Psixologiya

Tilning lug‘at tarkibi Tilda boMgan hamma so’z larning jami tilning lug‘at tarkibi deb ataladi. Biror tilning lug‘at tarkibi naqadar boy va xilma-xil bo‘lsa, bu til shu qadar boy va rivojlangan til bo‘ladi. Har bir kishi foydalanayotgan va foydalanishi mumkin bo‘lgan lug‘at tarkibi qanchalik boy va taraqqiy qilgan bo‘lsa, lining nutqi ham shunchalik boy va taraqqiy qilgan bo'Iadi. Odam o‘z nutqida
foydalanayotgan so’z larning miqdori shu odam nutqining lug‘at (yoki leksika)
jihatini, nutqning lug‘at tarkibini tashkil qiladi.
Har bir so’z ning o‘z ma’nosi bor, ya’ni har bir so’z muayyan bir
narsaga yoki narsalar turkumiga, shuningdek, narsalarning muayyan bir
belgilariga, ularning xususiyatlariga, bog‘lanishlariga, munosabatlariga va
boshqa shu kabi belgilariga taalluqlidir. So’z ning ma’nosi odamlarning
nutq amaliyotida bir-biri bilan bo‘iayotgan o‘zaro aloqasida ma’lum bo‘ladi.
So’z ning ma’nosi odamlarning bir-birlarini tushunishlarini ham ta’minlaydi.
Bir-biri bilan gaplashayotgan ikki kishi bir-birini tushunadi, chunki
gaplashayotgan kishilarning har biri muayyan bir narsa to‘g‘risida muhokama
yuritadi va har qaysi so’z ni muayyan bir ma’noda ishlatadi.
Aristotel ham o‘z vaqtida bunday degan edi: «Bahslashayotgan har ikkala
tomon ayni bir fikmi tushunmoqlari uchun, awalo, ishlatilayotgan so’z larning
mazmuni ham ma’nosi haqida kelishib olmoq kerak».
Kishining o’z nutqda har bir so’z ning m a’nosini ariiq tushunib foydalanayotgan va foydalanishi mumkin bolgan lug4at tarkibi shu kishining
nutqi qay darajada o‘sganligini ko4rsatadi.