Qаz хiDMƏTİ İŞÇİSİNİn sоrğu kitаbi

“Kоmbi” tipli su qızdırıcıları barədə
Hazırda kоmmunal məişət оbyеktləri və yaşayış mənzillərində 
(xüsusi ilə fərdi mənzillərdə) suyun qızdırılması və istilik üçün 
müxtəlif mоdеli “Kоmbi”-lərdən gеniş istifadə оlunur. Bu “Kоmbi”-lər 
avtоmatik idarə оlunan M90-24S, M90-283 və M90-325 mоdеllərdə 
lisеnziyası оlmuş zavоdlarda istеhsal оlunub rеspublikaya gətirilir. Bu 
mоdеllərdə göstəricilər aşağıdakı kimidir. 
-Tеmpеratur – maksimum 80
0
C; 
– minimum 36
0
C; 
- Qazın təzyiqi – 20 bar (200 mm su sütunu); 
- Оdluqda təbii qazın təzyiqi 18 bar (180 mm su sütunu); 
- Qazın sərfi – maksimum 2,8 m
3
/saat; 
– minimum 1,6 m
3
/saat; 
- Hündürlüyü – 703 mm; 
- Еni – 400 mm; 
- Çəkisi – 39 kq. 
Qaz odluqlarının texniki xüsusiyyətləri
Qaz odluqları daxilində yaranan qaz hava qarışığını nizamlı 
qaydada yandırmaqla tələb olunan istiliyi almaq üçün məişətdə və 
sənayedə işlədilən qaz cihazları, istilik sistemləri üzərində quraşdırılan 
avadanlıqlardır. 
Odluqlar yanmaya hava axını vermək quruluşuna, yandırılan 
qazın və havanın nominal təzyiqlərinə, qazın yanma istiliyinə, məşəlin 
nominal uzunluğuna, nominal istilik gücünə və s. görünüşünə görə biri-
birindən fərqlənirlər. Qazın bütün bağlayıcılara (armaturlar), 
tənzimləyicilər daxil olmaqla bunlardan sonra odluq qarışığında 
maksimum istilik gücünə uyğun olan təzyiqi maksimal təzyiq, 
minimum istilik gücünə malik olan təzyiqi işçi minimal təzyiq adlanır. 
Qaz odluqları təyinatlarına və tətbiqinə görə müxtəlif 
konstruksiyalar üzrə nəzəri və təcrübi tədqiqatlar əsasında hazırlanır. 
Bunlara misal təbii qaz plitələri üçün odluq, bundan əlavə müxtəlif
quruluşlu, o cümlədən injeksiyalı (Moskva Qazlayihə İnstitutu) 
tərəfindən layihələndirilən alçaq təzyiqli konstruksiyalı odluq və
İQK-60M tipli odluqları göstərmək olar. 

---

167 
İQK-60M tipli odluq 
Alçaq təzyiqli konstruksiyali odluq 
Qazın nominal təzyiqindən asılı olaraq odluqlar 
Aşağı təzyiqli 
500 mm su sütunu həddinə qədər 
Orta təzyiqli 
500 mm–dən 1000 mm su sütunu
həddinə qədər 
Yuxarı təzyiqli 
1000 mm su sütunu həddindən yuxarı
Havanın nominal təzyiqindən asılı olaraq odluqların fərqlənməsi 
Aşağı təzyiqli 
100 mm su sütunu həddinə qədər 
Orta təzyiqli 
100 mm–dən 300 mm su sütunu
həddinə qədər 
Yuxarı təzyiqli 
300 mm su sütunu həddindən yuxarı
Odluqlar lazım olan qaz axını miqdarının minimum izafi hava 
qarışığı ilə tam yanmasını təmin etməkdir. 
Qaz işlədici odluğun vaxtlı-vaxtında təmizlənilməsini təmin 
etməklə 
onun işlək vəziyyətə olmasının həmişə nəzarətdə 
saxlanılmasını təmin etməlidir. 

---

168 
Markası 
Məhsuldarlığı, 
m
3
/saat 
Uzunluğu, 
mm 
Çəkisi, 
kq 
Borunun 
diametri, 
mm 
İnjeksiyalı, aşağı təzyiqli 
PR-258 
5,7 
425 
28 
32 
PR-259 
15 
425 
28 
32 
QKS-8.00 
5,2 
1410 
13 
25 
QKS-10.00 
6 
1610 
15 
25 
OQP-1 
10 
425 
41 
40 
OQP-2 
3,8 
425 
21 
40 
PR-310 
15 
425 
28 
32 
İQP-3.4-00 
24 
525 
9 
15 
İnjeksiyalı, orta təzyiqli lövhəli stabilləşdirici ilə, Kazantsev adına 
İQK-2-10 
6,4 
860 
4,22 
15 
İQK-25-00 
17,5 
650 
5 
15 
İQK-25u-00 
17,5 
650 
5 
20 
İQK-60-00 
44 
1000 
12 
20 
İQK-60u-00 
44 
1000 
12 
32 
İQK-120-00 
83 
1800 
38 
32 
İQK-120u-00 
83 
1800 
38 
50 
İQK170-00 
115 
2130 
40 
50 
İQK170u-00 
115 
2130 
40 
50 
İQK250-00 
172 
2424 
50,5 
50 
İQK250u-00 
172 
2424 
50,5 
50 
İQK 300-00 
250 
Alovun tez yayılması və məşəllərin qarışmaması üçün odluqların 
müxtəlif ölçülü dairəvi dəliklərinin oxları arasındakı tövsiyyə olunan 
məsafələr aşağıda göstərilmişdir. 
Odluqların 
dəliklərinin diametri, 
mm 
Təbii qaz, butan, propan və onların qarışığı 
Minimal məsafə, mm 
Maksimal məsafə, mm 
1,0 
3,0 
5,0 
1,5 
3,5 
7,0 
2,0 
4,0 
9,0 
2,5 
5,0 
11,0 
3,0 
6,0 
12,5 
3,5 
7,0 
14,0 
4,0 
8,0 
15,5 
4,5 
9,0 
16,5 
5,0 
10,0 
17,5 
5,5 
11,0 
18,5 
6,0 
12,0 
20,0 

---

169 
Odluqların dəlikləri arasında məsafənin həddindən az olması ayrı-
ayrı məşəllərin qarışmasına, hər bir məşələ ayrı-ayrılıqda havanın 
təkrar 
daxil olmasının çətinləşməsinə, bununla da məşəlin 
hündürlüyünün artmasına, qazın tam yanmamasına səbəb olur.
Dəliklər 2 və daha çox sırada düzüldükdə, həmin dəliklər 
arasındakı məsafəni yuxarıdakı cədvəldə göstərilmiş maksimal 
göstəriciyə yaxın qəbul etmək tövsiyyə olunur. Bu halda dəlikər 
şahmat şəkilində düzülməlidir. Sıralar arası məsafə, dəliklər arası
2 dəfə artırılmış məsafədən az olmamalı, yaxud ən azı ona bərabər 
olmalıdır.
Müxtəlif qazların yanması üçün oksigenə və havaya olan tələbat 
aşağıda göstərilmişdir. 
Qazların adı 
Qazın 1 m
3
üçün
oksigen, m
3
hava, m
3
Hidrogen
0,5 
2,38 
Metan 
2,0 
9,52 
Etilen 
3,0 
14,28 
Etan
3,5 
16,66 
Propilen
4,5 
22,42 
Propan 
5,0 
23,8 
Butilen 
6,0 
28,56 
Butan 
6,5 
30,94 
Asetilen
2,5 
11,90 

---

170