaqtan tısqarı iskerlik»: Studentlerdiń pán boyınsha atqarǵan dóretiwshilik jumısları, referatları, oqıw -izertlewshilik jumısları, joybarları dizimi; olimpiadalar, tańlawlar, jarıslar, intellektuallıq marafonlar hám basqalar jeńimpazları dizimleri; klasstan tısqarı ilajlar ssenariylari, ótkerilgen ilajlar fotosuratlari hám videomateriallari (kórgezbeler, pán ekskursiyalari, tańlawlar, breyn-ringi hám basqalar ); to'garaklar hám fakultativlar programmaları ; basqa materiallardan ibarat.

5. «Oqıw -materiallıq bazasi» (pedagogdıń óz kabinetin metodikalıq úskenelewge qosqan úlesi):

• pán boyınsha sózlikler hám basqa informaciya ádebiyatlardıń bar ekenligi;
• kórgezbeli qóllanbalardıń bar ekenligi (maketlar, kesteler, sxemalar, illyustratsiyalar, portretlar hám basqa -lar);
• didaktik materiallar, máseleler, shınıǵıwlar jıynaqları, referatlar hám dóretpeler úlgileri hám sol sıyaqlılardıń bar ekenligi;
• studentler bilimleri sapası ólshemleri;
• texnikalıq qurallardıń bar ekenligi (televizor, videomagnitofon, muzıka orayı, diaproyektor, kompyuter hám tálim kompyuterli quralları, audio hám video qóllanbalar );
• turaqlı paydalaniletuǵın oqıw texnikalıq quralları haqqındaǵı maǵlıwmatlar ;
• didaktik materiallar, máseleler, shınıǵıwlar jıynaqları, referatlar hám dóretpeler úlgileri hám sol sıyaqlılardan, magistraturaǵa kirisiw imtixanlarına tayarlanishi boyınsha materiallardan paydalanıw ;
• pedagog ixtiyori boyınsha basqa hújjetler.

6. «Gruppa basshısı retinde pedagogdıń wazıypalari»: gruppa studentleri ózlestiriwleri hám bilimleri sapası analizi; gruppada studentler tártibi saqlanıp qalıwı haqqında maǵlıwmatlar ; huqıqbuzarliklar haqqındaǵı maǵlıwmatlar ; ata-analar menen islew haqqındaǵı maǵlıwmatlar ; gruppa basshısı saatları hám ata-analar jıynalısları islep shıǵilıwınan ibarat.

7. «Óz pedagogikalıq iskerligi nátiyjelerin bahalaw».

8. «Usınıs hám oy-pikirler» — studentler, kásiplesleri, administraciya, ata-analar bahaları.

Portfolioni tayarlaw
Pedagog portfoliosi pedagogdıń ózi tárepinen papkada — fayllar kompleksinde qaǵazda hám de elektron kóriniste tayarlanadı. Portfolioga kiritilgen hár bir bólek material (jarlıqlar, alǵısnamalardan tısqarı ) sánesi qoyılıwı hám imzolanishi kerek.

Portfolioni bahalaw. Portfolio tálim shólkemi administraciyası yamasa usınıs etiliwi maqsetine qaray jámiyetlik organı tárepinen bahalanadı. Bahalawda portfolio barlıq materialları studentler nátiyjelerine, pedagog mamanlıǵın asırıwǵa qanday tásir kórsetkenligi kózqarasınan kórip shıǵıladı. Nátiyjede, pedagog elektron portfeli bir tárepden, pedagogdıń jeke portfoliosi, ekinshi tárepden, basqa pedagoglar, metodistlar, IT-qánigeler tájiriybelerin birlestiriw hám ańlap jetiw esaplanadı. Ol jaǵdayda pedagog hám de onıń studentleri ǵárezsiz hám dóretiwshilik xızmetleri ushın orın ajratıladı. Bunnan tısqarı, kompyuter hám de Internet tarmaǵı járdeminde tálim ortalıǵında basqa pedagoglar, studentler menen eki tárep baylanısilar hám óz-ara baylanıslarda (elektron seminarlar, máslahátlar, veb-joybarlar hám sol sıyaqlılar ) kórinetuǵın bolatuǵın elektron portfolioni islep shıǵıwda hám de paydalanıw daǵı kommunikativ rolin bólek aytıp ótemiz.

