Potensiometr. Arduino orqali yorig‘lik diodini yoritish darajasini nazorat qilish. Potensiometrni xarakatlantirish orqali yonuvchi yorug‘lik diodlar sonini o‘zgartirish.(Arduinoda)

o‘lchov elementi: Bu qism elektrikiy tezligio‘zgaruvchan olan mahsulotdagi maydonnio‘lchashda ishlatiladi. Odatda buo‘lchov elementi resistiv qorong‘ulardan yasalgan bo‘lib, ulardao‘zgaruvchan resistansi bilan bog‘liq bo‘ladi.
Dvigatel (kursor): Bu qism potensiometrningo‘lchov elementi bo‘ylab harakat qiladi. Dvigatel potensiometrning maydonidano‘tibo‘tish orqali resistanso‘zgarishinio‘zgartiradi.
Kontaktlar: Potensiometrning uchta kontaktpoyintri (aqliy,o‘rta va ikkinchi kontaktpoyintri) mavjud bo‘lib, ulardan biri to‘g‘ri tarozida potensiometrningo‘lchov elementi bilan bog‘liq bo‘ladi. Ularo‘zgaruvchan elektrikiyning tizimga kirish va chiqish nuqtalari sifatida ishlaydi.
Kerakli korpus (ko‘paytirish uchun): Bu qism qurilmaning kengligini, uzunligini va shaklini ta'minlaydi. Odatda silindrik yoki to‘g‘ri burchakli shaklda bo‘ladi.

17-rasm. Potensiometr turli ko‘rinishlari.
Kontaklar (aqliy qismi): Potensiometrning uzunligi bo‘yicha yirikliga ega bo‘lgan resistiv material (yarimisolator) bilan tortilgan. Bu materialga potensiometrning resistansi masofavio‘zgaruvchanlik bilano‘zgaradi.
Kontak burchagi (qo‘llab-quvvatlash mekanizmi): Bu burchak potensiometrdagi aqliy kontaklarni ko‘paytirish va kamaytirish imkonini ta'minlaydi. Shu burchak orqali elektrik darajasinio‘rnatish mumkin.
Aqliy kontaklar: Potensiometrdagi bu kontaklar aqliy materialni yuqoriga va pastga surib, elektrik darajasinio‘zgartirish imkonini beradi. Bu kontaklar odatdao‘rtasida resistiv material bo‘lgan qismda joylashadi.
Potensiometrning ishlash prinsipi quyidagicha:
Elektrik daryosining bir uchidano‘tib boshqacha chiqishio‘rnatilganligi sababli, elektrik potensial (voltaj) buo‘tgan masofa bo‘yichao‘zgaradi. Agar aqliy kontak birinchi uchgao‘tsa, elektrik daryosi yuqori potensialga ega bo‘ladi, agar ikkinchi uchgachao‘tsa, past potensialgao‘tadi. Aqliy kontaklarnio‘rtasidao‘g‘irish amalga oshirilganda, aqliy kontakt bilan resistiv material orasidagi masofao‘zgaradi va shuningdek, resistiv materialningo‘zgartirilgan uzunligi tufayli ohirgi kontakning potensialio‘zgaradi.
Potensiometrlar elektrik devrelerida amalga oshirilish sohasida juda ko‘p joylarda qo‘llaniladi, masalan:
To‘g‘ri almashtirgichlar: Bu potensiometrlar elektrik darajasini to‘g‘rio‘rnatish uchun ishlatiladi, masalan, radiosignal to‘g‘rilashda yoki chipta tuzatishda.
Tasarruf potensiometrlari (dimmerlar): Bu potensiometrlar yorug‘likni boshqarish uchun ishlatiladi, masalan, lampalarni yorug‘lik darajasinio‘zgartirishda yoki audio tizimlarda tovush balandliginio‘zgartirishda.
Miqdorlarnio‘lchash va kiritish qurilmalari: Potensiometrlar temperaturani, quvvatni,o‘qishlarnio‘lchashda ishlatiladi.
Elektrik qurilmalardagi tuzatishlar: Elektrik tashqi qurilmalarini sozlash uchun, masalan, radio va televizorlarda.
Potensiometrlar resistivlikka ega bo‘lgan boshqa komponentlarga nisbatan judao‘lchovdao‘zgaruvchanlik va to‘liq boshqaruv imkonini beradi, shuning uchun ular elektronika sohasida keng qo‘llaniladigan vosita hisoblanadi.