QəDİm miSİrda dərmanşÜnasliq

 
Şəkil 33. Metal skalpelləri ilə cərrahi müdaxilə və Anubis maskesi takan rahip defin ritiüelinden önce mumya üzerinde çalışıyor
. 
 

---

DOĞUM 
Misirlilər nəslin davam etdirilməsinə önəm verən insanlar idi. Ancaq hamiləliyin sonlandırılması və hamiləliyin qarşısının alınması üsullarının 
bilinməsi seksuallığın təkcə reproduktiv məqsədlər üçün edilmədiyini göstərirdi. Misirlilər reproduktiv sistemin hər bir elementinin ümumi 
funksiyasını bilsələr də, bu elementlər arasındakı əlaqəni tam bilmirdilər. Məsələn, xayaların reproduktiv prosesin bir hissəsi olduğunu 
bilirdilər, lakin sperma mənbəyinin sümüklərdə olduğuna inanırdılar və oradan xayalara keçdilər. Onların qadınların cinsi anatomiyası haqqında 
bilikləri az idi. Uşaqlığın funksiyasını başa düşsələr də, uşaqlıq yolunu həzm sisteminə bilavasitə qoşması onların anatomiyadan kifayət qədər 
məlumatlı olmadıqlarını ortaya qoydu. Doğuşa nəzarət də tətbiq olunurdu. Həkimlərin məsləhətləşdiyi tibb kitabları arasında xəstəliklərin 
səbəbləri, vajinaya tətbiq olunan məlhəm və qarışıqlar kimi dərman müalicəsi üsulları, yeni doğulmuş körpələrə qulluq nümunələri var idi. 
Doğuş çömbəlmiş vəziyyətdə həyata keçirildi; Qadın kərpiclərin üstündə oturmuş, qollarını dizlərinə söykəmişdi. 
Şəkil 34. Amarna Kral Türbəsinin kamerasından doğuş səhnəsi 

---

Şəkil 35. İki ilahə doğuş zamanı qadına kömək edir Şəkil 36. Kom Ombo Məbədinin doğuş kərpicində oturan qadınlar 
DİŞ MÜALİCƏSİ 
Misirli həkimlərin fikrincə, ağız bədənin ilk dəliyi olub. Dişlər uzun və uclu şəkildə göstərildi. Alt çənə çeynəmə sümüyü idi. Ebers papirusunda 
diş xəstəlikləri haqqında da çoxlu məlumatlar var. Bu xəstəliklərə gingivit, diş aşınması, pulpa iltihabı və diş ağrısı daxildir. Onların müalicəsi 
üçün bəzi bitkilər istifadə olunur. Dişləri gücləndirmək üçün bir az üyüdülmüş qaya duzu, bir qədər oxra və bir qədər bal qarışdırılır. Qarışıq 
təzyiqlə dişə tətbiq olunur. Diş absesinin qarşısını almaq üçün bir az inək südü bir az təzə xurma və paxlalı toxumları ilə qarışdırılır və bir gecədə 
çiy suda isladılır. Qarışıq xəstə tərəfindən bir müddət çeynəilir və tüpürülür. Bundan əlavə, diş ətinin şişməsinə qarşı zirə bir qədər soğan ilə 
qarışdırılır və bu qarışım pasta kimi dişə çəkilir. 

---

Şəkil 37. Saqqaradakı diş həkimi tibb bacısının məzarından taxta panel
Şəkil 38. Diş ağrısından əziyyət çəkən insanların təsviri taxta panel
Divar qazıntılarında ibtidai maşa formaları var və bunlardan diş çıxarma əməliyyatlarının aparıldığı anlaşılır. Qazıntılar zamanı bəzi insan 
skeletləri də tapılmış və stomatologiya sahəsində müəyyən məlumatlar əldə edilmişdir. Qədim Misirdə aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində 
üzə çıxarılan ilk tapıntı Gizadakı məzarda tapılan alt çənə sümüyüdür. B.C. 2000-ci ilə aid olduğu düşünülən bu parça Harvard-Pibodi Muzeyində 
gizlənir.