QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

DAŞLAŞMIŞ QALIQLAR – keçmiş geoloji dövrlərin çöküntü 

süxurlarında qorunub qalmış heyvan və bitki qalıqları. Daşlaşma prosesi 

suda həll olunmuş karbonatlar, sulfatlar, fosfatlar, sulfid birləşmələri 

çürümə  nəticəsində heyvan qalığında  əmələ  gəlmiş boşluqlara dolur, 

skelet və ya onun hissələri tədricən qeyri-üzvi maddələrlə əvəz olunur. 

Nəticədə heyvanın skeleti, yaxud onun bir hissəsi get-gedə daşlaşır və 

D.q. əmələ gəlir. 

DAUN XƏSTƏLİYİ  – oliqofroniyanın formalarından biri. Özünü 

fiziki inkişafın ləngidilməsində, daxili sekresiya vəzilərinin fəaliyyətinin 

pozulmasında və eybəcərliyin yaranmasında göstərir. 

DAVAMLI ÇİRKLƏNDİRİCİ (parçalanmayan) – kimyəvi 

---

 

92 

 

davamlı olub maddələrin təbii dövranına daxil olmur, odur ki, mühitdə 

çox yavaş dağılır (parçalanır). Bu cür çirkləndiricilər (civə  və duzların 

bəzi fenol birləşmələri, üzvi xlor pestisidləri) çox vaxt orqanizmin qida 

zəncirində  yığılıb qalır, maddələr mübadiləsi və  tənəffüsün normal 

gedişini pozur, ekosistemin məhsuldarlığını  aşağı salır,  ətraf mühitin 

keyfiyyətini pisləşdirir.