Elektron portfeldi jaratıw ushın : Microsoft FrontPage, Adobe Dreamweaver, Adobe Flash hám basqa veb-baspalardı jaratılıwma jóneltirilgen túrli instrumental programmalıq qurallardan paydalanıw múmkin. Elektron portfeldi mazmun menen toltırıw jumısın shólkemlestiriwde, pedagogikalıq iskerlikte zárúrli bolǵan materiallardıń tuwrı tańlawında tómendegi: túrli temalar boyınsha materiallar beriliwi pútinligi; anıq strukturası hám ti-zimlashtirilganligi; tereń hám sapalı islep shıǵılǵanlıǵı ; tuwrı aytılıwı ; tártipli hám estetik tayarlanǵanlıǵı ; turaqlı jáne úzliksiz jańalanıwı ; programmalıq -metodikalıq jıynaqlar islep shıǵilıwı talaplarına muwapıqlıǵı táreplerine itibar qaratıw zárúr.

«Elektron portfel» mazmunın programmalıq -metodikalıq kompleks menen toltırıwda tálim procesine informacion-kommunikaciya texnologiyaların qollanıw etiwdiń zárúrli baǵdarlarınan biri oqıtıwda kompyuter quralları : elektron oqıw qóllanbaları ; kompyuterli test tapsırmaları ; multimediyali prezentaciya hám bilimlendiriwge tiyisli programmalardan paydalanıw bolıp esaplanadı. «Elektron portfel»dıń eń zárúrli bólegi bolǵan kompyuterde ámelge asırilatuǵın bilimlendiriwge tiyisli qurallarǵa, tálim procesin shólkemlestiriwde, pánlerdiń (psixologiya, pedagogika, informatika hám basqa ) sońǵı jetiskenlikleri tiykarında qurılǵan, pedagog kásiplik iskerligi funksiyasınıń bir bólegin ámelge asırıwshı hám ta-labalar bilimleri mazmun-mánisin ańǵarıw xızmetlerin ınteraktiv basqarıwshı tiykarǵı didaktik talaplarǵa juwap beretuǵın oqıw (bilimlendiriwge tiyisli) programmalar kiredi.

Juwmaq etip aytqanda, eger hár bir OTM oqıtıwshı pútin elektron portfelge iye bolıp, barlıq zárúrli materiallardı jıynasa, tálim procesin shólkemlestiriwde áhmiyetli bolǵan didaktik nátiyjelililikke erisiw múmkin. Bunnan tısqarı, pedagog óziniń elektron portfelinen ǵárezsiz paydalanıwı da, basqa oqıtıwshılardıń hám IT-texnologiyaları qánigeleriniń eń jaqsı islenbelerinen paydalanıwları da múmkin. Nátiyjede, elektron portfeldi jaratıw hám mazmun menen onı toltırıw waqtında, hár bir OTM oqıtıwshı kásiplik uqıpı ósiwine, kompyuter jardeminde oqıtıwǵa hám de óz páni boyınsha bilim dárejesin jetilistiriwge erisedi.


Paydalanǵan ádebiyatlar:
1. Uzoqova L. P. “Maxsus fanlarni muammoli o’qitish texnologiyasi. Toshkent- 2013
2. S.Akmalova “Ta'lim nazariyasi didaktika masalalari bo’yicha o’quv qo’llanma”
3.Azizxwjaev N.N <
> T.2006y.
4.Asqarova M.W,M .Haytbaeva ,M.S.Nıshonova <
> T.2008y.
5.Mavlonov.A. “pedagogika”.T. 2001y.
6.Tolipov Ó Q.,Usmonboeva M. “Pedagogik texnalogiyalarning tadbiqiy asoslari”T.2006 y.
7.Yuldoshev J,Yuldosheva F,Yuldosheva G.<>T.2008 yil
8.http:\www.textbook.ru\courses\2002mm